تقوا و مردمداری از توصیههای آیتالله مظاهری به مبلغان است
به گزارش خبرگزاری رسا در اصفهان به نقل از روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، پروژه «اخلاق تبلیغ از منظر حضرت آیتالله مظاهری» عنوان طرحی است که مسئولیت انجام آن از سوی پژوهشکده الهیات و خانواده وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برعهده حجتالاسلام روحالله بیدارام؛ محقق و رئیس اداره اوقاف و امور خیریه منطقه 2 اصفهان قرار گرفته و حجتالاسلام و المسلمین اصغر هادی نیز ناظر علمی این طرح است. این طرح پژوهشی بهزودی در قالب کتابی با همین عنوان از سوی انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان به چاپ میرسد.
حجتالاسلام روحالله بیدرام درباره محتوای این کتاب بیان کرد: بدون تردید خوب زیستن و رسیدن به سعادت آرزوی هر انسانی است. آدمی همیشه در پی دستورات و فرامینی بوده که بتواند با عمل به آنها مناسبات خود را با دیگران شکل بخشیده و از این طریق، عمر خود را گذرانده و بقای حیات خویش را تضمین کند. از اینرو آدمی نیازمند یک نظام ارزشی است؛ نظامی که خوب و بد را برای او تعیین نموده و در پیچ و خم زندگی راهنمای او باشد. قانون و نظام اعمال و رفتار آدمی همان «علم اخلاق» بوده که ابزاری بسیار تأثیرگذار برای بهتر زیستن است. لذا، فراگیری آن لازمه حیات بشری است و در میان همه علوم «علم اخلاق» ضروریترین علم برای انسان است؛ چرا که در تمام اوراق کتاب زندگی دخالت و نظر دارد و بدون آن زندگی اجتماعی و فردی انسان در ورطه سقوط خواهد افتاد.
وی ادامه داد: فضایل اخلاقی نه تنها سبب رستگاری در قیامت است، بلکه وسیلهای برای سعادت و خوشبختی در زندگی دنیا هم محسوب میشوند. اینجاست که به اهمیت سخن حکمتآمیز امیرمؤمنان علی(ع) پی میبریم که میفرماید: «لَوْ کُنّا لا نَرْجُو جَنَّةً وَلا نَخْشی نارا وَلا ثَوابا وَلا عِقابا لَکانَ یَنْبَغی لَنا اَنْ نُطالِبَ بِمَکارِمِ الاَخْلاقِ فَاِنَّها مِمّا تَدُلُّ عَلَی سَبیلِ النَّجاحِ؛ اگر ما امیدی به بهشت و ترسی از دوزخ و انتظار ثواب و عقاب نمیداشتیم، شایسته بود به سراغ فضایل اخلاقی برویم؛ چرا که آنها راهنمای رستگاری هستند.»
ضرورت پرداختن به بحث اخلاقِ مُبلغ در امور تبلیغی
این نویسنده و پژوهشگر گفت: از آنجا که یکی از مهمترین رسالتهای مبلغان دین، معرفی دین در همه شئون خود به عامه مردم است؛ رعایت مسائل اخلاقی از سوی مبلغ دینی باعث موفقیت بیشتر او در تبلیغ دین میشود. مبلّغِ با اخلاق توجه مردم و مخاطبان را به خود جلب کرده و زمینه ارتباط و ایجاد محبت بین مبلغ و مخاطب را فراهم میکند و این محبوبیت و مقبولیت مردمی زمینه ای را فراهم میکند تا او بهتر و آسانتر بتواند به تصحیحِ افکار و رفتار مردم بپردازد.
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه منطقه 2 اصفهان، افزود: شخصیتِ چنین مبلغی خود دانشگاهی میشود تا معارف دینی را به صورتِ عملی به مردم آموزش دهد؛ همانگونه که عدم رعایت مسائل اخلاقی از سوی مبلغ، مردم را نسبت به او و آموزههایش و به دنبال آن، نسبت به دین و روحانیت بدبین و مخاطبان را از این منابع کسب معرفتِ دینی دور می سازد و ارتباط مردم با آنها را تهدید، تضعیف، تحدید و در نهایت قطع کرده و تبلیغ را بینتیجه و یا با سوء نتیجه همراه میکند. از این جهت ضرورت دارد به بحث اخلاق مبلغ در امور تبلیغی پرداخته شده و شاخصههایی که یک مبلغ باید در عرصه تبلیغ بدان توجه داشته باشد، بررسی تا راهِ اخلاقیتر زیستنِ مبلغان روشنتر و هموارتر شود.
وی تصریح کرد: آیتالله شیخ حسین مظاهری (حفظه الله) با توجه به اهمیت و نقش اخلاق مبلغ در امر تبلیغ، بخشی از سخنرانیهای مستمر خود در جمع طلاب و روحانیون مبلغین را معطوف به این مساله کرده و مباحث کاربردی و بنیادینی در ارتباط با این مساله مطرح کردهاند.
بایستههای اخلاق تبلیغ دین از منظر آيتالله مظاهری
حجتالاسلام بیدرام گفت: طرح پژوهشی حاضر که با عنوان «اخلاق تبلیغ از منظر حضرت آیتالله مظاهری» ارائه میشود، براى پاسخگویی به این پرسش اصلی است که اخلاق تبلیغ مبلغین از منظر آیتالله مظاهری چگونه باید باشد؟ لذا تلاش شده براساس آراء، سخنرانیهای درس اخلاق معظمله که در جمع طلاب و روحانیون بیان کردهاند، پیامهای معظمله به طلاب و روحانیون و همچنین توصیههای اخلاقی معظمله برای مبلغین، پاسخى شايسته برای این پرسش و همچنین پرسشهای فرعی در این زمینه داده شود.
این پژوهشگر ادامه داد: این پژوهش در دو فصل و چهار گفتار تنظیم شده است. فصل نخست با عنوان «بایستههای اخلاق تبلیغ دین از منظر آيتالله مظاهری» شامل دو گفتار «مفهومشناسی اخلاق و تبلیغ» و «بایستهها و ویژگیهای اخلاقی مبلغان؛ از منظر حضرت آیتالله مظاهری» است که در این گفتار 14 بایسته از منظر آیتالله مظاهری در قالب 16 مبحث مطرح میشود. فصل دوم کتاب «راهکارها و عوامل موثر در تحصیل بایستهها و ویژگیهای اخلاقی مبلغان» نیز در قالب دوگفتار تنظیم شده است. در گفتار اول با عنوان «راهکارهای تحصیل عموم بایستههای اخلاقی» چهار راهکار عمومی تحصیل بایستههای اخلاقی از منظر آیتالله مظاهری در قالب چهار مبحث مطرح شده است. در گفتار دوم با موضوع «راهکارهای تحصیل اختصاصی بایستههای اخلاقی» نیز 14 راهکار اختصاصی تحصیل بایستههای اخلاقی از منظر آیتالله مظاهری مطرح میشود.
دعوت مبلغین به رعایت تقوا، حُسن خُلق و مردمداری
وی در تبیین راهکارهای تحصیل عموم بایستههای اخلاقی و راهکارهای تحصیل اختصاصی بایستههای اخلاقی، بیان کرد: برخی از راهکارهای مطرح شده توسط معظمله، جنبه عمومی داشته و برای تحصیل همه فضایل و بایستههای اخلاقی موثر است و برخی دیگر از راهکارها جنبه اختصاصی برای تحصیل یک بایسته دارد که در قالب دو گفتار بیان شده است. حتی برخی از راهکارها خود یک بایسته اخلاقی بوده که در جهت تحصیل بایسته دیگر موثر است.
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه منطقه 2 اصفهان در پاسخ به این پرسش که «آیا راهکارهای تحصیل بایستههای اخلاقی انحصارا مخصوص طلاب و مبلغین است؟»، گفت: راهکارهای تحصیل بایستههای اخلاقی که از منظر آیتالله مظاهری بیان میشود؛ اختصاص به مبلغین نداشته و توصیههای معظمله برای عموم مردم برای تحصیل بایستهها و فضایل اخلاقی است.
حجتالاسلام بیدرام در پایان اظهار کرد: با توجه به اینکه در راستای انجام این پژوهش تقریبا همه آثار و درسهای اخلاق مرجع عالیقدر و استاد اخلاق، آیتالله مظاهری را مطالعه و بررسی کرده و نکات بسیار ارزشمندی از آن برداشت و بهره بردهام، میتوانم بگویم معظمله در پیامها، درسها و بیانات خود خطاب به طلاب، روحانیون، مبلغین و مبلغات، تأکید بسیار زیادی به رعایت اخلاق اسلامی داشته و در اینباره توصیههای جدی داشته که در خلال متن پژوهش به آن اشاره داشتهام. رعایت تقوا، اخلاص، صبر و شکیبایی، حُسن خلق و مردمداری از مهمترین توصیههای معظمله به مبلغین است./1304/د102/ب1