جهش تولید؛ معنا، مراحل و سیاستها
به گزارش خبرگزاري رسا، علیرضا باباخان در یادداشتی نوشت: مروری بر نامگذاریهای یک دهه اخیر توسط رهبر حکیم انقلاب، حاکی از اهمیت حوزه اقتصاد و نیز تولید به عنوان موتور محرک اقتصاد کشور دارد. به اذعان بسیاری از کارشناسان، ادامه مسیر فعلی در پیشرفت تولید، چندان کارساز نبوده و میبایست اقدام علمی و عملی برای اصلاح وضع موجود و استفاده از ظرفیتها برای آغاز یک حرکت بزرگ، نمود. این حرکت بزرگ که توسط رهبر معظم انقلاب، «جهش تولید» نامیده شده است، دارای مشخصهها و پیشنیازهایی است که در این نوشتار به آن پرداخته میشود.
معنای جهش تولید
ایجاد جهش در تولید و اقتصاد، دارای سوابق و تجربیات موفق و البته شکست در کشورهای تازه صنعتی شده در دنیاست. کشورهایی همچون ژاپن، کره جنوبی و چین، توفیقات قابل توجهی را در جهش در تولید کسب کرده و در بسیاری از حوزههای صنعتی، فاصله خود را با کشورهای پیشرو کاهش داده و در برخی موارد نیز، خود تبدیل به پیشتاز فناوری و صنعت شدهاند. اگرچه تعریف واحدی نمیتوان برای مفهوم «جهش تولید» ارائه نمود، اما عباراتی همچون 1) تلاش برای کاهش فاصله علمی، فناوری و صنعتی با کشورهای پیشرو، 2) نوآوری در صنعت و یافتن مسیرهای جدید و میانبر و 3) تلاش برای کسب جایگاه پیشتاز در علم، فناوری و صنعت در صحنه بینالمللی، را میتوان تعاریف قابل قبول از این مفهوم معرفی کرد.
نسبت «جهش تولید» و گام دوم انقلاب
رهبر معظم انقلاب، در بیانیه راهبردی گام دوم انقلاب مبادرت به ترسیم مسیر آینده انقلاب اسلامی کرده و اقدام برای تقویت کشور، از جمله مقاومسازی اقتصاد با عزم جهادی جوانان با امید، با انگیزه و معتقد به باور «ما میتوانیم» را یک ضرورت و در عین حال، رمز موفقیت در این حرکت معرفی مینمایند. ایشان ضمن اشاره به تجربیات گذشته کشور در فائق آمدن بر مسائل مهم، جوانان را به تعمیق شناخت خود از تاریخ و نیز ظرفیتهای متراکم کشور برای برداشتن گامهای بزرگ در مسیر پیشرف کشور، از جمله پیشرفت اقتصادی، دعوت میفرمایند. از این رو، میتوان جهش تولید را یک هدفگذاری از جنس گام دوم انقلاب معرفی کرد.
مراحل و سیاستهای «جهش تولید»
اگرچه پرداختن به مفهوم «جهش تولید» از سابقه نظری و تجربی کافی در کشور برخوردار نیست، اما مرور بیانات مقام معظم رهبری در حوزه جهش علم و فناوری در سالیان اخیر نشان میدهد میتوان چهار مرحله اصلی مبتنی بر اندیشه معظم له، به شرح زیر ترسیم نمود:
شکل 1- مراحل جهش تولید
بر اساس شکل فوق و نیز تجربیات بینالمللی در حوزه جهش تولید، سیاستها و اقدامات ذیل برای تحقق شعار سال پیشنهاد میشوند:
سیاست اصلی 1: یکپارچهسازی و بسیج ظرفیتها و توانمندیها:
مدیریت قوی، متمرکز و تخصصی جهش تولید
مدیریت دانش و مستندسازی مسائل و راهکارهای فناورانه واحدهای تولیدی
ایجاد ثبات در تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی
تجمیع فعالیتهای تحقیق، مهندسی و توسعه
تخصیص بودجه پژوهش استان به جهش تولید
کمک به تشکیل شرکتهای خصوصی و یکپارچهکننده محصولات
کمک به توسعه بازار داخل و خارج شرکتها
نظارت مستمر بر فرایند خرید ماشینآلات و انتقال فناوری
ایجاد شبکه مشاوران حرفهای فنی
ایجاد چشمانداز تحقیق و توسعه در صنعت
کمک به شکلگیری شرکتهای دانشبنیان جدید و کوچک حول صنایع اصلی با هدف تولید ماشینآلات مورد نیاز صنایع بزرگتر
اتخاذ سیاستهای مالی و مالیاتی تشویقی زماندار و پلکانی برای حمایت از تولید بیشتر
سیاست اصلی 2: تقویت توانمندیهای فنی و مهندسی:
شناسایی نیازهای واحدهای تولیدی به فناوری و ماشینآلات مورد نیاز
شناسایی فناوریهای کلیدی و گلوگاهی و برنامهریزی برای تسلط بر آنها
شناسایی نحوه اکتساب فناوریهای مورد نیاز
انجام مستمر پیمایش نوآوری و حمایت از صنعتگران نوآور
برگزاری دورههای آموزشی و مهارتی برای صنعتگران و کارکنان صنعتی
کمک به حل مسائل فرایندی و مدیریتی، کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری
تقویت تیمهای نگهداری، تعمیرات، مهندسی معکوس و کپیکاری
سیاست اصلی 3: تمرکز بر خلق فرصتهای جدید:
رصد فرصتهای جدید فناورانه و تولید در دنیا
جذب سرمایهگذاران خارجی مشروط به ایجاد فرصتهای جدید برای شرکتهای داخلی
/1360/