اربعین حسینی در گذر زمان

باشگاه نویسندگان حوزوی خبرگزاری رسا، هادی حمیدی

پیاده‌روی اربعین عبارت است از حرکت شمار زیادی از شیعیان و محبین حضرت سیدالشهدا حسین بن علی علیه السلام به سمت شهر کربلا، که در چهلمین روز پس از شهادت این امام مظلوم اتفاق می افتد.

راهپیمایی در روز اربعین از زمان امامان شیعه در بین شیعیان رایج بوده‌است، شهید محراب آیت الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی، در کتابی که با عنوان اربعین دارد راهپیمایی اربعین را سنت و رفتار مداومِ شیعیان از زمان ائمه طاهرین تا به امروز دانسته، تاجایی که در خفقان حکومت های اموی و بنی‌عباس نیز به این حرکت اهتمام داشتند.

پیاده‌روی و زیارت، در روز اربعین ریشه تاریخی دارد چرا که جابر بن عبدالله انصاری به همراه مردی پارسا و عالم به نام عطیه عوفی با پای پیاده از مدینه حرکت کردند و در صبح اولین اربعینی که از شهادت حضرت سیدالشهدا می‌گذشت، به کربلا رسیدند و طبق آنچه که در منابع شیعه معتبر مشهود است، در روز اربعین امام سجاد علیه السلام و زینب کبری سلام الله علیها همراه با هشتاد و چهار نفر وارد کربلا شدند و پس از گفتگو با جابربن عبدالله انصاری، قبر مطهر امام (ع) را زیارت کردند و از آنجا زیارت اربعین آغاز شد...

عطیه می‌گوید: به جابر گفتم: ما کاری نکردیم! اینان شهید شده‌اند، گفت:‌ای عطیه! از حبیبم رسول خدا صلی الله علیه وآله شنیدم که می‌فرمود: هر که گروهی را دوست داشته باشد با همانان محشور شود و هر که عمل جماعتی را دوست داشته باشد در عمل آن‌ها شریک خواهد بود.

آری! از آن پس بسیاری از عاشقان اهل‌بیت و امام حسین (علیه السلام) و نیز برخی علما و حتی مراجع تقلید با پای پیاده به کربلا سفر کرده‌اند، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی یکی از مراجع عالیقدر جهان تشیع که خود بار‌ها با پای پیاده ازنجف تا کربلا راه پیمود درباره مراقبه و بزرگداشت روز اربعین حسینی می‌گوید: «به هر روی بر مراقبه کننده لازم است که بیستم صفر (اربعین) را برای خود روز حزن و ماتم قرار داده بکوشد که امام شهید را در مزار حضرتش (علیه السلام) زیارت کند، هر چند تنها یک بار در تمام عمرش باشد، چنانکه حدیث شریف از امام حسن عسکری، علامت‌های مومن را پنج چیز ذکر کرده است:

۵۱ رکعت نماز در شبانه روز، زیارت اربعین، انگشتر در دست راست کردن، پیشانی بر خاک گذاشتن و بلند بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ گفتن در نماز‌ها» (ترجمه المراقبات، کریم فیضی، صفحه ۸۵)

پیاده روی اربعین پس از این در برهه‌ای از زمان به ورطه فراموشی سپرده می‌شود و در نهایت توسط «شیخ میرزا حسین نوری» دوباره احیا می‌شود. این عالم بزرگوار اولین بار در عید قربان به پیاده‌روی از نجف تا کربلا اقدام کرد که ۳ روز در راه بود و حدود ۳۰ نفر از دوستان و اطرافیانش وی را همراهی می‌کردند. «محدث نوری» از آن پس تصمیم گرفت، هر سال این کار را تکرار کند، ایشان آخرین بار در سال ۱۳۱۹ هجری با پای پیاده به زیارت حرم اباعبدالله حسین (علیه السلام) رفت.

جایگاه و اهمیت اربعین حسینی را باید از کلام بزرگان دین باز شناخت. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب درباره اهمیت پاسداشت و بزرگداشت روز اربعین حسینی فرمودند: «شروع جاذبه مغناطیسی حسینی در روز اربعین است که جابربن عبدالله انصاری را از مدینه بلند می‌کند و به کربلا می‌کشد، این همان مغناطیسی است که امروز هم با گذشت قرن‌های متمادی در دل من و شما هست...»

مرحوم آیت‌الله العظمی بهجت (ره) در این باره می فرمود: حضرت ولی امرامام زمان (عج) پس از ظهور، خود را به واسطه امام حسین (ع) به همه عالم معرفی می‌کند؛

"الا یا اهل العالم ان جدی الحسین قتلوه عطشانا"...بنابراین در آن زمان باید همه مردم عالم، حسین (ع) را شناخته باشند و پیاده‌روی اربعین بهترین فرصت برای این کار است...

هر که دارد هوس کرببلا بسم الله...

/918/