جهان پس از ویروس کرونا چگونه جهانی خواهد بود؟

به گزارش خبرگزاري رسا، دکتر عباس کاظمی، مدیر گروه انسان‌شناسی دانشگاه علم‌وفرهنگ در کانال تلگرامی خود گزارشی از مجله فارین پالیسی را ترجمه و منتشر کرده است. او نوشته است: فارین پایسی در ۲۰ مارس از ۱۲ متفکر برجسته از سراسر جهان خواسته است تا پیش بینی‌های خود را برای نظم جهانی پس از بیماری همه‌گیر کرونا با ما درمیان بگذارند. من ایده‌های کلی این افراد را بر حسب گزارشی که مجله ارائه کرده است در اینجا بازنویسی می‌کنم، امیدوارم برای مخاطبان جامعه ایرانی به کار آید:

 

تقویت ناسیونالیسم، قدرت گرفتن دولت‌های ملی و ضعف ایده‌جهانی شدن: ویروس کرونا، سیاست ما را به کلی تغییر خواهد داد؛ باعث تقویت دولت و ناسیونالیسم خواهد شد و در نتیجه مردم به دولت‌های ملی بیشتر تکیه می‌کنند و آن‌ها قدرت بیشتری خواهند گرفت. دولت‌ها تلاش می‌کنند ظرفیت‌های خود را برای مقابله با دوره‌های طولانی انزوا اقتصادی تقویت کنند. حداقل برای چند سال باعث می‌شود که بیشتر دولت‌ها به سمت داخل برگردند و به آنچه درون مرزهایشان اتفاق می‌افتد متمرکز شوند. به خودکفایی بیشتر فکر کنند و منابع بیشتری به داخل اختصاص دهند و کمتر فرصت انجام تعهدات بین المللی شان (از جمله تغییرات آب و هوایی) را یابند، در این میان ایده جهانی شدن دیگر کمتر سودمند بنظر خواهد رسید، همکاری‌های بین المللی به چالش دچار خواهد شد. ناسیونالیست‌ها و ضد جهانی‌گرا‌ها قدرت بیشتری خواهند گرفت. امنیت و نظارت نقش مهمتری در مناسبات ملی ایفا می‌کند.

 

شکل گیری نوعی جهانی‌سازی چین محور به جای آمریکا: بحران همه‌گیری کرونا قدرت را از غرب به سمت شرق جهت خواهد داد. کره جنوبی و سنگاپور بهترین واکنش را نشان داده‌اند و چین نیز پس از اشتباهات اولیه خود واکنش خوبی نشان داده است. در حالی که چین روابطش با جهان را بهبود می‌بخشد آمریکا سیاست ضد بین اللملی‌تری را اتخاذ کرده است. ایالات متحده دیگر به دلیل تنگنای منافع خود و ناتوانی در مقابله با مساله، به عنوان رهبر بین المللی دیده نخواهد شد و قدرت وی را در سطح جهان بیشتر تضیعف خواهد شد.

تحول در نظام اقتصادی و دور شدن سیستم‌های اقتصادی از روابط بین‌المللی‌تر: همه‌گیری ویروس، تولید جهانی را تضعیف می‌کند و شرکت‌ها روی شیوه کار و نظام تولید خود تجدید نظر می‌کنند. زنجیره‌های عرضه جهانی از قبل مورد تهدید و تخریب قرار گرفته بودند - به دلیل بالا رفتن هزینه‌های کارگری چین، جنگ تجاری ایالات متحده، و پیشرفت در روباتیک، اتوماسیون و همچنین به دلیل سیاسی و به دلیل ضرر و زیان‌های اقتصادی شرکت‌ها و بسته‌شدن کارخانه در مناطق آسیب دیده. همچنین به دلیل وضعیت بغرنج بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها، سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های خرده‌فروشی، دولت‌ها نیز مداخله بیشتری در صنایع استراتژیک خواهند کرد. ما با مرحله‌ای جدید دراماتیک در سرمایه‌داری جهانی روبرو خواهیم بود. زنجیره‌های تامین جهانی و شبکه‌های توزیع به شدت در معرض اختلال آسیب خواهد بود. علی القاعده، محصولات به سرعت باید به مقاصدشان فرستاده شوند. اما حالا این زنجیره انتقال گسسته شده است، سود اقتصادی دیگر در نگاه کردن به جهان نیست بجایش باید به نزدیک‌تر نگریست. این ممکن است سود‌های نزدیک به شرکت‌ها را کاهش دهد، اما کل سیستم را انعطاف پذیرتر می‌کند. اقتصاد ملی و محلی اگرچه سود کمتر، اما ثبات بیشتری خواهند داشت. ما در نهایت به سوی جهانی فقیرتر، متوسط و کوچک‌تر پیش می‌رویم.

تخاصم بیشتر میان دولت‌ها و ظهور دولت‌های شکست خورده: دولت‌های قوی‌ترِ آنانی که می‌توانند زودتر بر این بحران غالب شوند همانان می‌توانند فاتحانه فردای پیروزی را روایت کنند. دولت‌های زیادی همواره شکست خورده باقی می‌مانند. کاهش فعالیت اقتصادی و افزایش تنش بین کشور‌ها ادامه خواهد یافت. سیستم بین المللی نیز به نوبه خود تحت فشار زیادی قرار خواهد گرفت و منجر به بی ثباتی و درگیری گسترده در داخل و در سراسر کشور‌ها خواهد شد. این بحران احتمالاً به وخامت مداوم روابط چین و آمریکا و تضعیف ادغام اروپا کمک خواهد کرد. از طرف مثبت، باید شاهد تقویت متوسطی از حکمرانی جهانی بهداشت عمومی باشیم. اما به طور کلی، یک بحران ریشه در جهانی شدن ایجاد می‌شود.

بسته‌تر شدن سیستم‌ها به طور کلی: ما با جهانی کمتر آزاد و مرفه روبرو خواهیم بود. به احتمال زیاد شیوه نظارت و کنترل بر بیماری دولت‌های ملی و بسته‌تر را ایجاد کنند.

با این حال در این گزارش کورسویی از امید برای سربرآوردن دموکراسی از زیر پوسته و تلاش برای وحدت مجدد جهانی دیده شده است. همین طور بر قدرت روح انسانی در میان شهروندان در قامت شهروندان عادی، پزشکان، پرستاران، رهبران سیاسی تاکید شده است./1360/