رؤیای از دست رفته

به گزارش خبرگزاری رسا، از ماه‌های اولیه سال جاری که ترامپ برای خروج از برجام خط و نشان‌های خود را قطعی کرد، وعده‌های اروپایی برای ایجاد یا حفظ یک کانال مالی برای مناسبات بانکی و تجاری با ایران در زمان‌بندی‌های مختلف تمدید شد تا به مرحله وعده بدون زمان رسید.

 

با اینکه هنوز جریان متمایل به غرب و وعده‌های آن یا غربزده‌های دل و دین باخته، امیدوارند تا از وعده‌های اروپا، نتیجه عملی حاصل شود، از همان ابتدا این استدلال محکم و مبتنی بر شناخت دقیق از ماهیت پیوند اروپا و امریکا و پیوستگی‌های اقتصادی، مالی، امنیتی و سیاسی و حتی رویکردی، مطرح بود که اروپا حتی اگر نیمچه اراده‌ای هم داشته باشد، امکان اجرای وعده متناسب با تعهدات برجام ندارد.

 

این روش نیز تأکید می‌شد که اگر اروپا و غرب احساس نکنند در ازای رفتار و سیاست‌های‌شان هزینه باید بپردازند، هیچ دلیلی برای وفای به عهد ندارند و اصولاً تنها اختلاف اروپا و امریکا در روش و زمانبندی فشار و دبه‌های سیاسی است و اختلاف جوهری در پرونده و برنامه هسته‌ای ایران ندارند.

 

مضافاً اینکه وعده اجرای SPV، به هیچ وجه در تراز تعهدات آن‌ها نیست و بازی زمانی وعده‌های آن‌ها نیز با کارکرد معلق قرار دادن سیاست‌های اقتصاد ملی و رویکرد به قطب‌های دیگر اقتصادی جهان است. درستی این منطق زمانی خود را نشان داد که دریابان شمخانی و سپس مقامات حکومتی اعلام کردند منتظر اروپا نمی‌مانند و فرصت اروپا پایان یافته تلقی می‌شود.

 

بلافاصله موگرینی و سخنگوی وی با دستپاچگی به میدان آمده و وعده روز‌های آتی را داده‌اند. خصوصاً اینکه وزیر خارجه تأکید کرد که مناسبات اقتصادی ایران را با روسیه، چین و هند و دیگر دوستان ایران و همسایگان به پیش خواهند برد. سفر دکتر ظریف به عراق که یک هیئت بزرگ اقتصادی را نیز با خود همرا کرده و باید با روسیه، چین و هند و سوریه و بقیه طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، با قدرت تکرار شود، گام معنادار و مؤثری است که حتی وزیر خارجه فرانسه را، بدون برنامه قبلی تا نجف در عراق کشانده تا با سفیر اسبق ایران در فرانسه، آخرین رایزنی‌های مربوط به SPV را به‌عمل آورند.

 

حتی اگر اروپا SPV را فعال کند، رؤیای نتیجه‌بخش کردن وعده‌های هماهنگ با ترامپ، رؤیایی از دست رفته است و مقامات حکومتی درک کرده‌اند که یک ناکامی گفتمانی در تمایل به غرب، بهتر است تا ورشکستگی در بین مردم ایران که در چند سال گذشته، با تحقق وعده‌های معکوس روبه‌رو بوده‌اند.

 

اروپا به روشنی تأکید کرده که حفظ نیم‌بند برجام را برای پیوند زدن به موضوعات دیگر می‌خواهد و با روشی کاسبکارانه به‌دنبال باج‌گیری درخصوص جاسوسان یا گروکشی و عدم پرداخت بدهی‌های ۴۰ ساله به ایران هستند و یا در اصراری بی‌منطق، به دنبال تصویب CFT و FATF و یا نجات دیکتاتور‌های در باتلاق مانده در بحران یمن و دیگر پرونده‌های منطقه‌ای هستند.

 

اگر بی‌اعتنایی هوشمند در قبال اروپا حفظ شده و ثقل تعاملات اقتصادی از انتظار غربی‌ها خارج و اقدامات برنامه‌ریزی شده‌ای در میزان تعهدات برجامی به اجرا درآید، نه‌تن‌ها برنامه‌های تحریم، کارکرد خود را ازدست می‌دهند بلکه ترامپ هم درصورتی که در کاخ سفید بماند، همانند اروپایی‌ها، رویکرد خود را عوض خواهد کرد. /۱۰۱/۹۶۹/م