قم؛ تمرکز یا هجرت؟

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، این روزها،از گوشه و کنار زمزمه ای به گوش می رسدو آن اینکه به هرحال قم به عنوان پایگاه اجتهاد پروری و مرکزیت علوم دینی راجع به آن آیا گاه آن نرسیده که به نوعی تمرکززدایی شود تا شهرها از عالمان تهی نگردد.

چه بسا اگر این جریان اتفاق می افتاد امروزه شاهد آن نبودیم که نحله ها و فرقه های منحط فکری و اخلاقی تحت هر عنوان همچون عنکبوت در محیط هایی بی وجود مخالف و معارض با تنیدن تار و پود افکارشان دامگه دلها و افکاری شوند که مگس وار هر عرصه ای را مرور می کنند و شیفته و شیدای آنها می شوند. گر چه در نهایت "ان اوهن البیوت لبیت العنکبوت".

در این باره از سوی سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا مصاحبه کوتاهی را با آیت الله علیدوست عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه و از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در این باره ترتیب دادیم که تقدیم خوانندگان گرامی می شود.

بسم الله الرحمن الرحیم
بحث هجرت و تمرکز زدایی از قم موضوع بسیار قابل تاملی است.

طرح حوزه و تاسیس حوزه نه آنگونه که معروف است که برخی معتقدند حوزه نجف از شیخ طوسی و یا حوزه قم از آقا شیخ عبدالکریم حائری یزدی و یا حوزه سامرا از میرزای بزرگ است، با توجه به آیه شریفه نفر از سوره مبارکه توبه که خداوند متعال می فرماید: «فَلَوْلا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ »

بر مبنای این آیه بنده معتقدم حوزه در واقع طراحش خدای متعال است. معمار و مهندس آن رسول خدا صلی الله علیه و آله و ادامه دهنده آن ائمه معصومین صلوات الله علیهم اجمعین و کارگزاران آن هم عالمان اسلام در  طول تاریخ بودند. اینها برداشت بنده از آیه مذکور است منتها این طرح یک نقطه مرکزی می خواهد؛ ممکن است در یک زمانی نقطه مرکزی مدینه در  زمانی دیگر مصر و در زمانی هم مشهد و در حال حاضر قم باشد.

قم در واقع نامزد الهی و پایتخت حوزه های عالم تشیع است.

از اینجا به نقطه دیگر می رسیم و آن اینکه تقویت حوزه لازم و تضعیف حوزه های علمیه مخصوصا حوزه قم به هر نامی که صورت گیرد ولو از خودی ها باشد، حرام مسلم است.

منتهی نباید از آسیب شناسی حوزه هم غافل شد و الا هر جریان مهمی که در درون خودش آسیب شناسی نکند، عقب افتاده دچار ایستایی می شود.

حوزه یک نقطه مرکزی می خواهد که امروزه قم است. منتهی قم برای نیروهایی که وارد آن می شوند، باید معبر باشد نه موطن و مقصد. از این جهت شهرها و جهان اسلام باید از قم پشتیبانی شوند و متقابلا قم هم باید از شهر ها نیرو بگیرد. در واقع یک بده بستانی بین قم و شهرها باید صورت گیرد.

اینجاست که ما نمی گوییم هجرت یا تمرکز؛ می گوییم هجرت و تمرکز.

هجرت با نبود تمرکز غلط است کما اینکه تمرکز با نبود هجرت هم اشتباه است.

باید برویم به سوی "هجرت و تمرکز" نه "هجرت یا تمرکز" .

به نظرم می رسد که باید یک اتاق فکر و هیاتی صاحب اندیشه به معنی واقعی کلمه تشکیل شود، در این زمینه فکر کنند، برنامه ریزی کنند و به دست عاقلان بسپرند برای اجرا.
/۹۲۴/ت۳۰۱/ج