رسالت جنبش دانشجویی از ۱۶ آذر ۱۳۳۲ تا امروز

به گزارش خبرگزاری رسا، جنبش‌های دانشجویی برای اصلاح وضعیت کشور و ایجاد تغییر در برخی سیاست‌ها، از اموری است که در قرن بیستم و با گسترش دانشگاه‌ها در جهان رشد و بسط یافت. در ایران نیز با گسترش دانشگاه‌ها در دهه ۱۳۳۰، اولین حرکت‌های دانشجویی شکل گرفت. یکی از اولین حرکت‌های دانشجویی سازمان یافته در کشور را در واقعه ۱۶ آذر ۱۳۳۲ مشاهده می‌کنیم.

از این رو ۱۶ آذر یادآور یک واقعه تاریخی است که هر ساله در این روز به عنوان روز دانشجو، آرمان‌ها و خواسته‌هایی که جریان‌های دانشجویی کشور در دهه‌های گذشته به دنبال آن بوده‌اند، مورد توجه قرار می‌گیرد. ۱۶ آذر در واقع حرکتی از سوی دانشجویان برای مقابله با هر گونه انحراف و اقداماتی است که بر خلاف منافع و مصالح ملت و در راستای اهداف نظام سلطه طی می‌شود.

حادثه ۱۶ آذر در کمتر از چهار ماه بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ رخ داد که در آن کودتا، دولت ملی مصدق سرنگون و شاه به کمک کودتای امریکایی – انگلیسی بر سر کار بازگشت. در همین مدت چهار ماه اتفاقات مختلفی در کشور رخ داد که هر یک باعث و زمینه‌ساز انحرافات فراوانی بود.

تسلط دیکتاتوری محمدرضا بر کشور، سلطه یافتن امریکا، از میان رفتن استقلال ملی، بازگشت استعمار انگلیس که در طول چند سال قبل از آن با دولت ملی مصدق درگیر بود، از بین رفتن واقعی صنعت ملی نفت و... تنها مصادیقی از این اتفاقات است. در چنین شرایطی وقتی اعلام شد که معاون رئیس جمهور کودتاگر امریکا قصد ورود به ایران را دارد تا نتایج کودتا را از نزدیک مشاهده کند، جنبش دانشجویی برای مقابله با امریکای کودتاگر و در جهت دفاع از استقلال به حرکت در آمد و اعتراضات دانشجویی منجر به آن شد که حکومت سرکوبگر پهلوی جمع زیادی از دانشجویان را به خاک و خون بکشد که در این میان سه دانشجو (مصطفی بزرگ‌نیا، احمد قندچی و مهدی شریعت‌رضوی) کشته و بسیاری دیگر زخمی و دستگیر شدند.

این واقعه هر چند قدری دیر صورت گرفت، اما ماهیت و رویکرد اصلی ضد استعماری، استقلال‌طلبانه، ضد امریکایی، حق خواهانه و ضد استبدادی جنبش‌های دانشجویی در ایران را پایه‌گذاری کرد. دیر بودن این امر از این رو بود که اگر جریان دانشجویی مانند سایر جریان‌های سیاسی کشور در آن زمان تلقی صحیحی از وضعیت کشور داشتند، علاج واقعه را قبل از وقوع می‌کردند و مانع شکل‌گیری کودتایی می‌شدند که ربع قرن استبداد و دست‌نشاندگان امریکا را در ایران مسلط کردند.

با توجه به این سابقه درخشان از جنبش دانشجویی ایران، تلاش جریان‌های رسانه‌ای و فرهنگی امریکایی در خارج و داخل کشور بر این است تا این واقعه را به نفع جریان غربگرا و امریکایی مصادره کند. واقعه‌ای ضد امریکایی که در آن دانشجویان به جرم مخالفت با سلطه امریکا کشته شدند و عامل این کشتار نیز حکومت کودتاگری بوده است که به دست امریکا بر سر کار آمده بود امروز به گونه دیگر روایت می‌شود و جریان غربگرای رخنه کرده در میان جنبش سالم دانشجویی تلاش می‌کند تا از این مناسبت تاریخی ضد امریکایی با زدن نعل وارونه، برای حمایت از غرب و امریکا در دانشگاه‌های کشور استفاده کند. آنچه امروز باید به آن توجه جدی شود تلاش وقیحانه غربگرایان در ایران برای مصادره جنبش‌های دانشجویی و روز دانشجو به نفع امریکا و غرب است. 

این در حالی است که در طول چهار دهه گذشته جنبش واقعی دانشجویی همواره پرچمدار گفتمان انقلابیگری بوده و مبتنی بر رهنمود‌های امامین انقلاب اسلامی، رسالت‌ها و مأموریت‌های زیر را بر دوش خود احساس و برای تحقق آن بی وقفه تلاش می‌کند که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: ۱- نقش آفرینی در فراگیرسازی گفتمان انقلابی گری؛ ۲ - افزایش بصیرت و سطح آگاهی سیاسی و دینی؛ ۳- اعلام مواضع به‌هنگام و داشتن تحلیل درست از شرایط کشور وتلاش دشمن در جنگ نرم؛ ۴- رسالت تبیین گری و آگاه سازی جامعه؛ ۵- فساد ستیزی و مطالبه عدالت و ۶- میدان‌داری در جنبش نرم‌افزاری و ... 

در عین حال، جنبش دانشجویی در مسیر انجام رسالت تاریخی و تمدن‌ساز خود با آفات و آسیب‌هایی، چون دور شدن از آرمان‌ها، افراطی‌گری، سطحی‌نگری، شعارزدگی، جناحی شدن و نفوذ رو به رو است که باید برای جلوگیری از آلودگی به این انحرافات نیز چاره‌اندیشی کند. رهبر معظم انقلاب اسلامی سال‌ها پیش در جمع دانشجویان دانشگاه شریف (۱/۹/۷۸) به برخی از آفاتی که جنبش دانشجویی ممکن است بدان مبتلا گردد، اشاره کردند که عبارتند از: 

نفوذ و بهره برداری از جنبش دانشجویی. یکی از آفات حرکت دانشجویی این است که عناصر و مجموعه‌های ناباب به آن طمع بورزند و بخواهند از آن سوءاستفاده کنند. دور شدن و پشت کردن به آرمان‌ها و فراموش کردن آن‌ها نگرش سطحی به پدیده‌ها. آنجا که می‌فرمایند؛ یکی دیگر از آفات مهم جنبش دانشجویی، سطحی شدن است. عزیزان من! از سطحی‌اندیشی به‌شدت پرهیز کنید. خصوصیت دانشجو، تعمق و تدقیق است. هر حرفی را که می‌شنوید، رویش فکر و دقت کنید. 

افتادن در دام احزاب سیاسی. یکی دیگر از آفات جنبش دانشجویی، به دام احزاب و گروه‌ها افتادن است. مواظب باشید، اختاپوس خطرناک احزاب و گروه‌های مختلف به سراغتان نیاید و شما را به دام نیندازد. از آن مجموعه آزاداندیش، اغلبِ خصوصیات مثبت را خواهند گرفت؛ که اگر این شد، آن وقت انسان در خدمت دشمنان انقلاب قرار می‌گیرد و چیز خطرناکی می‌شود و زندگی و سرمایه و آینده انسان حقیقتاً به باد می‌رود و انسان دچار حسرت می‌گردد. 

گم کردن اهداف. تشکل‌های دانشجویی مواظب باشند هدف‌هایشان را گم نکنند. هدف‌های اصلی تشکل‌های دانشجویی همان چیز‌هایی است که روی طاق بلند جنبش دانشجویی نوشته شده: ضدیت با استکبار، کمک به پیشرفت کشور، کمک به اتحاد ملی، کمک به پیشرفت علم، حضور و شرکت در مبارزه و پیکار همگانیِ ملت ایران برای غالب آمدن بر توطئه‌ها و بر دشمنی‌ها؛ این‌ها هدف اصلی است؛ این را باید فراموش نکنند. (۲۴/۹/۸۷)

/۹۶۹//۱۰۲/خ

منبع: روزنامه جوان