نگاهی متفاوت به دستاورد‌های انقلاب اسلامی

به گزارش خبرگزاری رسا، تاکنون در باب دستاورد‌های انقلاب اسلامی سخن‌های بسیاری گفته‌شده و مطالب متعدد و متنوعی نیز به رشته تحریر درآمده است، اما شاید کمتر به زوایای پنهان و نامحسوس کار عظیمی که طی چهار دهه عمر بابرکت انقلاب شکوهمند اسلامی صورت گرفته، پرداخته‌شده باشد.

 

برخی از این دستاورد‌ها یا اصلاً سابقه قبلی نداشته و یا به‌کل جهشی و چندین برابری رشد یافته است، بااین‌حال متأسفانه گاهی بخشی از این دستاورد‌ها برای برخی از افراد، در ردیف یک اقدام معمول و روش عادی قرارگرفته و کم‌اهمیت جلوه می‌کند.

 

تحقق شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی

 

برای درک بهتر مطلب، باید بیان دستاورد‌های انقلاب را با چگونگی تحقق شعار (استقلال – آزادی – جمهوری اسلامی) آغاز و مورد بررسی قرارداد.

 

رفع وابستگی و استقلال کشور: اولین بخش از این شعار، واژه‌ای است به نام «استقلال» که از مفهوم بسیار گسترده‌ای برخوردار است و شرح آن در این وجیزه نمی‌گنجد، اما برای تقریب اذهان عمومی، ذکر چند نمونه خالی از لطف نیست.

 

در کتاب خاطرات مادر شاه مطلبی با این مضمون آمده است که «یک روز هنگام ملاقات با محمدرضا متوجه شدم بسیار ناراحت و آشفته است، وقتی جریان را از او پرسیدم، گفت می‌خواهم نخست وزیرم را عوض کنم، اما آمریکایی‌ها موافقت نمی‌کنند، قرار شد فرح مقداری طلا و جواهر برای همسر رئیس‌جمهور وقت آمریکا ارسال کند و از طریق وی، رضایت و موافقت رئیس‌جمهور آمریکا برای این جابه جایی جلب شود».

 

این مفهوم بدان معنا است که شاه مملکت حتی اجازه جابه جایی و عزل و نصب کابینه خود را هم نداشت، البته این وابستگی مسبوق به سابقه بود و با کودتای ننگین (آمریکایی – انگلیسی) ۲۸ مرداد در سال ۱۳۳۲ به اوج خود رسید و لذا شاه همواره به همه اطرافیان خود و حتی دولت‌های حامی خود ازجمله آمریکا در مورد تداوم پشتیبانی از سلطنتش بدبین بود و به همین دلیل پیوسته نگران و متزلزل به نظر می‌رسید.

 

این بدبینی و نگرانی بی‌دلیل هم نبود، زیرا همان‌گونه که اشاره شد، او قبلاً و در مقطع اول دوران حکومت خود (بین سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۰) که دولت انگلیس همچنان بر امور کشور سیطره داشت نیز مجبور شده بود طی ۱۰ سال، ۱۸ بار نخست‌وزیر کشور را به دلایل مختلف ازجمله اعمال‌نفوذ مستشاران انگلیسی، عزل و با تأیید آن‌ها فرد جدیدی را منصوب نماید.

 

نشست سه‌جانبه سران دول پیروز جنگ جهانی دوم شامل روسیه، آمریکا و انگلیس که به نشست سعدآباد معروف است نیز در همان ایام در ایران برگزار شد، بدون آنکه شاه مملکت قبلاً از ورود سران مورد اشاره و برگزاری چنین جلسه‌ای در حیطه حکومتی خود مطلع شده باشد، پس از اطلاع نیز رفتار متفقین با وی چنان تحقیرآمیز و همراه با بی‌اعتنایی بود که به روایت تاریخ، خاطره آن هرگز از ذهن شاه پاک نشد.

 

البته وابستگی کشور و دخالت‌های مکرر و مستمر دول خارجی مانند؛ روسیه و انگلیس، از زمان حکومت قاجار و در جریان جنگ‌های اول و دوم جهانی در ایران نهادینه‌شده بود، اما با به تخت نشاندن و سپس سرنگونی حکومت رضاشاه توسط دولت انگلیس و دربی آن، با تصویب قانون کاپیتولاسیون با اعمال‌نفوذ آمریکایی‌ها کاملاً رسمیت یافت.

 

به‌عبارت‌دیگر تحقیر نظام حکومتی ایران که در زمان قاجار و در تمام دوران تسلط انگلیسی‌ها بر کشور نیز مسبوق به سابقه بود، پس از سلطه آمریکا بر کشور و ورود حدود ۵۰ هزار مستشار آمریکایی که تقریباً زمام همه امور مملکت به‌خصوص بخش نظامی کشور را در دست گرفته بودند، به شکل فراگیری گسترش‌یافته و شدت گرفت، تا جایی که افسران جزء و گاهی حتی درجه‌داران اعزامی ارتش آمریکا، بر افسران ارشد و فرماندهان عالی‌رتبه ایرانی فرماندهی و به تعبیر بهتر، فرمانروایی می‌کردند.

 

به‌عنوان‌مثال؛ با این‌که دولت ایران نقش ژاندارمی آمریکا در منطقه را بر عهده داشت و میلیارد‌ها دلار تجهیزات نظامی از این کشور خریداری کرده بود، اما ارتش ایران در بسیاری از موارد حق استفاده مستقیم از این امکانات را نداشت و در راستای همین رفتار تحقیرآمیز و برای جلوگیری از احتمال انتقال دانش فنی، کارشناسان ایرانی هیچ‌گاه اجازه نیافتند تا در امور فنی و تعمیراتی هیچ‌یک از تجهیزات اساسی و مهم که از آمریکا خریداری‌شده بود، مشارکت نمایند.

 

در بخش غیرنظامی نیز اموری مانند؛ استخراج و تولید نفت کاملاً در اختیار خارجی‌ها (عمدتاً آمریکایی‌ها) بود و طرح تقسیم اراضی کشور که از آن به‌عنوان انقلاب سفید نام‌برده می‌شد، نیز در همان دوران، در حالی به ایران تحمیل شد که آمریکایی‌ها با ایجاد زمین‌های بسیار وسیع به کشت محصولات استراتژیک گندم و ذرت، با مازاد تولید مواجه و در جستجوی بازار جدید بودند.

 

این طرح که به بهانه مبارزه با سیستم ارباب‌رعیتی اجرا گردید، باعث شد تا گندم‌زار‌ها و سایر زمین‌های یکپارچه کشاورزی ایران به قطعات کوچک و بلااستفاده و ناکارآمد با محصولات متفاوت و پراکنده تبدیل و خودکفایی در تولید گندم جایش را به واردات گندم از آمریکا بدهد و وابستگی کشور تشدید شود.

 

درهرحال این شرایط با بروز پدیده نوظهور انقلاب اسلامی، به‌یک‌باره تغییر کرد و نه‌تن‌ها استعمارگران نقش و جایگاه خود در ساختار حکومتی کشور و به‌تبع آن، فرصت غارت منابع نفتی و مواد معدنی و همچنین بازار بزرگ فروش تولیدات کمپانی‌های غربی و بسیاری از دیگر منافع خود در ایران را به‌طور کامل از دست دادند، بلکه همین انقلاب سبب شد تا بسیاری از نقشه‌های دولت‌های استکباری، نقش بر آب‌شده و به‌تدریج از میزان نفوذ و اعتبار کاذب آن‌ها در سطح جهان کاسته شود.

 

درواقع ظلم‌ستیزی و ماهیت ضد استکباری انقلاب اسلامی و همچنین عدالت‌طلبی و نگاه بشردوستانه ایران نسبت به مستضعفین جهان و مسائل بین‌المللی باعث شد تا برخلاف کشور‌های سلطه‌گر که باقدرت زر و زور و تزویر و نیز تهدید و تحریم و تخریب در دولت‌ها نفوذ می‌کنند، نظام اسلامی با عملکرد مبتنی بر ارزش‌های الهی و انسانی خود، در قلب ملت‌های محروم و مستضعف جهان جای بگیرد و انقلاب اسلامی و کشور ایران به یک مجموعه تأثیرگذار در معادلات جهانی و منطقه‌ای تبدیل شود.

 

در رابطه با نقش ایران در معادلات بین‌المللی می‌توان به تأثیر غیرقابل‌انکار انقلاب اسلامی ایران در فروپاشی نظام دوقطبی حاکم برجهان، برهم خوردن نقشه از نیل تا فرات رژیم اشغالگر قدس، خنثی‌سازی طرح ایجاد خاورمیانه بزرگ آمریکایی‌ها، جلوگیری از تجزیه کردستان عراق، نابودی داعش و کمک به پیروزی و تثبیت حکومت در سوریه و عراق، ایفای نقش در ایجاد نهضت بیداری اسلامی و تأثیرگذاری در بروز و ظهور جنبش‌های اعتراضی در غرب، به‌عنوان مهم‌ترین دستاورد‌های فرا منطقه‌ای آن اشاره کرد.

 

تحقق شعار آزادی: بخش دوم شعار انقلاب به واژه ارزشمند «آزادی» اختصاص دارد که در پی قطع رابطه آمریکا با ایران و آزادی از قید اسارت استکبار و رهایی از ظلم و دیکتاتوری حکومت پهلوی محقق شد، حکومتی که اختناق در آن در حدی بود که یک انگلیسی در کتاب خاطرات خود از وضعیت زمان شاه می‌نویسد؛ «مردم ایران بسیار بااحتیاط و توأم با احترام ناشی از ترس و به‌ندرت درباره شاه و عملکرد او و اطرافیانش در جامعه و حتی خانواده خود صحبت می‌کنند، چراکه از هر ۱۰۰ نفر ایرانی، حداقل ۴۵ نفر آن‌ها به خبرچینی علیه یکدیگر اشتغال دارند».

 

به همین دلیل؛ تنها پس از تحقق این شعار بود که احزاب مختلف سیاسی در ایران امکان بروز و ظهور پیدا کردند و انبوه مطبوعات پا به عرصه سیاست گذاشتند و پیر و جوان و تحصیلکرده و عامی به خود اجازه دادند تا در امور مختلف، حتی امور نامرتبط باتجربه، شغل و رشته تحصیلی خود اظهارنظر نموده و به شکل مستقیم و غیرمستقیم در امور مختلف کشور مشارکت و بعضاً دخالت نمایند.

 

این روندی است که به‌تدریج در جامعه ایرانی نهادینه‌شده و گسترش‌یافته است، به‌گونه‌ای که آزادی اندیشه در عرصه‌های مختلف مانند؛ تقابل مطبوعات رسمی و سراسری وابسته به جناح‌های مختلف با یکدیگر و یا جلسات پرسش و پاسخ و دیدار مسئولین با مردم به‌راحتی نمود یافته و در فضای مجازی نیز گاهی توسط اقشار مختلف جامعه در حد افراط گونه و بعضاً حتی مغرضانه و غیراخلاقی به آن پرداخته می‌شود.

 

استقرار نظام جمهوری اسلامی: «جمهوری اسلامی» بخش دیگری از شعار انقلاب است که با برگزاری بیش از ۸ نوع انتخابات شامل؛ انتخابات مربوط به تعیین نوع ساختار نظام حکومتی (جمهوری اسلامی)، انتخابات مربوط به تعیین اعضای شورای تدوین قانون اساسی، انتخابات تأیید قانون اساسی، انتخابات خبرگان رهبری، انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات نمایندگان مجلس شورای اسلامی و انتخابات شور‌های اسلامی شهر و روستا، فرایند تکمیلی خود را طی نمود.

 

نظام جدید که با مشارکت بیش از ۹۹ درصدی جامعه در انتخاب نوع ساختار حکومتی و تأیید بیش از ۹۸ درصدی نظام جمهوری اسلامی توسط مردم همراه بود، بیانگر ویژگی جمهوریت و تأیید بی‌نظیر قانون اساسی که مبتنی بر اصول و ارزش‌های اسلامی و توسط منتخبین خود مردم تدوین‌شده است، نیز علاوه بر تأیید اصل جمهوریت، حکایت از ماهیت اسلامی آن دارد و درمجموع این دو ویژگی، اوج مردم‌سالاری دینی در جمهوری اسلامی را اثبات می‌کنند.

 

در بُعد معنوی نیز دستاورد‌های انقلاب اسلامی، با ورود و یا فراگیر شدن واژه‌هایی مانند؛ ایثار، شهادت، توکل، اخلاص، تقوا و امثال آن به دائره‌المعارف فرهنگی کشور، رُخ نشان داد و با وقوع جنگ تحمیلی متبلور شده و در جریان مبارزه چندین ساله با استکبار جهانی به اوج خود رسید.

 

احیاء و نهادینه شدن انجام فریضه‌هایی مانند؛ نماز جمعه، مراسم اعتکاف، امربه‌معروف و نهی از منکر، حج دانش‌آموزی و دانشجویی و افزایش رجوع مردم به مراکز فرهنگی و زیارتی، افزایش تعداد مساجد و هیئت مذهبی که عمدتاً با استقبال و حضور پررنگ و گسترده اقشار مختلف مردم به‌ویژه جوانان همراه بوده و درنهایت پرورش میلیون‌ها نفر جوان تحصیلکرده و معتقد، متعهد، مؤمن، باانگیزه و اهل علم و معرفت در سطح کشور، بخش دیگری از دستاورد‌های معنوی انقلاب اسلامی به شمار می‌رود.

 

درواقع قبل از انقلاب با توجه به محدودیت‌های ایجادشده در کشور، از دین و ارزش‌های اسلامی فقط پوسته و ظواهر آن باقی‌مانده بود و همین مقدار نیز در حال افول بوده و فقط به قشر خاصی از جامعه اختصاص داشت، اما پس از انقلاب نه‌تن‌ها ارزش‌های اسلامی بار دیگر در سطح کل کشور گسترش یافت و نهادینه شد، بلکه به خارج از مرز‌های کشور نیز تسری یافته و به احیاء مجدد اسلام منجر گردید.

 

البته استقرار و عمل به ارزش‌های اسلامی طی این ۴ دهه متناسب با شرایط، دائماً در حال فرازوفرود بوده و هیچ‌گاه به‌طور کامل عملی نشده است، اما فضای معنوی در جامعه به‌طور نسبی به‌شدت بهبودیافته است.

 

 

یادمان باشد که همه این موارد در زمان و شرایطی اتفاق افتاده که اکثریت قاطع مردم ایران از حداقل امکانات اولیه محروم بودند، تا حدی که استفاده از برخی مواد غذایی مانند؛ گوشت و برنج برای بسیاری از مردم به‌ندرت و در مناسبت‌های خاص امکان‌پذیر بود و روستا‌ها نیز در شرایط به‌مراتب سخت‌تری قرار داشتند.

 

یکی از مسئولین وقت جهاد سازندگی که یکی از نهاد‌های کارآمد مردمی و اثرگذار انقلاب محسوب می‌شد و متأسفانه در سال ۱۳۷۹ با وزارت کشاورزی ادغام شد، در این رابطه نقل می‌کند؛ در برخی از روستا‌های دورافتاده کشور به علت عدم دسترسی ساکنین به وسایل و راه‌های ارتباطی، ناآگاهی مردم در حدی بود که حتی تا یکی دو سال بعد از انقلاب، هنوز خبر وقوع انقلاب اسلامی به آن‌ها نرسیده بود و حتی پاره‌ای از مردم تصور می‌کردند، که همچنان قاجار‌ها بر ایران حکومت می‌کنند.

 

وی در ادامه در بیان نمونه‌ای دیگر از میزان محرومیت و ناآگاهی مردم می‌گوید؛ در جریان احداث جاده برای یکی از روستا‌های دورافتاده و صعب‌العبور، سرانجام پس از پایان کار در بخش کوهستانی مسیر و ورود اولین خودرو به روستا، مردم با حیرت و هیجان فراوان به دنبال خودروی می‌دویدند و پس از توقف، با تصور این‌که اتومبیل نوعی موجود علفخوار است، به‌پاس قدردانی از تلاش جهادگران، مقداری علف مقابل خودروی ما ریختند.
این شرایط اسفبار در حالی بر کشور و ملت ایران سایه افکنده بود که کشور ایران از گذشته تاکنون در ردیف یکی از ثروتمندترین کشور‌های بالقوه و بعضاً بالفعل جهان قرار داشته است.

 

شاید، چون خداوند از همان آغاز خلقت بشر اراده کرده بود که درنهایت پرچمداری احیاء اسلام ناب محمدی (ص) را بر دوش مردم فهیم، بصیر و مؤمن ایران اسلامی قرار دهد، لذا از همان ابتدا، ابزار و امکانات این پرچم‌داری ازجمله؛ دین و دانش، منابع غنی نفت و گاز، معادن متنوع و گسترده مواد اولیه، وسعت و موقعیت استراتژیک و سایر امکانات موردنیاز این پرچمداری را در این سرزمین به ودیعه گذاشته است.

 

از همین رو بی‌تردید شأن و جایگاه مردم غیرتمند و بزرگ ایران اسلامی به‌مراتب بیشتر و بالاتر از همه آن چیزی است که تاکنون کسب کرده‌اند و درست به همین دلیل است که برای پی بردن به عظمت انقلاب اسلامی و دستاورد‌های عظیم آن باید با دقت و تأمل بیشتر و در نظر گرفتن همه شرایط و ویژگی‌ها، در این زمینه قضاوت کرد.

 

ازنظر زیرساخت‌های مادی نیز دستاورد‌های انقلاب از چنان تنوع و گستردگی برخوردار است که ذکر همه آن‌ها در یک یا چند کتابِ محدود نمی‌گنجد و هر موضوع آن نیازمند بیان مبسوط اقدامات ارزشمندی است که طی ۴ دهه عمر بابرکت انقلاب اسلامی با مدیریت انقلابی و عملکرد جهادی رخ‌داده است، اما برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

 

 

۱- قبل از انقلاب اسلامی، نزدیک به ۷۰ درصد بزرگسالان کشور بی‌سواد بودند و کم‌تر از ۴۰ درصد کودکان می‌توانستند به مدرسه بروند، اکنون رقم باسوادی در کشور در حال نزدیک شدن به عدد ۱۰۰ درصدی است.

 

قبل از انقلاب اسلامی، تعداد ۱۵۴ هزار دانشجو در تعداد محدودی دانشگاه یا مراکز آموزش عالی و آن‌هم در چند کلان‌شهر کشور تحصیل می‌کردند.

 

اکنون تعداد ۱۱۹ دانشگاه و مرکز آموزش عالی دولتی، ۲۸ مرکز آموزش عالی وابسته به دستگاه‌های اجرایی، ۲۹۵ دانشگاه غیرانتفاعی، ۵۵۰ دانشگاه پیام نور، ۳۸۵ دانشگاه آزاد اسلامی، ۷۳۹ مرکز آموزش عالی علمی و کاربردی، ۲۷۴ مرکز آموزش فنی حرفه‌ای و تربیت‌معلم در کشور فعال بوده و در این دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، بیش از ۴ میلیون دانشجو به تحصیل اشتغال دارند، که بخش قابل‌توجهی از این پیشرفت‌ها نیز به بانوان کشور اختصاص دارد، به‌گونه‌ای که؛ تعداد اعضای هیئت‌علمی زن مراکز علمی نسبت به قبل انقلاب با رشد ۲۱۰ درصدی مواجه بوده است.

 

۲- سرعت پیشرفت علمی (ازنظر تولید علم) در ایران بر اساس گزارش محافل علمی بین المللی، ۱۱ برابر سرعت متوسط رشد علم در جهان است، پیشرفت در این زمینه به‌قدری با سرعت انجام‌شده است که؛ تا سال ۱۳۹۱ بیش از ۲۶۱۹۶ اختراع در ایران به ثبت رسیده است.

 

۳- درزمینه نانو هم‌اکنون ۲۲ دانشگاه کشور در مقطع دکترا و ۶۶ دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد دانشجوی می‌پذیرند و ۱۸۸ شرکت نیز در این حوزه فعال هستند، همچنین تاکنون بیش از ۲۲۹ اختراع از ایران در رابطه با نانو در سطح جهان ثبت‌شده است و فقط در سال ۲۱۷ بیش از ۹ هزار مقاله در این زمینه توسط دانشمندان ایرانی نوشته‌شده و ایران رتبه ۴ جهانی مقاله‌نویسی درزمینه نانو در ISI و درمجموع رتبه ۵ جهانی در رابطه با علم نانو را کسب کرده است.

 

۴- هرسال در ایران تعداد زیادی محصول جدید با استفاده از فناوری نانو تولیدشده است و امسال نیز ۴۵۹ محصول ایرانی جدید در این حوزه به ثمر رسیده است، همچنین در سال گذشته درآمد محصولات نانویی کشور بالغ‌بر ۱۳۰۰ میلیارد تومان بوده و ۴۰ میلیون دلار از این محصولات نیز به ۴۷ کشور دنیا صادرشده است.

 

۵- ایران با تلاش‌ها و مجاهدت‌های جوانان و متخصصین خود، به چرخه کامل سوخت هسته‌ای (غنی‌سازی) دست‌یافته و ازنظر دانش علمی و فناوری در این عرصه در ردیف ۸-۷ کشور پیشرفته جهان قرارگرفته است.

 

۶- ورود به باشگاه فضایی جهان از دیگر آثار و نتایج دستاورد‌های علمی و فناوری کشور در دوران پس از انقلاب است. دانش و فناوری فضایی در اختیار تعداد محدودی از کشور‌های جهان است. اکنون جمهوری اسلامی در منطقه، تنها کشور دارای این دانش و فناوری، آن‌هم به‌صورت بومی است، ایران دارای چرخه کامل تولید، پرتاب و هدایت موشک است و اکنون جز ۶ کشور طراح، سازنده و پرتاب‌کننده ماهواره در جهان است.

 

۷- پیشرفت در سایر علوم مانند؛ لیزر، میکروالکترونیک، ورود به علم ساخت روبات و کسب موفقیت‌های جهانی در مسابقات روباتیک، توسعه سخت‌افزاری و ساخت ابررایانه، توسعه نرم‌افزاری و بهره‌برداری گسترده از علوم رایانه‌ای در کشور و کسب ۳۶۲ مدال در المپیاد‌های مختلف علمی جهان تا سال ۹۱، بخش دیگری از دستاورد‌های انقلاب اسلامی است، که در کشور سابقه قبلی نداشته است.

 

 

۱- دانش پزشکی در ایران خصوصاً در حوزه‌هایی، چون سلول‌های بنیادین، ترمیم ضایعات نخاعی، پیوند اعضا، علم رفع ناباروری (با رتبه چهارم جهانی)، تولید دارو‌های راهبردی (ازجمله؛ اولین کشور تولیدکننده داروی گیاهی مبارزه با ایدز)، شبیه‌سازی حیوانات و .. پیشرفت‌های چشمگیری داشته و ایران در بسیاری از امور پزشکی در ردیف اولین‌های جهان قرارگرفته است.

 

۲- در بخش بهداشت و درمان کشوری که بخش قابل‌توجهی از پزشکان موردنیاز خود را از کشور‌هایی مانند؛ هند، پاکستان و بنگلادش تأمین می‌کرد، اکنون با رشد چندین برابری دانشجویان رشته‌های پزشکی و تربیت کادر درمانی کارآمد به قطب پزشکی منطقه تبدیل‌شده و جایگاه اول توریسم درمانی در منطقه را به خود اختصاص داده و در تولید بیش از ۹۶ درصد دارو و بخش قابل‌توجهی از تجهیزات پزشکی موردنیاز، خودکفا شده است و توانسته است سن امید به زندگی را از ۵۸ سال به ۷۲ سال ارتقاء دهد.

 

۳- تعداد پزشکان نیز از ۱۵ هزار نفر به بیش از ۱۱۱ هزار نفر و تعداد بیمارستان‌ها از ۶۰ تا ۷۰ بیمارستان در مرکز استان‌ها و برخی از شهرستان‌ها، به بیش از هزار بیمارستان خصوصی و دولتی (عمدتاً دولتی) در تمام شهرستان‌ها و برخی از بخش‌های روستایی رسیده است. /۱۰۱/۹۶۹/م