نگاهی به اهداف عربستان از اعلام آتش‌بس در یمن و سابقه طولانی در نقض آن
عربستان از زمان آغاز تجاوزات خود در یمن هربار پس از احساس ناامنی و شکست در مواضع راهبردی و به ویژه مناطق مرزی خود در مقابل یمنی‌ها اعلام آتش‌بس و بلافاصله آن را نقض کرده است.
به گزارش خبرگزاري رسا، در تاریخ ۲۶ مارس ۲۰۱۵ برابر با ۶ فروردین ۱۳۹۴ ائتلافی از کشور‌های عربی به سرکردگی عربستان با یک حمله هوایی موسوم به عملیات «طوفان قاطعیت» آغازگر جنگ ویرانگر یمن بود. این عملیات در ابتدا به منظور بازگرداندن «عبد ربه منصور هادی» رئیس‌جمهور فراری یمن که از نزدیکان دولت سعودی است و البته علیه ملت و جنبش انصارالله و کمیته‌های مردمی یمن آغاز شد. همه کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس به جز عمان به همراه مغرب٬ مصر اردن و سودان در حمله عربستان به یمن مشارکت داشتند.
عربستان همواره نقشی مداخله‌گرایانه در یمن داشته و این کشور را حیاط‌خلوت خود تلقی کرده است و از راه‌اندازی این جنگ اهداف داخلی و خارجی متعددی را دنبال می‌کرد.
سعودی‌ها با حمایت بازیگران خارجی و در راس آن‌ها ایالات متحده طی سال‌های جنگ تقریباً همه زیرساخت‌های اقتصادی و آموزشی و بهداشتی و تاریخی و... یمن را نابود کرده و بزرگترین فاجعه بشری را در جهان رقم زدند.
یکی از مهم‌ترین اهداف عربستان در یمن٬ تضعیف جنبش انصارالله و کمیته‌های مردمی یمن و در نهایت نابودی آن‌ها بود؛ اما با تغییر معادلات این جنگ اتفاق دیگری افتاد.
پیشرفت‌های قابل ملاحظه و آشکار یمنی‌ها در سلاح پدافند هوایی و توسعه سامانه‌های پدافند هوایی که موفق به رهگیری و انهدام تعداد قابل توجهی از جنگنده‌های آمریکایی عربستان شدند٬ موجب وحشت و درماندگی سعودی‌ها تا همین زمان شده است.
سابقه سعودی‌ها در اعلام آتش‌بس در یمن و نقض مکرر آن
به طور کلی این جنگ هزینه‌های سیاسی و نظامی قابل توجهی به عربستان سعودی و شخص «محمد بن سلمان» ولیعهد این کشور وارد کرد که مدت‌هاست برای رهایی از باتلاقی که شش سال است در آن قدم گذاشته دست و پا می‌زند.
در حالی که ریاض در ابتدا تصور می‌کرد می‌تواند در کوتاه مدت اهداف خود را تحقق بخشیده و جنگ را نهایی کند، اما نه منصور هادی به قدرت بازگشت و نه تسلط انصارالله از بین رفت و علاوه بر این در حالی که بنابر اعلام عربستان یکی از اهداف مهم حمله به یمن تامین امنیت در نقاط مرزی خود بود، حمله به یمن موجب نا امن شدن استان‌های مرزی عربستان از جمله «نجران» و «جیزان» شد. با نا امن شدن استان‌های مرزی نجران و جیزان عربستان نگران بود که مبادا دامنه جنگ از جنوب به دیگر نقاط کشور نیز گسترش پیدا کند؛ بنابراین در همان ماه‌های آغازین جنگ چندین بار اعلام آتش‌بس کرد.
اولین آتش بس در جنگ یمن زمانی به اجرا گذاشته شد که حدود ۵۰ روز از حملات عربستان سعودی به این کشور می‌گذشت. در آن زمان پیشروی نیرو‌های انصارالله و قبایل یمن در خاک عربستان سبب نگرانی مسئولان سعودی شده بود در نتیجه از برقراری آتش بس خبر دادند.
سران سعودی از زمان شروع حملات به یمن اعلام کرده بودند تنها در صورتی آتش بس اعلام می‌کنند که نیرو‌های انصارالله از همه شهر‌های یمن به خصوص صنعا پایتخت این کشور عقب نشینی کنند؛ اما ترس از گسترش پیشروی قبایل یمنی به شهر‌های مرزی عربستان و پیشروی در خاک این کشور، سبب اعلام آتش بس شد. اما آتش بس چندان دوامی نیاورد و پس از آن نیز هر بار که اوضاع میدانی علیه عربستان شدت می‌گرفت، آتش بس شکننده‌ای دیگر برقرار می‌شد که باز چیزی جز سرنوشت موارد قبلی در انتظارش نبود.
نخستین قطعنامه شورای امنیت برای آتش‌بس در یمن
با گذشت سه سال از آغاز جنگ یمن در تاریخ ۲۱ دسامبر ۲۰۱۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد پس از توافق استکهلم بین طرف‌های یمنی، نخستین قطعنامه خود را به شماره ۲۴۵۱ با اجماع آرا برای حمایت از این توافق و آتش بس در بنادر مهم این کشور تصویب کرد که البته این قطعنامه نیز تغییری در روند تجاوز ائتلاف سعودی در یمن ایجاد نکرد.
مطابق این توافق، مقرر شده بود در الحدیده که ۷۰ درصد واردات یمن از طریق این بندر انجام می‌شود، آتش‌بس ایجاد شود. با این حال، ریاض هیچگاه به این آتش بس پایبند نبود و بار‌ها استان الحدیده را هدف بمباران قرار داد. از زمان اجرایی شدن توافق آتش بس در دسامبر ۲۰۱۸ در استان الحدیده، نیرو‌های ائتلاف سعودی بیش از ۵۵ هزار بار این توافقنامه را نقض کردند که بر اثر آن بیش از پنج هزار یمنی کشته و زخمی شدند.
کرونا؛ بهانه تازه سعودی‌ها برای خروج از باتلاق یمن
اکنون که جنگ یمن وارد ششمین سال خود شده است٬ چند روز قبل با مشاهده اولین مورد ابتلا به ویروس کرونا در این کشور و نیز با توجه به وخامت شدید اوضاع بهداشتی یمن در نتیجه تجاوزات عربستان٬ نگرانی‌ها از شیوع این ویروس به ویژه در سایه ادامه تجاوزات ائتلاف سعودی علیه غیرنظامیان یمنی تشدید شد؛ بنابراین در تاریخ ۹ آوریل سال جاری میلادی «ترکی المالکی» سخنگوی رسمی ائتلاف متجاوز ادعا کرد که برای مقابله با شیوع ویروس کرونا، به مدت دو هفته (از پنجشنبه ۱۰ آوریل) در یمن آتش‌بس اعلام می‌شود. طبق ادعای مالکی، این آتش بس «با هدف فراهم‌سازی شرایط مناسب برای دعوت از فرستاده دبیرکل سازمان ملل برای برگزاری نشست» بین دولت مستعفی یمن و دولت صنعا قابل تمدید خواهد بود.
اما با توجه به کارنامه سیاه سعودی‌ها در اعلام و اجرای آتش‌بس در یمن و نیز دلایلی که آن‌ها را ناچار به این اقدام می‌کرد٬ باید بگوییم علت اعلام این آتش‌بس نیز در راستای همان اهداف قبلی عربستان بوده و درواقع کرونا و ادعای بشردوستانه سعودی‌ها در این زمینه یک بهانه دروغین بیش نیست.
گفتیم عربستان از ابتدای جنگ یمن تاکنون هربار در جبهه‌های مختلف و به ویژه مناطق مرزی خود احساس ناامنی و شکست به آن دست می‌داد به آتش‌بس متوسل می‌شد.
اهداف عربستان از اعلام آتش‌بس در یمن
-آزادسازی مرکز الجوف: در تاریخ ۱۷ مارس ۲۰۲۰ «یحیی سریع» سخنگوی نیرو‌های مسلح یمن از آزادسازی شهر «الحزم» مرکز استان «الجوف» در مرز عربستان سعودی خبر داد. این پیروزی برای یمنی‌ها بسیار حائز اهمیت بوده و ضربه سنگینی برای متجاوزان سعودی به شمار می‌آید. استان الجوف از اهمیت استراتژیک بسیار زیادی برخوردار است؛ چرا که این استان دارای ذخایر نفتی بوده و رژیم سعودی چشم طمع به آن دارد. این استان بیش از پنجاه سال تحت قیمومت عربستان و از استخراج نفت و گاز و سرمایه‌گذاری محروم بود.
-پیشروی‌های انصارالله در مارب: نیرو‌های انصارالله با تسلط بر مرکز استان الجوف در حال پیشروی قاطعانه به سمت «مارب» پایتخت اقتصادی یمن و مقر فرماندهی ائتلاف متجاوز هستند.
استان مأرب اهمیت راهبردی بسیار بالایی دارد؛ زیرا از یک طرف به صنعا پایتخت یمن بسیار نزدیک است و همچنین منبع نفتی یمن به حساب می‌آید. یکی از ویژگی‌هایی که مأرب را به یک استان راهبردی در یمن تبدیل کرده، اهمیت و جایگاه این استان در تامین انرژی این کشور است. این استان در یک منطقه صحرایی واقع شده است که بیشترین منابع نفت یمن را در خود جای داده است.
بسیاری از قبایل استان مارب وفاداری خود را به انصارالله اعلام کرده و همین مسئله به یک هراس راهبردی برای ائتلاف سعودی تبدیل شده است. سرعت پیشروی‌های انصارالله در مارب به گونه‌ای بوده که کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند این استان به زودی توسط انصارالله آزاد خواهد شد. آزادسازی مارب در عمل موجب خواهد شد که انصارالله بر بیش از ۹۰ درصد از سرزمین و جمعیت در شمال یمن (مناطقی که تا پیش از سال ۱۹۹۰ به عنوان یمن شمالی شناخته می‌شد) سیطره پیدا کرده و قواعد اصلی سیاسی میدانی در یمن دستخوش تغییرات جدی شود.
-کرونا؛ راهی برای خروج آبرومندانه از باتلاق یمن: برخی معتقدند عربستان سعودی کرونا و اعلام آتش‌بس با ادعای مقابله با این ویروس را دستاویزی برای خروج آبرومندانه از باتلاق یمن قرار داده است.
واکنش انصارالله به اعلام آتش بس در یمن و نقض مکرر آن
انصارالله از آتش بس در یمن استقبال کرده و از شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل خواست ضمن پایان دادن به محاصره یمن اقدامات نظامی و خصمانه علیه مردم یمن را متوقف کنند. اما مقامات صنعا در عین حال تاکید کردند که به این آتش‌بس خوشبین نبوده و آن را حیله سعودی‌ها برای تجدید قوا و از سرگرفتن تجاوزاتشان می‌دانند.
پیش‌بینی انصارالله درباره این اقدام عربستان درست بود و جنگنده‌های ائتلاف سعودی در همان دقایق ابتدایی شروع اجرای آتش بس در یمن، چندین مناطق مختلف یمن را بمباران کردند.
نقض آتش‌بس چند ساعت پس از اعلام آن توسط متجاوزان سعودی
نیرو‌های ائتلاف متجاوز به همراه مزدوران سعودی وابسته به «عبد ربه منصور هادی» رئیس‌جمهور فراری یمن از صبح پنجشنبه ۱۰ آوریل و ساعات اولیه اعلام آتش‌بس ۶ عملیات زمینی گسترده در امتداد مرز‌های جنوبی ترتیب دادند. این حملات به دنبال بیش از ۳۰۰ بار تجاوز سعودی‌ها در هفته گذشته انجام شد که نیرو‌های ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به خوبی در برابر آن‌ها ایستادگی کردند.
«یحیی سریع»، سخنگوی نیرو‌های مسلح یمن گفت: جنگنده بمب‌افکن‌های عربستان طی ۷۲ ساعت مناطق مختلف یمن را بیش از ۱۰۰ بار بمباران کردند؛ اما اغلب این حملات به استان‌های مأرب و الجوف انجام شد. نیرو‌های ائتلاف سعودی همچنین در این مدت ۱۲ حمله زمینی انجام دادند که این حملات توسط ارتش و کمیته‌های مردمی یمن دفع شد.
این حملات همچنان ادامه دارد و روز گذشته ۱۴ آوریل نیز ائتلاف متجاوز سعودی ۱۵ حمله هوایی را در منطقه «خب و الشعف» استان الجوف، ۸ حمله هوایی را در منطقه «صرواح» مارب و ۳ حمله هوایی را در منطقه «مجازه» استان صعده انجام داد.
در حال حاضر آنچه بیش از هرچیز موجب نگرانی سعودی‌ها شده٬ آزادسازی الجوف و پیشروی‌های موفقیت‌آمیز انصارالله در مارب است؛ بنابراین اعلام آتش‌بس می‌توانست فرصتی برای عربستان باشد تا نیرو‌های خود را در اطراف الجوف تقویت کرده و همچنین مانع آزادسازی مارب شود.
درواقع اعلام آتش‌بس از سوی عربستان یک تاکتیک برای تجدید قوا و شاید گمراه کردن جهانیان و ارائه یک چهره بشردوستانه از این کشور در سایه شیوع کرونا بوده که البته حتی چند ساعت هم اجرا نشد.
اگر ادعای عربستان درباره کمک به مردم یمن در مقابله با کرونا درست باشد٬ قبل از هرچیز باید به محاصره این کشور پایان دهد؛ چرا که حتی اجرای آتش‌بسی که البته سعودی‌ها نشان دادند به هیچ وجه در این زمینه قابل اعتماد نیستند نیز بدون شکست محاصره همه‌جانبه یمن٬ کمکی به مردم این کشور در برابر ویروس کرونا نمی‌کند. انصارالله نیز ساعاتی پیش از آغاز آتش بس، طرح مورد نظر خود را که رفع محاصره بخش اصلی آن بود منتشر کرد که سعودی‌ها هیچ پاسخی به آن ندادند./1360/
منبع: تسنیم
ارسال نظرات