نسبت بین فرهنگ و تمدن سازی اسلامی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمد معرفت استاد حوزه و دانشگاه در پنجمین جلسه از «سلسله کارگاه های بینش طلبگی و الگوی تحصیل تمدن‌ساز» که شامگاه یکشنبه در مدرسه علمیه امام محمد باقر(ع) قم برگزار شد،  با اشاره به علل از بین رفتن تمدن گرایی اظهار داشت: داعش وقتی وارد آثار باستانی شد چون تمدن نداشت و اصلاً هویتی نداشت آنها را نابود کرد چون یکی از فواید این آثار باستانی در آن مناطق این بود که خیلی از افراد و اقوام را با دین آن مناطق آشنا می کرد  و غالبا آن مناطق شام دارای تمدن مسیحیت بودند بنابراین تحجر گرایی که در داعش و وهابیت است کلا مخالف تمدن است.

وی با بیان این که تمدن متفرع بر تشکیل حکومت است، گفت: ائمه اطهار(ع) پایه ریز حکومت بودند و زحماتی که به خرج دادند برای تشکیل حکومت بود ؛فرهنگ هویت یک جامعه است و تمدن بر اساس فرهنگ جامعه ایجاد می شود و فرهنگ خودش را در تمدن بروز می دهد.

حجت الاسلام معرفت تصریح کرد: کشوری مثل عربستان سعودی به دلیل نداشتن هویت و فرهنگ به ناچار تمدن خود را از غرب وارد می کند ‌که آثار آن در معماری های آن ها با نمادهای شیطان پرستی مشخص است و یا مثلا به همین دلیل از تلفن همراه و یا موتورسیکلت درست استفاده نمی کنیم چرا که حاصل فرهنگ غرب است.

وی تأکید کرد: زمان زیادی طول می‌کشد تا یک فرهنگ در جامعه ایجاد شود و این استفاده های نادرست از این وسایل به نداشتن فرهنگ آن برمی‌گردد، اما گستردگی واژه فرهنگ زیاد است هرچند واژه فرهنگ در لغت انگلیسی به culture تعبیر شده که دو معنی دارد یکی یعنی کشاورزی و دیگری یعنی مراسم دینی.

عضو واحد مشاوره حرم مطهر حضرت معصومه(س) با بیان این که واژه فرهنگ در غرب به مرور به تکامل رسید و جنبه های مادی را با معنای تمدن غرب درآمیخت، اظهار کرد: تعریف ما از فرهنگ ویژگی زندگی انسانی یا جنبه های جداکننده انسان ازحیوان است که شناخت فرهنگ شکل و محتوای جامعه را سازمان می دهد؛ فرهنگ در زبان،  مذهب، ارزش‌ها، طرز تفکر، تحصیلات، قوانین، سیاست و فناوری و غیره اثرگذار است.

حجت الاسلام معرفت گفت: اجزا و ارکان فرهنگ چند چیز است؛ یکی نظام باورها، دوم نظام ارزشها و سوم نظام رفتارها و اصلا یکی از دلایل رشد تمدن در دوره عباسی نهضت ترجمه کتاب بوده است.

وی اضافه کرد: تمدن مجموعه ساخته ها و اندوخته های معنوی و مادی جامعه یا نتیجه معرفت ها و مهارت هایی است که نسل های مختلف در گذار از شرایط بدوی به شرایط طبیعی گرد آورده اند و تمدن اسلامی یعنی تمدنی که همه مؤلفه های آن بر محور اسلام می گردد، از جمله دین و اخلاق و اصول دین.

این استاد حوزه علمیه قم با اشاره به نسبت فرهنگ و تمدن از دیدگاه اندیشمندان مسلمان ابراز داشت: در این دیدگاه فرهنگ بود تمدن و تمدن نمود فرهنگ است یعنی فرهنگ روح و جوهره اصلی تمدن و تمدن مظهر و محل ظهور فرهنگ است به عنوان مثال مسجدی که یک مناره دارد نشان دهنده تمدن اهل سنت و مسجد دارای دو مناره را تمدن تشیع بدانیم، پس معماری یکی از نشانه های تمدن است./1330/ج