سیره امام حسن مجتبی در انفاق اجتماعی

حجت الاسلام والمسلمین علی نظری منفرد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در تبیین سیر وسلوک اقتصادی و اجتماعی امام حسن(ع) اظهار داشت: در دین اسلام هم تکالیف فردی وجود دارد، یعنی تکالیفی مانند روزه که خود شخص مسئول انجام آن است و در سوی دیگر هم یک سلسله تکالیف اجتماعی مانند حج در دین اسلام وجود دارد.

تکالیف اسلام؛ اجتماعی و فردی

این خطیب دینی ادامه داد: تکالیف اجتماعی به صورت دسته‌جمعی انجام می‌شود، در تکلیفی مانند حج که دارای احکام متنوعی است، علاوه بر احرام، رمی جمره، انفاق هم وجود دارد که همان قربانی است، بنابراین تکالیف فردی و اجتماعی است و چه بسا وظیفه انسان در تکالیف اجتماعی سنگین‌تر باشد.

وی با بیان این‌که تکالیفی همچون جهاد، خمس و زکات نیز یک فریضه اجتماعی است، گفت: فلسفه پرداخت خمس، زکات و انفاق پر کردن خلایی است که در زمین ایجاد شده است، مانند مشکلات نیازمندان، فقرا، تهیدستان و إبن سبیل که به‌واسطه همین انفاق قابل حل است، به طور کلی هر کار خیر بر زمین‌مانده‌ای از این طریق برطرف می‌شود.

حجت الاسلام و المسلمین نظری منفرد بیان کرد: پیامبر(ص) در خطبه شعبانیه سفارش به انفاق کرده‌ و فرموده‌اند حتی اگر به دانه‌ خرما یا کمتر از آن باشد انفاق کنید، معلوم می‌شود که انفاق بحث بسیار مهمی است و به امکانات افراد بستگی دارد و انفاق باید حتی توسط کسانی که تهیدست بوده و اموال آنچنانی در اختیار آنها نیست، انجام شود.

سیره امام حسن مجتبی(ع) در انفاق اجتماعی

وی با اشاره به آیه 274 سوره بقره تصریح کرد: آیات انفاق بسیار زیاد است، خداوند متعال پهنه وسیعی برای انفاق قرار داده است، در نهان و به صورت علنی انفاق کردن، هر دو مطلوب است، چراکه فلسفه علنی انفاق کردن، همان فرهنگ سازی در جامعه اسلامی است.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: در برخی دیگر از آیات بیان شده است که فرد انفاق کننده منت نگذارد، امام حسن مجتبی(ع) به عنوان یک وظیفه الهی انفاق در راه خدا می‌کرد، از سیره حضرت استفاده می‌شود که انفاق را با انگیزه پر کردن خلاء موجود در جامعه انجام می‌دادند و چند بار تقسیم اموال حضرت توسط ایشان بین فقرا شاهد بر این امر است.

وی ابراز داشت: معمولا افرادی که اموال خود را تقسیم می‌کنند، مقدار خاصی از آن را انفاق می‌کنند، اما این که کسی تمام یا نصف آن را بین جامعه فقرا تقسیم کند، نشان دهنده این امر است که در آن زمان خلایی بزرگ حس می‌شد که برای پر کردن آن، اموال بیشتری در راه خدا انفاق می‌شد، بنابراین روشن می‌شود که حضرت تا چه میزان در برابر امر حضرت حق تسلیم بودند.

دیگر سجایای اخلاقی امام مجتبی(ع)

حجت الاسلام و المسلمین نظری منفرد با بیان این‌که سجایای اخلاقی امام حسن(ع) محدود به انفاق نیست، گفت: در عرصه‌های دیگر هم حضرت مجتبی(ع) فعال بودند، مانند این که پیاده به حج سفر می‌کردند، در حالی که امکانات برای سوار شدن مهیا بود، این امر به منظور نشان دادن کامل بندگی صورت می‌گرفت.

وی دلیل انفاق گسترده حضرت را فرهنگ سازی برای جامعه مسلمانان عنوان و بیان کرد: نیازمندان و فقرا همیشه از صدر اسلام گرفته تاکنون در جامعه بوده‌ است، از این رو امام حسن(ع) انفاق را به صورت گسترده در جامعه انجام می‌دادند تا برای دیگران هم الگوسازی شود و دیگران هم یاد بگیرند./876/ت۳۰۲/س