پاسخ به 10 سوال بنزینی شما / بخش دوم

به گزارش خبرگزاری رسا،  پس از اجرای طرح سهمیه بندی بنزین و افزایش قیمت آن، سوالات متعددی برای اقشار مختلف مردم پیش آمده است. خبرگزاری فارس جهت تنویر افکار عمومی مطلبی با عنوان «از ما بپرسید؛ کارشناسان به سؤالات بنزینی شما پاسخ می‌دهند»،‌ منتشر کرد. پس از انتشار این مطلب مخاطبان فارس سوالات متعددی را مطرح کردند که در بخش نخست (اینجا)، به تعدادی از این سوالات پاسخ داده شد. خبرگزاری فارس در نظر دارد ضمن تماس با کارشناسان و مسوولان دولتی، در مطالب بعدی خود به سایر سوالات مردم نیز پاسخ دهد. در این نوشتار به بخش دوم سوالات پاسخ داده می شود.

1- چرا بجای مجلس سران قوا چنین تصمیمی گرفتند؟ چرا گرانی بنزین یعنی موضوعی که در مجلس رد شده بود، ناگهانی اجرایی کردند؟

پاسخ:

شورای هماهنگی اقتصادی قوا با هدف مقابله با تحریم‌ها و کارشکنی‌های اقتصادی آمریکا بهار ۹۷ به دستور مقام معظم رهبری تشکیل شد تا در واقع اتاق فکری برای جنگ اقتصادی باشد. دبیر این شورا از سوی رئیس‌جمهور انتخاب شده و جایگاه دبیرخانه‌ آن نیز در معاونت اقتصادی ریاست جمهوری قرار گرفت.

اصلاح نظام یارانه پنهان انرژی، اصلاح و یکپارچه سازی نظام مالیاتی و تامین اجتماعی و مولدسازی و مدیریت دارایی های دولت از دستور کارهای این شورا بوده و سهمیه‌بندی بنزین هم بر مبنای همین اختیارات و در راستای اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها که دولت موظف به اجرای آن بوده تازه‌ترین تصمیمی است که این شورا گرفت.

دولت در بودجه سال ۹۷ و بودجه 98 قصد افزایش قیمت بنزین را داشت اما مجلس به هرگونه افزایش نرخ بنزین و یا دونرخی شدن در سال 98 رأی منفی داده بود با این همه افزایش قیمت بنزین از نگاه کارشناسان ناگزیر بود و در سال‌های اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی هم با انتشار گزارشی پیش‌بینی کرده بود که در صورت ادامه روند قاچاق و تداوم رشد مصرف سوخت در ایران، طی دو سال آینده مصرف بنزین از تولید داخلی پیشی خواهد گرفت و خودکفایی بنزین از دست خواهد رفت.

از سوی دیگر قانون هدفمندی یارانه‌ها دست دولت را در اصلاح قیمت حاملهای انرژی به میزان کمتر از نود درصد (90%) قیمت تحویل روی کشتی (فوب) درخلیج فارس داده است و تغییرات قیمت ارز مجددا موجب بروز این اختلاف قیمت شده و بنابراین دولت اصرار به افزایش قیمت بنزین داشت، هرچند که در همان قانون این مساله به مصوبه مجلس محدود می‌شد اما دولت این بار پیشنهاد خود را به شورای سران قوا برد تا با استفاده از اختیارات خاص این شورا در شرایط جنگ اقتصادی آن را به تصویب برساند.

2- مکانیسم تصمیم‌گیری در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی چگونه است؟ چه کسانی و با چه درصدی حق رای دارند؟ آیا مجلس حق لغو چنین تصمیماتی را دارد؟

پاسخ:

شورای عالی هماهنگی اقتصادی از بهار سال 97 تا به حال موضوعات مهمی از جمله - سناریوهای مختلف تحریم‌های آمریکا و راه‌های مقابله با آن، موضوع اشتغال، حمایت از بازار سرمایه، سیاست‌های ارزی و ... را در دستور کار داشته و از دیگر مواردی که بر آن متمرکز بوده بررسی  پیشنهادهای سازمان برنامه بودجه، به منظور دستیابی به خودکفایی هر چه سریع‌تر در تولید و مصرف بنزین مورد نیاز کشور و  اصلاح نظام یارانه پنهان انرژی بوده است. مکانیسم قانونی تصمیم‌گیری البته چندان روشن نیست و قاعدتا به شیوه اجماع بین سران سه قوه بر مبنای گزارش‌های کارشناسی که هر یک از نهادها و دستگاه‌ها به فراخور موضوع مورد بررسی، مصوبات به سرانجام می‌رسد. البته در برخی موارد شنیده‌ها حکایت از اختلاف نظر بین سران سه قوه بر سر موضوعی از این جلسات دارد که درباره همین موضوع بنزین هم گفته می‌شد اختلافات جدی بوده و در نهایت نظر شخص رئیس جمهور بوده است اما با توجه به حمایت سران دو قوه دیگر از این تصمیم به نظر می‌رسد در این مورد نیز اجماع صورت گرفته است. با توجه به جایگاه شورای عالی سران قوا در شرایط جنگ اقتصادی قاعدتا مجلس نمی‌تواند مصوبات این شورا را لغو کند گرچه در این مورد نیز در ابتدا نمایندگان با طرح‌های دو فوریتی و سه فوریتی می‌خواستند جلوی این تصمیم را بگیرند چرا که برخی تصورشان بر این بود نظر اجماعی سران قوا نیست اما پس از فرمایشات مقام معظم رهبری و روشن شدن اینکه این تصمیم مصوبه سران سه قوه بوده، نمایندگان تلاش کردند تا با ایفای نقش نظارتی از تسری گرانی به سایر کالاها جلوگیری کنند.

3- وضعیت کارت سوخت خودروهای بالای 30 سال چگونه است؟ وضعیت خودروهای فرسوده که معاینه فنی دارند چگونه است؟ همچنان از داشتن کارت سوخت محروم هستند؟

پاسخ:

مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در اینباره می‌گوید: اگر اسم اینها را خودروی فرسوده بگذاریم کارگروهی روی این موضوع کار می‌کند و نیت همه این است که برای این خودروها تمهید موثری اندیشیده شود؛ راهش را کم و بیش پیدا کردیم وقتی مصوب شد، اطلاع‌رسانی می‌کنیم.

4- چرا دولت به مردم از قبل، ما به التفاوت سوخت را پرداخت نکرد و وعده می دهد بعدا پرداخت می کند؟

پاسخ:

دولت برای پرداخت یارانه بنزین باید منابع آن را تامین کند. یعنی دولت می بایست از خزانه درخواست تنخواه می کرد و از این طریق واریز یارانه بنزین را پیش از افزایش قیمت آن انجام می داد. یعنی دولت با یک بی تدبیری در تصمیم خود،‌ نوعی بی اعتمادی را برای مردم در خصوص واریز این مبلغ ایجاد نمود.

5- هزینه تولید تمام شده بنزین داخلی به ریال چه قدر می باشد؟

پاسخ:

رئیس جمهور در پاسخ به این سوال گفته است: اگر بخواهیم بنزین تولیدی را الان در بازار بفروشیم، هر لیتر بنزین بین ۵ هزار و ۵۰۰ تا ۶ هزار تومان است، پس قیمت بنزین بین ۵۵۰۰ تا ۶ هزار تومان است. همین الان در بازار بخشی از آن را می‌فروشیم.بنزینی که برای همه مردم و اموالی که برای کل ملت ایران است، به جای اینکه به قیمت واقعی‌اش که ۵۵۰۰ تا ۶۰۰۰ تومان است ۱۵۰۰ تومان می‌فروشیم؛ یعنی از جیب مردم پرداخت می‌کنیم به آن‌هایی که دارند بنزین مصرف می‌کنند. مصرف بنزین هم یکسان نیست که بگوییم همه مردم یکسان بنزین مصرف می‌کنند. یک کسی ممکن است خودرو نداشته باشد و خانواری ممکن است یک تا سه خودرو داشته باشد پس یکسان نیست. استفاده مردم از فروش بنزین یکسان نیست.

6- آیا کسانی که یارانه آنها قطع شده یارانه بنزین دریافت می کنند؟ راه حل جداسازی حساب اشخاص از سرپرست خانوار چگونه است؟

پاسخ:

کسانی که در حال حاضر مشمول دریافت یارانه نقدی نمی‌شوند و از سوی  وزارت رفاه به عنوان ثروتمند حذف نشده‌اند و در مراحل قبل انصراف از ثبت‌نام یارانه داشته و یا نتوانستند ثبت‌نام کنند می‌توانند در سامانه‌ای که از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام می‌شود ثبت‌نام کنند تا وضعیت آنها بررسی شود.

در این رابطه علی ربیعی سخنگوی دولت گفته بود هر کسی فکر می‌کند استحقاق دریافت کمک معیشتی را دارد می‌تواند ثبت نام کند و پس از احراز شرایط مشمول این حمایت شود. همچنین افرادی که به این طرح می‌پیوندند از همان مرحله اول، پرداخت نقدی برای آنها لحاظ می‌شود و جای نگرانی نیست.

احمد میدری معاون رفاه وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی در رابطه با نحوه اعتراض افراد برای دریافت کمک معیشتی عنوان کرد: اواسط هفته آینده از طریق کد دستور *6369 # افرادی که در فهرست مشمولان طرح حمایت معیشتی دولت قرار نگرفته‌اند می‌توانند از وضعیت خود مطلع شوند.

7- چرا قبل از شروع خبر سهمیه بندی را مدام تکذیب کردند و با مردم صادق نبودند؟ چرا الان هم با مردم صادقانه صحبت نمی کنند؟

پاسخ:

این مساله تاحدود زیادی با بی توجهی دولت به افکار عمومی و اشتباه در تصمیم گیری رخ داده است. دولت پیش از اجرای این طرح می بایست افکار عمومی را برای افزایش قیمت بنزین اقناع می کرد تا از مشکلات اجرای طرح جلوگیری نماید. همراهی مردم با هر طرحی یکی از پیش شرط های موفق آن طرح می باشد.

8- چرا دولت طرحی که در دولت اسبق اجرا شده بود رو عینا اجرا کرد؟ در واقع اگر طرح مذکور بدون ایراد بود اساسا چرا آن را در مقطی کنار گذاشت و اگر دارای اشکال بود، چرا اکنون عینا همان را بدون هیچ اصلاحی اجرا کرده؟

- چرا دولت از اول سهمیه و کارت سوخت را حذف کرد؟

پاسخ:

در خصوص حذف کارت سوخت در سال 94 تحلیل های سیاسی هم وجود دارد. اما  در اینجا بیشتر به مباحث فنی و اقتصادی می پردازیم؛ یکی از دلایل حذف کارت سوخت در سال 94 این بود که قیمت بنزین  به سطح قیمت تمام شده نزدیک شده بود که در نهایت چنین تصمیمی یعنی حذف کارت سوخت اتخاذ شد. اما با حذف کارت سوخت عملا مزایای آن نیز نادیده گرفته شد  به طوریکه در هر شرایط اقتصادی آمار مصرف را میتوانست کنترل کند و در اختیار ناظران قراردهد و در واقع میتوانست آمایش مصرف انرژی را در اختیار مسئولان قراردهد که از این مزیت، غفلت شد. به هر حال در آن روز تصمیم به حذف کارت سوخت گرفتند که اشتباه بزرگی مرتکب شدند.

9- اگر دولت پولی نداشت به مردم بدهد، چرا با مردم صحبت نکرد؟

- چرا قبل از شروع خبر سهمیه بندی را مدام تکذیب کردند و با مردم صادق نبودند؟ چرا الان هم با مردم صادقانه صحبت نمی کنند؟

پاسخ:

سخنگوی دولت نیز در برنامه تیتر امشب شبکه خبر با اذعان به این مساله،‌ عدم بیان دلایل دولت در اجرای طرح و صحبت نکردن با مردم را یکی از اشتباهات دولت دانست.

10- کسی که چند ماشین به اسمش هست. چرا باید به تعداد ماشین هایش سهمیه داشته باشد؟

پاسخ:

فعلا تمام خودورها سهمیه بنزین دریافت می کنند. اما به گفته مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی این مساله در کارگروهی در حال بررسی است.

پاسخ به سوالات شما ادامه دارد./1360//101/خ