روحانیت متعهد و انقلابی مروجان اصلی "وحدت اسلامی"

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، وحدت یکی از مهم ترین و بزرگ ترین مقاصد و اهداف انبیاء و شرایع آسمانی است و از الزامات تحقّق زندگی سعادت مندانه انسان می باشد؛ وحدت از ضروریّات مکتب و عامل حیات اسلام است.

بنای فکری و اجتماعی اسلام در وحدت

امام خامنه ای بنای توحید که مبنای فکری، اعتقادی و اجتماعی اسلام است را در وحدت می دانند. ایشان مرکزیّت و کانون وحدت را که وحدت حقیقی است، وحدتی می دانند که در بین مومنان و صالحان قابل تحقّق است وصورت ایده آل به این شکل است که این وحدت در تمامی پیکره امّت اسلامی و بشریّت و حتی اجزای عالم امتداد پیدا کند بنابراین تفکّر، کانون و مرکز این وحدت، مومنان و صالحان هستند و نقطه اتّصال و کانون این اتّحاد از نگاه معظم له، ولایت است. یعنی به میزان اتّصال به ولایت، جامعه اسلامی و جامعه بشری متّحد است.

وحدت عالم وجود، وحدت جهانی (بشریّت) ، وحدت توحیدی (ادیان)، وحدت اسلامی، وحدت مذهبی، وحدت ملّی، وحدت کلمه، وحدت عملی، وحدت حوزه و دانشگاه از جمله انواع و حوزه های وحدت در بیان امام خامنه ای می باشد؛ ایشان در مورد هر یک از این وحدت ها مطالب مهمی را بیان فرموده و چارچوب فکری خاصی در بحث کلان وحدت برای جامعه ارائه داده اند و از نظر فراوانی، تأکید و حسّاسیّت، وحدت اسلامی بسیار بیشتر از دیگر انواع، مورد نظر بوده است.

از منظر امامت انقلاب، رمز پیروزی مسلمانان در صدر اسلام با وجود مشکلات طاقت فرسا و تعداد و امکانات کم مسلمین، وحدت است. امام خمینی شرط مهم بازگشت امّت اسلامی به عزّت و شوکت و راه حل منازعات جهان اسلام را در وحدت و برادری اسلامی می دانند. از این منظر وحدت عملی در حوزه جهان اسلام شکل دهنده جوامع خواهد بود.

درحوزه امنیّت، امام خامنه ای امنیّت پایدار را پیامد اتّحاد می دانند؛ از این نگاه، علّت و بستر ایجاد و تقویّت جریانات تکفیری مانند داعش، تفرقه میان امّت اسلامی بوده و وحدت اسلامی از بین برنده این جریانات سیاسی نظامی و ریشه فکری آن خواهد بود، بنابر این دیدگاه آنچه ضامن استقلال سرزمین های اسلامی است، وحدت می باشد و علت وابستگی و عقب ماندگی ملّت های مسلمان وجود تفرقه است. استقلال فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در گرو وحدت کلمه است.

از جمله اختصاصات این نگاه به وحدت آن است که، وحدت به معنای هضم شدن تفکّرات درهم یا انتخاب یک مذهب وکنار گذاشتن دیگر مذاهب وباورها نیست، مقصود این نیست که به بهانه ایجاد وحدت، مسیر بحث و گفت و گو بسته شود، بلکه وحدت در این نگرش اسلامی، با تفاهم و گفت و گو منافات ندارد، بلکه گفت و گو و تفاهم از جمله راهکار های اصلی و بدون جایگزین و حتّی الزامات تحقّق وحدت است.

ترویج این نگاه پرنشاط و جسورانه می تواند سخنان جذاب روشنفکر مآبان غرب زده و خط ها و تفکّرات التقاطی را در جامعه بی ارزش بی اثر کند. و از سویی سال هاست مغزهای شیطانی با تلاش ها و پژوهش های فراوان و بررسی های دقیق نسبت به مسلمانان و فرهنگ های حاکم بر جوامع، قصد دارند با طراحی و برنامه ریزی ، قرائتی خاص و مبتنی بر پلورالیسم را به عنوان دین اسلام معرفی کنند، چیزی غیر از اسلام، یک اسلام همه پسند،  جذاب، سازگار با نظام سلطه و بدون مبنا، چیزی شبیه خود کشیشی و پروتستانیسم مسیحی، و تبیین و ترویج و معرّفی وحدت از نگاه امام خامنه ای موجب خواهد شد که  با نشان دادن نگاه باز و جذاب و دلنشین اسلام در موضوع وحدت، این توطئه شوم و خطرناک را خنثی کند.

وحدت، داعیه امام و رهبر انقلاب

با مطالعه تاریخ انقلاب اسلامی کاملا مشخّص است که وحدت از روز اول شروع نهضت امام، جزو داعیه های اصلی رهبری امام بوده و امام راحل علت محدثه و مبقیه نظام اسلامی را وحدت بیان می کنند. وحدت از مهم ترین پیام های انقلاب برای بشریّت می باشد. وحدت از از اصول و شعارهای اصلی انقلاب است و یک مسئله ای راهبردی است. امام راحل و امام خامنه ای به خاطر پافشاری بر وحدت اسلامی، هزینه های سنگینی را به جان خریده اند به خصوص از جانب متحجّرین حوزه علمیّه، و این موضوع به خوبی نشان می دهد وحدت یک تاکتیک و مصلحت نیست بلکه یک راهبرد اساسی است (زمانی که امام خمینی به نجف تبعید شدند علمای نجف گفتند خمینی آمده تا شهادت به ولایت امیرالمؤمنین را از اذان حذف کند!)

این نگرش اسلامی برای تحقّق وحدت در امّت اسلامی، راهکارها و شروط و عناصری را پیش روی انسان مسلمان می گذارد. تحکیم مشترکات ( اصول مشترک ، دشمن مشترک ، و سرنوشت مشترک، شعار های مشترک)، منکر دانستن اهانت ها، بالا رفتن تحمّل، ارتباط نخبگان و متفکّران از جمله مهم ترین عناصر تحقّق وحدت می باشد که می بایست به صورت جدّی مورد توجّه آحاد امّت اسلامی و نخبگان قرار بگیرد؛ مبارزه دشمن مشترک مسلمین و حتّی بشریّت، یعنی استکبار و نظام سلطه از راهبردهای اساسی امام خامنه ای در ایجاد و تحکیم وحدت در جهان اسلام و جامعه بشریست.

محورهای تحقّق وحدت اسلامی از نگاه امام خامنه ای

1.اسلام از نگاه ولایت، مهم ترین محور و عامل وحدت به شمار می آید.     

2.این نگرش از یک سو توحید را مبنای وحدت و از سویی محور وحدت اسلامی می داند.     

3.قرآن کریم مهم ترین محتوای وحدت اسلامی است.     

4.یکی از مؤلفه های مهم برای ایجاد وحدت اسلامی از نگاه رهبر معظّم انقلاب، وجود نورانی نبیّ مکرّم اسلام می باشد که حرفی نو و مورد غفلت است.

5.امام خامنه ای ولایت را کانون و مرکز اتّصال تمامی امّت اسلام می دانند.

6.معاد و باور به اینکه همه به سوی خداوند باز می گردیم از باورهای مشترک بین مسلمین و حتّی غیر مسلمانان بوده است.

7.با وجود اینکه عدّه ای سعی دارند غدیر را به عنوان منشأ اختلاف معرّفی کنند امام خامنه ای غدیر را فرصتی برای وحدت می دانند.

8.وجود اهل بیت علیهم السلام ابعاد شخصیّتی و سیره زندگی اهل بیت علیهم السلام از نگاه امام خامنه ای، از جمله مهم ترین محور های وحدت به شمار می آیند؛ و تأسیس مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام گامی عملی در حوزه جهان اسلام با هدف تحکیم وحدت مسلمانان می باشد.

9.با وجود اینکه تعداد پرشماری از علما با اتّفاقات کوچک که غالبا هم توطئه دشمنان است تحریک شده و تلاش های فراوانی برای تحریم حج داشته اند امّا امام خامنه ای با مقاومتی مظلومانه، تاکنون فرصت مناسک حج را به بهترین شکل برای تحکیم وحدت اسلامی حفظ و استفاده کرده اند.

10.کعبه و قبله واحد از مشترکات بی نظیر امّت اسلامی است که روزانه چندین بار امّت اسلامی رو به آن به عبادت می پردازند.

11.بیداری اسلامی در بیان ولایت، از یک سو محور وحدت و از سوی دیگر مشروط به وحدت اسلامی است.

12.مبارزه با دشمنان اسلام و بشریّت یعنی استکبار از سوی رهبرانقلاب به عنوان یکی از محور های وحدت جهان اسلام و جامعه بشری مطرح است.

13.از منظر امام خامنه ای، شعار مرگ برآمریکا یکی از محورها و راهکار های تحقّق وحدت اسلامی است.

14.از نگاه امام خامنه ای فرهنگ و روحیه و تشکیلات بسیج از مهم ترین محور ها و مولفه های تحقق و تحکیم وحدت اسلامی است.

مطلبی که بسیار تلخ و آزار دهنده است آنکه مرکزیّت ترویج و انتشار تفرقه در جامعه ماست، حوزویان هستند و مردم حقیقتا در این موضوع، کاملا هشیارند و با مروجان تفرقه همراهی نمی کنند. البتّه از آن طرف هم مبلغین و مروّجین اصلی وحدت اسلامی روحانیّت متعهّد و انقلابی هستند اما تلاش های فراوان معممین سطحی نگر و متصلّب برای ایجاد تفرقه در جامعه ما امری انکار ناپذیر است؛ و در اکثر موارد بنای فکری غلط از ابتدای طلبگی در حوزه های علمیّه در ذهن جوانان رسوب می کند که این موضوع خطرناک باید به صورت جدّی مورد توجّه قرار گیرد.

ائمه جمعه دارای مهمترین نقش در تحقق وحدت اسلامی هستند

به دلیل جایگاه خاص امامت جمعه در حکومت اسلامی و جامعه و همچنین پیش بینی همین شبکه عظیم به عنوان مسئولان تمدّن بزرگ اسلامی مهم ترین نقش را در تحقّق وحدت اسلامی ائمّه جمعه دارا هستند.  به دلیل عمق و گستره موضوع وحدت به این میزان بسنده می کنیم و آرزو داریم و تلاش می کنیم این بحث راهبردی و حیاتی مورد توجّه همگان به ویژه سیاست گذاران دستگاه امامت جمعه قرار بگیرد.

برخی از سرفصل های لازم در موضوع وحدت

1-استخراج مبانی نظریّه وحدت اسلامی به عنوان یکی از مهم ترین مقاصد انبیا و شرایع با نقش آفرینی مستقیم و غیر مستقیم ائمّه جمعه به عنوان موثر ترین عناصر دخیل در تحقّق وحدت اسلامی در جامعه (به عنوان نمونه؛ حمایت و جهت دهی به بخشی از تحقیقات نخبگان حوزوی و دانشگاهی توسّط ائمّه جمعه)

2-تبیین کارکردهای اجتماعی وحدت جهت بهره مندی از آن در جامعه اسلامی

3-تعیین نقش و رسالت نهاد امامت جمعه در تهیّه و تدوین محتوای آموزشی با موضوع وحدت برای ائمّه جمعه و نیز جهت آشنایی طلّاب و دانشجویان از طریق اضافه کردن درس نامه به برنامه درسی حوزه و دانشگاه و اضافه کردن درس با موضوع وحدت به کتاب های سنوات مختلف تحصیلی برای دانش آموزان که همه این موارد اهداف مقطعی و میان مدّت در این زمینه هستند. طراحی برنامه و ساز و کارهای لازم جهت استفاده ائمّه جمعه از ظرفیّت نظام رسمی آموزش برای ترویج وحدت به عنوان هدف بلند مدّت؛ که این همه، موجب نهادینه سازی فرهنگ وحدت در جامعه می شود.

4-تلاش علمی در حوزه معنا شناسی وحدت، جهت ارائه مفهومی مشخّص و جامع و یک پارچه برای امامان جمعه در موضوع وحدت با نگرش اسلامی، برای جلوگیری از تاثیر منفی برداشت های شخصی و رویکرد های افراطی و تفریطی در این زمینه.

5-ارائه روش ها و مهارت های تبلیغی منعطف و در عین حال مبتنی بر اصول ثابت با ملاحظه شرایط و اقتضائات به دلیل عدم تناظر مباحث نظری وحدت با ترویج عملی آن.

6-استفاده از ظرفیّت ائمّه جمعه برای تامین نیروی انسانی مجمع جهانی تقریب مذاهب و مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام جهت تقویّت این دو نهاد در انجام رسالت ها و ماموریّت های فرا ملّی و جهانی از طریق تعامل اثر بخش فعّال و تعریف شده، بین نهاد امامت جمعه و دو مجمع مذکور

7-تدوین برنامه های عملیاتی ، به روز و جذّاب در راستای نقش آفرینی اثر بخش دستگاه امامت جمعه در تحقّق وحدت حوزه و دانشگاه مبتنی بر تعریف امامت انقلاب.

سخنان امامین انقلاب درباره وحدت

امام خمینی: یکی از مقاصد شرایع و انبیای عظام که علاوه بر آنکه مقصود مستقل است. وسیله پیشرفت مقاصد بزرگ و دخیل تام در تشکیل مدینه فاضله می باشد. توحید کلمه و توحید عقیده است.

امام خامنه ای:  بنای توحید که مبنای فکری و اعتقادی و اجتماعی و عملی ماست توحید است... ولایت یعنی پیوند و ارتباط تنگاتنگ و مستحکم و غیر قابل انفصال و انفکاک ، جامعه اسلامی که دارای ولایت است یعنی همه اجزای آن به یک دیگر و به آن محور و مرکز این جامعه یعنی ولی متصل است... لازمه ولایت و توحید جامعه اسلامی ... هر جا در میان مومنین و بندگان صالح خدا وحدت هست آن جا توحید و خدا هم هست. 29/9/68

شعار وحدت مسلمین شعار درست و ضروی است. و من از قدیم این اعتقاد و تفکر را داشتم و دارم و آن را یک مسئله استراتژیک می دانم. یک مسئله تاکتیکی و مصلحتی هم نیست. 26/1/69

اتحاد و یگانگی و وحدت کلمه شرط اصلی (پیشرفت اهدف انقلاب) است . 22/2/69

امروز تقریب یک هدف فوری یک غرض الهی و یک فکر حیاتی است و باید دنبال شود. امروز دنیای اسلام نیازمند این تقریب است. 1/7/70

وحدت یکی از اصول است.15/5/82

امام خمینی: تشکیل حکومت  برای حفظ نظام و وحدت مسلمانان است.(صحیفه جلد 5 ، صفحه 43)

رمز پیروزی مسلمانان در صدر اسلام وحدت کلمه و وحدت ایمان بود.(صحیفه جلد 6 صفحه 49)

ان شالله روزی مسلمانان با هم برادر و همه ریشه های فساد از همه بلاد مسلمانان کنده شود و این ریشه فاسد اسرائیل از مسجد الاقصی از کشور اسلامی ما کنده شود. ان شالله تعالی با هم برویم و در قدس نماز وحدت بخوانیم.(صحیفه جلد 12 صفحه 283)

اگر مسلمانان آن عزت و عظمتی را که در صدر اسلام داشتند باز یابند به اسلام و وحدت کلمه روی آورند آن اتفاق بر محور اسلام بود. و آن قدرت و شجاعت ما فوق الطبیعت را به وجود آورد.(جلد 5 صفحه 32)/۸۷۶/ت۳۰۳/س

 رحمت الله معظمی