نقش ماه رمضان در تزریق امید به جامعه در جدال با کرونا

به گزارش خبرگزاري رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین مختاری رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در یادداشتی به مناسبت ماه مبارک رمضان و بهره‌مندی از این فرصت ارزشمند به لزوم خودسازی و لزوم تقویت معنویت در قالب ارتقای همبستگی و همدلی جهانی مردم تأکید کرد.

مشروح این یادداشت را در ادامه می‌خوانید:

در عصر و زمانه‌ای به سر می‌بریم که تداوم اپیدمی ویروس کرونا در جهان، به تغییرات ناگهانی فضای زندگی مردم، منعبث از حضور طولانی مدت در قرنطینه خانگی منجر شده و افسردگی، گوشه نشینی و حتی افزایش خودکشی را به دنبال داشته است.

همچنین افزایش هزینه‌های روانی، گسترش احساس ناامنی، افزایش خشونت‌های خانگی علیه زنان و کودکان، اختلال در هویت ارتباطی مردم جهان و ایجاد گسست‌های متعدد اجتماعی ناشی از گسترش بیکاری در جهان و در نهایت افزایش آمار طلاق و فروپاشی نهاد خانواده و نابودی معنویت و اخلاق، از جمله چالش‌های وحشتناک اپیدمی ویروس کرونا در جهان به شمار می‌آید که آیندۀ معرفتی  جهان را با مخاطرات متعدد مواجه کرده است.

در این میان  لزوم تقویت معنویت در قالب ارتقای همبستگی و همدلی جهانی مردم بر مبنای ارتقای نیایش درمانی و معنویت گرایی برای  برون رفت از این بحران، اجتناب‌ناپذیر است؛ مؤلفه‌ای راهبردی که می‌تواند در جهان افسون‌زدۀ بعد از کرونا به شدت مورد توجه قرار گیرد و از عمق خسارت‌های روحی و روانی ویروس کرونا در جهان بکاهد.

اهمیت تعمیق معنویت در جهان وقتی آشکار می‌شود که بدانیم عقل خودبنیاد (اومانیسم) بشری در مواجهه با موج سهمگین ویروس کشندۀ کرونا، تنها بر گره کور اضطراب  جامعۀ جهانی افزوده است که این ناکارآمدی، در عمل به گذار مردم از اومانیسم به خدامحوری منجر شده و  حتی جوامع غربی نیز  برای رهایی از پیامدهای مخرب کرونا و دستیابی به آرامش درونی به  نیایش درمانی  و خلوت‌گزینی مؤمنانه به سبک جوامع اسلامی روی آورده‌اند که مصادیق بارز آن در ماه‌های اخیر در رسانه‌های جهان منعکس شده است.

بی‌شک تغییر رویکرد معرفتی مردم جهان از مدرنیسم به خدامحوری، لزوم نقش آفرینی جوامع اسلامی در ارائۀ آموزه‌های  مناسکی و معرفتی دین مبین اسلام را  به جوامع بشری، دو چندان می‌کند. در این میان حلول ماه مبارک رمضان فرصت طلایی برای تقویت معنویت‌گرایی در جوامع اسلامی و حتی دیگر جوامع بشری است تا جهان حیرت‌زده از بحران کرونا، بر مدار ارتباطات میان دینی و  فطرت به اصل خود بازگردد و اینچنین  معنویت‌گرایی و آرامش درونی شکوفا شود؛ چراکه رمضان به مثابۀ بازگشت به فطرت پاک بشری است که در قالب یک ماه روزه‌داری و عبادت برای کسب رضایت الهی، عالی‌ترین تصاویر سبک زندگی مؤمنانه و در نهایت  آرامش درونی مردم در جهان کرونازده را رقم می‌زند.

آری روزه‌داری در ایام ماه مبارک رمضان، تجلی خدامحوری و نفی انسان محوری (اومانیسم) به شمار می‌آید؛ وقتی اصالت خدا مطرح شود، سعی و تلاش عمومی مردم برای کسب رضایت خداوند به بهای نفی منیّت در بالاترین حد ممکن قرار می‌گیرد و از این رهگذر، تسلیم در برابر حدود الهی و تمکین در برابر خدا و حق واحد، حیات دینی جوامع بشری را در جهان پساکرونا جلا می‌بخشد.

حقیقت آن است که بحران کرونا در کنار ابعاد منفی خود، نشان‌دهندۀ این مسأله است که قرنطینه و به نوعی خلوت‌گزینی از جهاتی بسیار خوب و مثبت است و جهان بر مبنای فطرت به شدت تشنۀ معنویت است. در واقع پیامدهای روحی و روانی بحران کرونا نشان داد، نظم ماشینی و عقلانیت ابزاری غرب (مدرنیسم)، گرچه تا حدودی رفاه و آسایش عمومی مردم را در سراسر جهان رقم زده اما در ایجاد آرامش درونی مردم به شدت ناتوان عمل کرده است.

 حال آنکه انسان، فارغ از هیاهوی زندگی ماشینی به سکوتی نیازمند است تا سلامت جسم و روح خود را در آن بیابد و این مسأله در قالب سحرخیزی، و مناجات و خلوت‌گزینی‌های عبادی در ماه مبارک رمضان به خوبی امکان‌پذیر خواهد بود.

اهمیت گسترش معنویت‌گرایی در جهان و ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های معرفتی ماه مبارک رمضان، وقتی دو چندان می‌شود که بدانیم لزوم همبستگی جهانی، افزایش ایثارگری و گسترش تهذیب نفوس مردم به ویژه در شرایط بحرانی شیوع اپیدمی کرونا به شدت به عنصر معنویت وابسته است؛ که این مهم در قالب روزه‌داری و فهم و درک حس واقعی فقرا و نیازمندان در ماه مبارک رمضان، به منصۀ ظهور خواهد رسید.

بی‌تردید نقش بارز معنویت به ویژه مناسک ارزشمند ماه مبارک رمضان، پیوند ناگسستنی با کیفیت زندگی مردم و ترمیم سلامت جسمی و معنوی، و تزریق  امید در هنگامه جدال با کرونا ایفا می‌کند و این چنین از تردید و تشکیک در اعتقادات عمومی مردم جهان نسبت به حقانیت ادیان به نحو عام و  اصالت و حقانیت دین مبین اسلام به نحو خاص، به ویژه در برهۀ زمانی اوج شیوع ویروس کرونا، در جهان جلوگیری خواهد کرد./1360/