چرا فرانسه دستور رهبری را نزدیک شدن به خط قرمز می داند؟

به گزارش خبرگزاری رسا، وزیر خارجه فرانسه "ایو لودریان" اخیرا گفته است : «هر چند که تصمیم ایران برای فراهم کردن مقدمات غنی سازی نقض برجام نیست ولی پاریس از چنین تصمیمی استقبال نمی کند و آن را نزدیک شدن به خط قرمز می داند.» این جمله تقریبا تندترین جمله دیپلماتیکی بوده که غرب در واکنش به دستور رهبر معظم انقلاب در خصوص غنی سازی 190 هزار سو اظهار داشته است.

پیش از لودریان نیز برخی دیگر از مقامات اروپایی از جمله مسئول سیاست خارجی این اتحادیه «فدریکو موگرینی»، سخنگوی وی، امانوئل مکرون و ... سخنانی بر زبان آورده بودند، اما موضع گیری وزیر خارجه فرانسه سرسخت ترین موضع گیری در این بین بوده است.استفاده از عبارت «نزدیک شدن به خط قرمز» چند معنی دارد که عبارتند از؛ خطوط قرمز برای اروپایی ها و خصوصا یک جانبه و تحمیلی هستند، اتوبان برجام برای اروپایی ها فقط یک باند دارد و آن هم تعهدات ایران است، اروپا پایبندی ایران به برجام را به هر بهانه ای پی گیری می کند، آمریکا باز هم با اروپا تقسیم کار کرده است.

خطوط قرمز یکجانبه اروپایی ها

بعد از سخنرانی رهبرمعظم انقلاب در حرم مطهر امام خمینی(ره) ، رسانه های غربی هر یک بنا به سلیقه خود دست به تفسیر سخنان معظم له زدند. بعد از رسانه ها، نوبت به موضع گیری مقامات اروپایی در این خصوص شد. ابتدا مقامات عالی اتحادیه اروپا از جمله مسئول سیاست خارجی این اتحادیه مواضعی را بیان کردند. سپس در سطح وزرای خارجه این اتحادیه و رئیس جمهور به بیان مواضعی پرداختند. برای مثال واکنش سخنگوی فدریکو موگرینی به مواضع ایران اینگونه بوده «این سخنان نقض برجام نیست اما در این موقعیت به ایجاد اطمینان درباره برنامه هسته‌ای کمکی نمی کند» بنابراین موضع کلان اتحادیه اروپا این بوده که ارزیابی های اولیه اش نشان می دهد طرحی که ایران اعلام کرده ناقض توافق اتمی نیست.

اما «با این حال در این مقطع خیلی حساس، این به ایجاد اعتماد نسبت به ماهیت برنامه اتمی ایران کمکی نمی کند.» دیوید هال ، نماینده انگلیس در آژانس بین المللی انرژی اتمی حمایت کشورش را از گزارش آمانو و راستی آزمایی برجام اعلام کرد و از ایران خواست همچنان به توافق هسته ای پایبند بماند.موضع امانوئل مکرون در چارچوب مواضع کلان فرانسوی ها نسبت به ایران تعریف و تعبیر می شود، امانوئل مکرون که در نشست مشترک با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر صهیونیست ها، گفت «یک پرنده در دستتان بهتر از دو پرنده روی درخت است. بله، برجام کافی نیست اما بهتر از وضعیت گذشته است. بیانیه غنی سازی تهران نشان نمی دهد که ایران قصد دارد از برجام خارج شود، پس اجازه دهید من هم اغراق نکنم و  آن را نقض برجام تعبیر نکنم. باید بر امنیت منطقه تمرکز کنیم، بحث موشک های بالستیک بویژه در جایی که به ایران و فعالیت های منطقه ای ایران مربوط می شود. باید برجام را برای بعد از سال ٢٠٢٥ تکمیل کنیم»

در همین خصوص برخی از رسانه ها و منابع خبری در اروپا با عنوان کردن این موضوع که «تصمیم ایران برای فشار به اتحادیه اروپا گرفته شده است» از تصمیم ایران انتقاد کرده اند. موضوعی که بسیار تامل بر انگیز است این است که چرا اروپایی ها در خصوص فعالیت های قانونی ایران این مواضع را اتخاذ می کنند. برای پاسخ به این سوال بایستی به رویه اتحادیه اروپا در انجام تعهدات ایران به صورت یک جانبه اشاره کرد. به نظر می رسد خطوط قرمزی که اروپایی ها از آن سخن می گویند، بایستی خطوط قرمز دو طرفه باشد و نه یک طرفه.

اگر خطوط قرمزی برای اروپایی ها وجود دارد، بایستی رفتارهای همپیمانان غربی آن ها از جمله آمریکایی ها را نیز در بر گیرد. اینکه اروپا برای خروج غیرقانونی و بدون حسن نیت آمریکا از این لفظ استفاده نکرده اند و برای انجام فعالیت های قانونی و در چارچوب سند هسته ای که از ناحیه ایران صورت می گیرد این مواضع تند را اتخاذ می کنند، نشان می دهد که برای اروپایی ها ترسیم خطوط قرمز فقط با احتساب منافع آن ها و بدون در نظر گرفتن تعهداتشان و منافع ایران صورت می گیرد.

اتوبان برجام قطعا یک بانده نیست

سخنان حکیمانه رهبرمعظم انقلاب در خصوص شکسته شدن فضای حبس هسته ای، نشان داد ایشان با یک بانده شدن اتوبان برجام و انتفاع صرف اروپا و غرب از این وضعیت مخالفت شدید دارند و اینکه دستور دادند «فعلا در چارچوب برجام» فعالیت های 190 هزار سو تقویت شود، به این معنی است که اگر اروپا نتواند به تضمین های مورد نظر ایران جامه عمل بپوشاند، قطعا «فعلا»، تبدیل به موضع دائمی برای از بین بردن ساختار یک طرفه می شود.

بعد از خروج آمریکا از برجام و اعلام موضع ضعیف برخی از مسئولین در ایران، برای اروپا این شبهه به وجود آمد که ایران به هر قیمت خواهان ماندگاری برجام است و برای رسیدن به این هدف حتی حاضر است از منافع خود نیز بگذرد. در چارچوب همین سیاست اروپایی ها فشاری بر روی آمریکا برای عدم تنبیه شرکت های اروپایی وارد نکردند و به شرکت های خود نیز فشاری برای ماندن در ایران اعمال نکردند که نمونه بارز آن را می توان در مواضع مقامات فرانسوی نسبت به ایرباس، توتال و پژو مشاهده کرد. وضعیتی که به وجود آمده بود وضعیت بسیار نگران کننده ای بود که به نظر می رسید غرب را به این موضع رسانده که در خصوص ایران هر سیاستی را می تواند پیش کشد. اعلام مواضع صریح رهبر حکیم انقلاب، اتحادیه اروپا را به تلاطم انداخت. مواضع اخیر اروپایی ها دقیقا در همین چارچوب قابل تحلیل است.

وزیران خارجه و دارایی انگلیس، فرانسه و آلمان در نامه ای به همتایان آمریکایی خود بر تعهد کشورهایشان در زمینه حفظ توافق هسته ای با ایران تاکید کردند. در نامه مشترک وزرای خارجه و دارایی سه کشور اروپایی از دولت آمریکا خواسته شده است آن دسته از شرکتهای اروپایی را که پس از اجرای برجام در ایران سرمایه گذاری کرده اند از تحریم های خود مستثنی کند. نامه وزرای خارجه و دارایی انگلیس، فرانسه و آلمان به امضای فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اروپا نیز رسیده است.

در همین خصوص مدیراتحادیه ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی آلمان از دولت خواست برای فعالیت در ایران به صاحبان صنایع آلمانی تضمین دهد. او گفت بانک مرکزی آلمان می‌تواند نقل و انتقال‌ مالی را بر عهده گیرد.

سخنگوی اتحادیه اروپا نیز در توئیتی با بیان نشست اخیر اتحادیه اروپا در خصوص اقدامات مورد نیازی که این اتحادیه بنا بود انجام دهد تا برجام حفظ شود نوشته «کمیسیون اروپا «قانون مسدودکننده» را به‌روز رساند تا تحریم‌های آمریکا علیه ایران را پوشش دهد. دامنه فعالیت «بانک سرمایه‌گذاری اروپا» را هم گسترش داد تا فعالیت با ایران را شامل شود. اگر پارلمان و شورای اروپایی مخالفت نکند، دو ماه دیگر (قبل از شروع تحریم) این تمهیدات اجرایی می‌شود.»

نتیجه ارزیابی ها و تحلیل ها نشان می دهد این مواضع نرمش گونه اتحادیه اروپا، دقیقا به دلیل مواضع محکم رهبر انقلاب بوده است. تا پیش از سخنان حکیمانه رهبر انقلاب اروپایی ها صرفا به تعهدات ایران پافشاری می کردند، اما بعد از این سخنان، اروپایی ها به سمت عملی کردن خواسته های ایران نیز حرکت کردند. اروپا به خوبی خواهد فهمید اگر بخواهد اتوبان برجام را یک طرفه کند، حاکمیت در ایران به این موضوع تن نخواهد داد و پرونده برجام به کلی بسته خواهد شد.

تقسیم کار اروپا – آمریکا عملی نخواهد شد

یکی دیگر از موضوعاتی که بعد از خروج آمریکا از برجام تا اعلام مواضع رهبر انقلاب مطرح شد این بود که اروپا باز هم همان زمین بازی قدیمی تقسیم کار با آمریکا را پی گیری کرد. آمریکایی ها با سیاست های خصمانه، خود را از هر گونه مراوده با ایران کنار کشیدند و با اعلام سیاست خارجی توئتیری تلاش کردند به ایران این پیام را مخابره کنند که تکلیف آمریکا با ایران مشخص است و آن هم «تغییر رژیم» است. آمریکایی ها به صراحت از این موضوع سخن می گفتند و در همین چارچوب نیز اروپایی ها را مسئول «تغییر رفتار» ایران کردند.

نماینده این جریان را نیز فرانسوی ها معرفی کردند. بدین ترتیب تقسیم کار اروپا – آمریکا برای فشار به ایران شکل گرفت. مواضع اخیر فرانسوی ها مبنی بر این که ایران به خطوط قرمز نزدیک می شود دقیقا در همین چارچوب قابل تحلیل است. موضوعی که فرانسوی ها به خوبی می دانند این است که ایران یقینا وضعیت و تقسیم کار آمریکایی – اروپایی را می داند و برای خنثی سازی آن نیز برنامه دارد. سخنان رهبر انقلاب برای فرانسوی ها تا اندازه ای روشن بوده است که آن ها را از خواب بیدار کند. گرچه این اعلام مواضع فرانسوی ها تمام نخواهد شد، اما هشداری به آن ها است که در صورت اعمال سیاست های غیرخردمندانه ایران اصراری بر تداوم برجام نخواهد داشت./۹۶۹//۱۰۲/خ

منبع: فارس