سیاست‌های ارزی در محک بازار
به گزارش خبرگزاری رسا، با افزایش نوسانات نرخ ارز در یکسال گذشته سیاست های مختلفی برای کاهش التهابات در این بازار اجرایی شده است. هرچند این سیاست ها به عنوان راهکاری کوتاه مدت در مقاطعی توانست التهابات بازار را کاهش دهد؛ اما بنا به اظهارنظر صاحبنظران نتوانسته آن را از بین ببرد. بر اساس گزارش منابع رسمی نرخ دلار در بازار غیررسمی روز گذشته به مرز 9 هزار تومان رسید و نرخ سکه نیز همچنان روند صعودی دارد و در آخرین نوسانات بازار به دو میلیون و 840 هزار تومان رسیده است.
نمایندگان مجلس و فعالان بخش خصوصی معتقدند راهکارهای فعلی برای مدیریت بازار ارز نیازمند تجدیدنظر در سیاست گذاری های ارزی، توجه به ارز متقاضی، تصمیمات یکپارچه و مدیریت همگون در اجرای تصمیم‌گیری‌هاست. گزارش ها نشان می دهد در حال حاضر مشکلی از لحاظ منابع و مصارف ارزی در کشور وجود ندارد و به گفته مقام های مسئول عمده نوسانات در بازار ارز و سکه به دلیل افزایش تقاضای ناشی از جو روانی است و ضروری است تا با راهکارهای اساسی این چالش ها حل شود.
چالش های اجرای سیاست های پولی و مالی
برخی کارشناسان معتقدند کاهش نرخ سود بانکی، پرداخت مطالبات سپرده گذاران موسسات منحل شده و عوامل روانی در خصوص تحریم ها از عوامل تاثیرگذار بر شروع التهابات دلار بوده است و درواقع ریشه التهابات را در سیاست های پولی و مالی عنوان می کنند. برخی دیگر نیز افزایش نرخ سود اوراق و رسیدن سود آن به 20 درصد را دومین عامل التهابات عنوان می کنند. این انتقادات در پی برنامه بانک مرکزی برای افزایش سود اوراق سپرده‌های ارزی و ریالی برای جذب تقدینگی های سرگردان از بازار ارز صورت گرفت. به گفته کارشناسان افزایش این سود، سیگنالی برای تورم دو رقمی و افزایش قیمتها بوده است.
البته ناگفته نماند که این سیاستها درآن مقطع توانست تا حدودی نقدینگی های سرگردان را راهی بانک ها کند. بسیاری از مدیران بانک ها نیز در آن مقطع این سیاست ها را کوتاه مدت و به زیان نظام بانکی عنوان می کردند؛ چرا که در آن زمان نرخ سود بانکی 18 درصد و نرخ سود اوراق سپرده ریالی 20 درصد بود و در واقع 2 درصد هزینه به نظام بانکی تحمیل می شد.
راهکار دیگر سیاست های ارزی که راهکاری موثر برای فروکش کردن التهابات ارزی بود تک نرخی شدن دلار در رقم 4200 تومان بود که موافقان و مخالفان زیادی داشت و از اردیبهشت ماه امسال اجرایی شد.
موافقان، سیاست های جدید را موثر در نوسانات نرخ دلار عنوان می کردند و مخالفان نیز معتقد بودند که نادیده گرفتن نرخ دوم دلار که در بازار غیررسمی شکل گرفته بود غیرکارشناسی است و ضروری است تا تجدید نظری در این زمینه صورت گیرد.
پیش فروش۷ میلیون سکه و جذب نقدینگی‌ها از بازار دلار به بازار سکه از دیگر راهکارهای دولت برای کاهش التهابات بازار ارز بود و با استقبال زیادی رو به رو شد. بر این اساس متقاضیان توانستند سکه را با قیمت یک میلیون‌و 500هزار‌تومان خریداری کنند و البته این سکه‌ها در حدود یک ماه با سود یک میلیون و 500 هزار تومانی همراه بود که به گفته بسیاری از کارشناسان فضا را برای رونق دلالی فراهم کرد. محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه و بودجه روز گذشته در حاشیه سفر به شهرستان پاکدشت و تشکیل شورای اداری این شهرستان گفت: «برای گرفتن عطش عده‌ای در جهت خرید سکه مجبور شدیم بیش از هفت میلیون قطعه سکه در بازار عرضه کنیم. به این ترتیب اگر ما به بانک مرکزی آمریکا هم وصل باشیم برای تامین ارز در این شرایط با مشکل مواجه می‌شویم.»
راهکارهای مدیریت بازار
غلامحسین شافعی، رییس اتاق بازرگانی ایران روز گذشته در جلسه هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با وزیر امور خارجه از عدم توجه واقعی به بخش تولید، حذف کارشناسان خبره از تصمیم گیری، وجود مراکز متعدد تصمیم گیری و در نظر گرفتن منافع دلالان به جای منافع مولدان انتقاد کرد و گفت: «در حال حاضر منابع و مصارف کشور با هم همخوانی دارد و ضروری است تا با تشکیل یک نهاد فراقوه ای با حضور بخش خصوصی و اقتصاددانان از نظرات آنها بهره مند و به اجماع رسید. »
بهرام شکوری، رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز در نشست خبری هیات مدیره خانه‌معدن ایران که روز گذشته برگزار شد خواستار راه اندازی مجدد بازار موازی ارز با هدف تعدیل نرخ ها، نزدیک شدن به قیمت‌های واقعی و کاهش التهابات اقتصادی شد. به گفته شکوری، بازار موازی ارز می تواند زمینه ساز فروش ارز حاصل از صادرات به نرخ آزاد شود و نرخ ها را به قیمت‌های واقعی نزدیک‌تر کند. این فعال اقتصادی، بخش عمده نوسانات اقتصادی را ناشی از التهابات روانی عنوان کرد.
عضو اتاق ایران تاکید کرد: اگر بتوانیم صرفه لازم را در بخش تولید ایجاد کنیم، می‌توان پولهای سرگردان که حدود 400 میلیارد دلار تخمین زده می شود را به سمت تولید هدایت کرد. وی تاکید کرد: «سیاست گذاران باید با استفاده از دیدگاه کارشناسان اقتصادی و تشکل‌های بخش خصوصی، از تصمیم گیری های احساسی خودداری کند.» به گفته شکوری، کنترل و ثابت نگه داشتن نرخ ارز در ماه های گذشته اگرچه آثار مثبتی با خود به دنبال داشت، اما سبب شد تا صادرکنندگان به سختی و واردکنندگان به آسانی ارز تهیه کنند و نتیجه این اقدام بروز مشکلاتی برای فعالان اقتصادی بوده است. وی با تاکید بر اینکه باید فضای کسب و کار کشور را اصلاح کرده و بهبود بخشیم، افزود: «دولت و مجلس باید قانونمند عمل کرده و ثبات در قوانین ایجاد شود.»
علی اکبر کریمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر لزوم راهکار برای مدیریت بازار سکه گفت: «کاهش قیمت بستگی به شرایط و سیاست دولت برای مدیریت بازار طلا دارد، اگر سکه را در بازار و به قیمت پایین تر عرضه کند موج فروش اوج می گیرد و به جای خرید همه به سمت فروش می روند همین اتفاق باعث شکسته شدن قیمت ها می شود.»
وی به تاثیر خرید و فروش سکه بر رکود اشاره کرد و گفت: رکود بازار ارتباطی به سکه ندارد؛ اما بحث اینجاست که نقدینگی بخش خصوصی که می تواند صرف کارهای تولیدی شود الان در زمینه خرید و فروش سکه هزینه می شود این موضوع به ضرر تولید تمام شده و رکود را تشدید می کند. عزت الله یوسفیان ملا، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی نیز راهکار کاهش التهابات را استفاده از سازوکار مالیات عنوان کرد و گفت: «در زمان پیش فروش و حراج سکه خریداران فرم هایی پر کرده اند بنابراین آنها قابل شناسایی هستند و ضروری است تا تمام قوانین از جمله قانون مالیات های مستقیم اجرا شود.» کارشناسان در کنار انتقادات نسبت به سیاست‌های اخیر ارزی معتقدند التهابات بازار ارز به نفع هیچ کسی نیست و از مردم می‌خواهند تا همکاری لازم در این زمینه داشته باشند./۹۶۹//۱۰۲/خ
منبع: حمایت