مسؤولان با عدم تصویب قراردادهای ننگین اجازه استیلای دشمن را ندهند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان شمالی، حجت‌الاسلام حجت سالاری مکی، مدیر حوزه علمیه خراسان شمالی، امروز در جمع طلاب و اساتید حوزه علمیه استان، با اشاره به چگونگی امتیاز دهی سلاطین به بیگانگان در دوره قاجاریه، بر درس گرفتن از این قراردادها و هوشیاری در مواجهه با دشمنان و جبهه استکبار تأکید کرد.

وی با اشاره به اینکه یکی از این قراردادهای ننگین، قرارداد رویتر بود، گفت: لرد کرزن درباره قرارداد راه‌آهن معروف به رویتر که به‌ظاهر یک کار خدماتی است می‌گوید: چنین امتیاز عظیم و بی‌سابقه‌ای به حقیقت یک بخش‌نامه از طرف دولت ایران است و باید اعتراف کرد که اگر بریتانیا می‌توانست این را به آخر برساند هم شاه ایران مات می‌شد و هم تزار روس در جای خود میخکوب می‌شد.

مدیر حوزه علمیه خراسان شمالی تصریح کرد: وضع به‌اندازه‌ای اسفناک بود که اداره‌ای تحت عنوان اداره واگذاری امتیازات با اشراف انگلیس و مدیریت آن‌ها در ایران راه‌اندازی شد و خارجی‌ها به تعبیری همانند مور و ملخ به این اداره می‌ریختند.

حجت‌الاسلام سالاری مکی افزود: رشوه دادن به درباریان و اعطای مبلغی به‌حساب شاه پای ثابت این قراردادها بود که در ظاهر با عنوان ایجاد تحرک اقتصادی و تنویر افکار مردم صورت می‌گرفت.

وی خاطرنشان کرد: متأسفانه برخی از به‌اصطلاح روشن‌فکران داخلی هم در آن زمان معتقد بودند تنها راه آباد کردن ایران مداخله تام و تمام خارجی در جمیع امور این مملکت است.

استاد حوزه علمیه افزود: در قراردادی به نام رویتر که نیمی از بلوچستان را از ایران جدا کرد شاه وضعیت را برای بررسی به هیأتی از رجال موکول کرد، رویتر به هر نفر 200 هزار لیر داد و این رجال به شاه گفتند قرارداد مناسب است.

حجت‌الاسلام سالاری مکی گفت: در سفر سوم ناصرالدین‌شاه به فرنگ و انگلستان پیشنهاد اعطای امتیاز توتون و تنباکو به نام تالبوت در شرکتی به نام رژی مطرح شد.

وی با اشاره به مفاد قرارداد رژی، ادامه داد: کمپانی رژی امتیاز دخانیات را از ناصرالدین‌شاه گرفت و در عوض چند کرور به شاه و درباریان داد؛ اما از سوی دیگر بزرگان ایران ازجمله علما و دیگران بر معایب و وخامت این عمل واقف شده و گفتند امروز دخانیات را محدود کرده‌اند و فردا نوبت سایر ارزاق و مواد مورد نیاز مملکت می‌رسد.

حجت‌الاسلام سالاری مکی تصریح کرد: در قالب قرارداد رژی به بهانه احداث محل کمپانی قلعه نظامی و یا در هر شهر عمارتی محکم و مشرف به شهر ساخته شد.

وی ادامه داد: هجوم فرنگیان به ایران و فعالیت حدود 27 هزار فرنگی کارگزار در کشور، رفتار زشت فرنگیان با ایرانیان ازجمله کتک زدن مردم به هر بهانه‌ای، توهین و سیلی یک فرنگی در عبدالعظیم حسنی و ...، استخدام مسلمانان در این شرکت و رواج شراب خوری، روزه‌خواری، ترویج فحشا، افزایش قمارخانه‌ها و مشروب‌فروشی‌ها و ... تنها برخی از آثار جانبی قرارداد رژی بود.

حجت‌الاسلام سالاری مکی اضافه کرد: واکنش علما و متدینین و نخبگان در برابر این اقدامات دشمنان شامل اقداماتی از قبیل هجرت، روشنگری، تحریم دشمن و تحصن بود که آغاز جنبش از شیراز و تبریز و تهران بود و سپس به سایر نقاط کشور هم گسترش یافت.

وی ادامه داد: علما به مردم تأکید کردند که در قالب مقابله با این کمپانی حامیان کمپانی رژی را به مساجد، حمام‌ها و سقاخانه‌ها راه ندهند.

حجت‌الاسلام سالاری مکی افزود: در مشهد هم مردم به رهبری حاج شیخ محمدتقی بجنوردی علیه این قرارداد به پا خاسته و سرانجام میرزای شیرازی از طریق سید جمال‌الدین اسدآبادی در جریان قرار گرفت و فتوای معروف خود را صادر کرد که منجر به لغو این قرارداد شد.

مدیر حوزه علمیه خراسان شمالی در خاتمه تصریح کرد: امروز هم باید مردم و مسؤولان هوشیار بوده و ضمن توجه به تأکیدات و توصیه‌های ولی فقیه و مراجع عظام تقلید، اجازه استیلا و چیرگی دشمنان بر ملت اسلامی را در قالب قراردادهای مختلف ندهند./9314/پ210/ب1