مدارس علمیه استان زنجان را بیشتر بشناسیم

مسجد و مدرسه چهل ستون زنجان که در بافت بازار(بازار بالا) در ضلع جنوب شرقی مسجد و مدرسه جامع (سید) در راسته معروف به راسته حجت الاسلام قرار دارد، دومین حوزه علمیه و معتبر درشهر زنجان بعد از مسجد و مدرسه جامع محسوب می گردد.

این مدرسه در داخل خود دارای مسجد بزرگی است، که چهل ستون دارد و به همین دلیل آنجا را مسجد و مدرسه چهل ستون نامند.

مسجد و مدرسه چهل‌ستون زنجان دارای صحن و شبستان‌های بزرگی است، که طاق و تویزه های ضربی آن به‌صورت زیبا و متقارن بر روی ۳۲ ستون قطور استوار گشته است.

تعدد و کثرت ستون‌ها موجب شده که این بنای مذهبی و فرهنگی، در میان مردم به مسجد و مدرسه چهل‌ستون معروف و مشهور گشته است.

مسجد و مدرسه چهل‌ستون که یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین حوزه‌های علمیه ایران در دوره قاجار بوده، توسط یکی از علمای بنام آن زمان بنام مرحوم آخوند ملاعلی قارپوز آبادی ساخته‌شده است.

طبق کتیبه‌ای که بر روی پیشانی ورودی بنا الصاق شده، این بنای مذهبی و تاریخی به سال ۱۲۸۴ هجری قمری ساخته‌شده است.

صحن و شبستان‌های بسیار فراخ این مسجد بیانگر دوران شکوفایی و رونق معنوی آن درزمانی نه‌چندان دور است.

مسجد و مدرسه چهل‌ستون شهر زنجان که از نوع مساجد با سبک و سیاق چهل‌ستونی است.

حوزه علمیه جامع زنجان

مسجد و مدرسه جامع زنجان معروف به مسجد سید در قرن سیزدهم هجری قمری (سال ۱۲۴۲) در دوره قاجاریه توسط یکی از پسران فتحعلی شاه قاجار به نام عبدالله میرزا دارا که مرید آیت‌الله سید محمد مجتهد سردانی بود ساخته شد تا مرکز تدریس، اقامه نماز و مراجعات مردمی این مجتهد زنجانی باشد.

حوزه علمیه خانم

مسجد و مدرسه از جمله بناهای مذهبی وتاریخی شهر زنجان است که در محله قدیمی معروف به فخیم الدوله بافت واقع درتاريخي شهر قرار دارد. اين بنا تاریخی توسط استاد اسماعيل بنّا، به سفارش يكي از بانوان متمكن در اواخر دوره قاجار ساخته شده است.

مسجد و مدرسه خانم (جمیله خانم) جايگاه خاص و منحصر بفردي را در ميان آثار تاريخي بر جاي مانده در كشور دارد.

اين برتري از يك سو از نقطه نظر سبك معماري و شيوه و تكنيك تزئينياستكه به بهترين شكلي گوياي معماري دوره قاجار است.

در جلسه ای با حضور متولی محترم مسجد خانم و مدیریت حوزه علمیه خواهران توافق شد که فضای مسجد و مدرسه علمیه خانم در اختیار تام حوزه علمیه خواهران قرار گیرد.

همزمان با در اختیار گرفتن محل مذکور،اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری شروع به مرمت و تعمیر و بازسازی حجرات و فضای درونی مسجد و مدرسه خانم را نمود؛ تا هم حفاظتی از میراث و سرمایه ماندگار فرهنگی - تاریخی صورت گیرد و هم فضایی مناسب برای تحصیل و تدریس طلاب خواهر علوم دینیه فراهم شود.

حوزه علمیه امام صادق زنجان

مدرسه علمیه امام صادق زنجان از سال 72 بازسازی شد و از آن زمان تاکنون طلاب بسیاری در آن مشغول به تحصیل شدند که بسیاری از آن ها در حوزه های علمیه قم ادامه تحصیل داده و به عنوان علمای دینی مشغول به فعالیت هستند.

روزانه 75 کلاس درس به صورت چرخشی در پایه های اول تا ششم در مدرسه امام صادق(ع) تشکیل می شود.

در سه سال اخیر متون ارائه شده در این مدرسه بر طبق متون نظام جدید است.

در این مدرسه نشریه طیبات که سابقه هشت ساله دارد منتشر می شود.

حوزه علمیه امیرالمومنین ابهر

حوزه امیرالمومنین ابهر در زمین 5 هزار مترمربعی احداث شده است.

ساختمان سابق این حوزه وضع بسیار نامناسبی داشت و به همین دلیل تصمیم به ساخت ساختمان فعلی گرفته شده و با کمک های مدیریت حوزه و خیرین این مهم تحقق یافته و الان هم در حال تجهیز است.

در ساختمان فعلی مدرسه امیرالمومنین(ع) ابهر امکان اسکان بیش از ۲۰۰ طلبه در حجرات وجود دارد.

از سال‌های آینده امکان برگزاری اردوهای متمرکز دیگر مدارس علمیه کشور در مدرسه امیرالمومنین(ع) شهرستان ابهر وجود دارد.

در راستای ایجاد منابع پایدار برای مدرسه امیرالمومنین(ع)، برنامه های مختلفی طراحی شده است تا مدرسه مشکلی به لحاظ هزینه ها نداشته باشد.

حوزه علمیه علوی هیدج

حوزه علمیه علوی هیدج یکی از با ارزش‌ترین حوزه‌های علمیه کشور با قدمت بیش از یک و نیم قرن است که به دستان آیت‌الله‌ ملا‌علی فاضلی‌هیدجی بنا شده و تاکنون علمای فراوانی در این حوزه علمیه تربیت شده‌اند.

 در سال ۱۲۷۵ هجری قمری مرحوم علامه هیدجی پس از مراجعت از سفرهای علمی خویش شروع به احداث حوزه علمیه در هیدج کرده و بدین سبب ملک پدری خویش را فروخته و با همکاری مردم خیر هیدج از جمله مرحوم خان‌علی هیدجی و مرحوم سعادت‌قلی هیدجی، این بنای عظیم را در طی چهار سال بنا نهاد.

این بنا که یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی دوران قاجاریه در استان زنجان است، پس از تأسیس، به محفل عظیم علمی مبدل شده که در منطقه زنجان تا قزوین یکه‌تاز بوده و از سراسر کشور جویندگان و تنشگان علم به آن رجوع می‌کنند.

این بنای تاریخی از نظر معماری دارای نما و تزئیناتی است که در حد خود موجب زیبایی آن شده است؛ از جمله فضای ورودی آن که با دو اشکوبه شامل یک هشتی مزین به طاق‌نماها با قوس نعل‌اسبی و دالان‌هایی در غرب و شرق تزئین شده است که بدین‌سان فضای ورودی به دو بخش مجزا به‌صورت زیبایی تقسیم شده و نمای حجره‌های آن با قوس جناغی و آجرکاری‌های مختصری تزئین شده است.

همچنین بنای تاریخی حوزه علمیه علوی هیدج از نظر معماری، تزئینات و آرایه‌های نما بسیار شایان توجه است؛ طاق‌های قوسی، دالان‌های جداکننده، حجره‌های جناقی و آجرکاری بی‌پیرایه، همه و همه به ایجاد یک فضای معنوی کمک کرده است.

حفظ اصالت بنا و محیط آن، اولویت اصلی در بازسازی و ترمیم ساختمان بوده و تکمیل ساختمان حوزه به صورتی انجام گرفته که ناهنجاری‌های معماری در بنای اصلی کمتر شکل پذیرد. در حوزه علمیه کلاس‌های درس در حجره‌ها تشکیل می‌شود و اساتید رو در روی طلبه‌های جویای علم به تدریس علوم الهی می‌پردازند و محیطی بی‌پیرایه و صمیمی شکل می‌گیرد که هدف نهایی آن رشد و ارتقای علمی و معنوی طلاب است.

حوزه علمیه علوی هیدج همواره مورد توجه بزرگان و متدینان شهر بوده و بارها تجدید بنا شده است. در سال‌های اخیر نیز ضمن انجام تعمیراتی در درون حوزه، قسمت جدیدی در جوار حوزه با ۲۰ حجره و ملحقات آن حدود ۲۵۰ متر در سه طبقه بنا شده که اکنون مورد بهره‌برداری و استفاده طلاب قرار گرفته است.

حوزه علمیه خواهران الزهرا زنجان

مدرسه علمیه الزهراء (س) در سال 1374 به صورت رسمی شروع به فعالیت کرده است.

مؤسس و حامی اصلی آن نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه فقید شهر زنجان آیت الله موسوی بودند که در شکل گیری حوزه علمیه خواهرن قدم های ماندگاری را برداشتند.

در حال حاضر حوزه علمیه الزهراء(س) با نزدیک به دو دهه سابقه، توانسته است اساتید توانمندی در امر تبلیغ و پژوهش تربیت نماید و اثرات فرهنگی و معنوی زیادی را در فضای شهر به منصه ظهور برساند.

حوزه علمیه خواهران الزهرا هیدج

مرکز علمیه الزهراء(س) در سال 88 تأسیس شده است.

ساختمان جدید مدرسه علمیه الزهرا(س) هیدج طی مراسمی در سال 1393 افتتاح شد.

حجت‌الاسلام صالحی مؤسس این مدرسه علمیه است.

این مدرسه علمیه در زمینی به مساحت 5هزار متر مربع با زیربنای هزار و 50 مترمربع به بهره‌برداری رسیده است.

طلاب این مرکز در سطح دو حوزه‌های علمیه، معادل مدرک کارشناسی مشغول به تحصیل هستند.

مدرسه علمیه فاطمیه ابهر

مدرسه علمیه فاطمیه ابهر در سال 1385 با تلاش های امام جمعه محترم شهرستان ابهر حجت الاسلام رحیمی گام در راه تربیت بانوان طلبه گذاشت.

مرکزتخصصی نور الزهراء

مرکزتخصصی نور الزهراء(س) در سال 1389 در رشته فقه و اصول، با حمایت های ویژه آیت الله حسینی به عنوان مؤسس، شروع به تربیت دانش آموختگان در مقطع تحصیلی سطح 3 نموده است./1350/پ202/ب1