منابر خطرناک و تحلیل‌های غلط با رنگ و لعاب دینی
اشاره: حسین(ع)، نوری است که هیچ‌گاه خاموش نمی‌شود و دل مؤمنان هرگز از آتش شهادت او آرام نمی‌شود. هرساله ما شاهد حضور پرشور جوانان و نوجوانان در مراسم عزاداری سیدالشهدا(ع) هستیم و از آن‌جا که نقش محرم، مانند ستونی است که اسلام را زنده نگه‌داشته، باید با دقت این مجالس را به پیش برد.
برای دریافت دید صحیح از وضعیت موجود و بیان راهکار، خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا نزد حجت الاسلام احمد پناهیان رفته و با وی به گفت‌وگو پرداخته است.
رسا ـ با توجه به دهه محرم متفاوتی که امسال گذشت، وضعیت هیأت‌ها و مذهبیون چگونه بود؟
از همان روز اولی که این شرایط به وجود آمد و این حملۀ بیولوژیکی صورت گرفت، رهبر معظم انقلاب نکته‌ای را فرمودند مبنی بر اینکه این قضیه باید منجر شود تا مردم جهان به یک امام معصوم و قدرتمند احساس نیاز کنند و ریشۀ جریان ظلم را بکنند.
کرونا مانند ویروس‌های دیگری که وجود دارد، بود؛ اما وقتی آنها ویروس را ثبت اختراع می‌کنند، یعنی آن را تغییر داده، بازفرآوری کرده و جهش دادند؛ وقتی این اتفاق می‌افتد دستگاه علوم پزشکی و ستاد ملی مبارزه با کرونا باید تمام هم و غم خود را روی این بگذارد تا یک شیوه نامه‌ای را برای کنترل این ویروس تصویب کند.
اینها تلاششان را کردند؛ گرچه در جریان محرم و غیر از محرم انسان احساس می‌کرد در بعضی از بخش‌ها کمی غیر واقعی و غیر کارشناسانه عمل می‌شد و این دوگانه عمل کردن در یک فرآیندی قابل چشم پوشی است؛ ولی هنگامی که دستور ولایت باشد، دیگر قابل اغماض و گذشت نیست.
وقتی مجلس یک قانونی را تصویب می‌کند و یا یک بخشنامه می‌آید، اگر هم رد شد ایرادی ندارد، ولی وقتی امام جامعه فرمان صادر می‌کند این حرکت باید عملیاتی شود و از ابتدا با صحت و اتقان به نهایت برسد.
مجالس اهل‌بیت اعجاز آفریدند
مجالس اهل‌بیت(ع) به معنای واقعی کلمه اعجاز آفریدند و مؤمنان نشان دادند که امر امام را می‌پذیرند و تبعیت می‌کنند. در این امتحان عظیم ملی آنهایی که فریاد یا حسین می‌کشیدند نشان دادند که فریادشان صرفاً یک ندای احساسی نبود و آنها نسبت به حسین و ولی زمانشان نیز لبیک می‌گویند.
در مراحل قبل از این هم به همین صورت بوده و مثلا در دفاع از حرم، ۲۵۰۰ نفر به ندای رهبر لبیک گفتند و به شهادت رسیدند. در رفع فتنه‌های سیاسی مانند 98، 97، 96، 88 و... مردم ولایت پذیری خود را نشان دادند و این ارتباط تنگاتنگ مردم با ولایت به وضوح دیده شد. اینجا اگر دستگاهی دوگانه، سست و غیرکارشناسانه عمل کند، قطعاً قابل اغماض و بخشش نیست.
دو الی سه روز قبل از عاشورا، سیر و سفرهای عظیم به سمت شمال را می‌بینید که رسانه‌ها هم به صورت خاص به آن پرداختند؛ عزیزان ما در مازندران و گیلان فریادشان بلند شد که ستاد ملی، در خود این شهرها نسبت به اجتماعات بسیار سخت گیری می‌کند ولی وقتی مسافر و گردشگر به اینجا می‌آید تا در ایام محرم تفریح کنند، نسبت به آنها به طور جدی اعمال محدودیت نمی‌شود.
رسا ـ در محرم امسال ستاد ملی مبارزه با کرونا چگونه ایفای نقش کرد؟
به نظر من ستاد در اینجا به خوبی اعمال وظیفه نکرد و ایراد داشت؛ البته نمی‌دانم چه مجموعه‌ای باید این را بازخواست کند، ولی من به عنوان یکی از مردم از مجموع حاکمیت مطالبه‌ام این است که در همۀ عرصه‌ها و به ویژه عرصۀ کرونا تا انتهای مأموریتش را به خوبی انجام دهد، روش اتخاذ شده را تصحیح کند و واقعیت را به مردم بگوید.
الان صدای مردم جهان از آمار دادن سازمان جهانی بهداشت در آمده که چرا شما مرده‌های عادی را هم مردۀ کرونایی حساب می‌کنید؛ این را ما در بعضی از شهرها و روستاهای خودمان هم داشتیم. این ضد و نقیض، غیرکارشناسی و مشکوک عمل کردن‌ها چه هماهنگی را بین بعضی از مسؤولان ما در ستاد ملی مبارزه با کرونا و بهداشت جهانی برقرار می‌کند؟
ستاد ملی در پازل سازمان جهانی بهداشت کار نکند
ما به وضوح مشاهده می‌کنیم که بهداشت جهانی این ویروس را مایۀ بازی با ملت قرار داده و مدیر اصلی این سازمان هم جزء حلقۀ اصلی تروریست‌های آفریقاست، پرونده‌دار و در قتل بسیاری از مردم شریک بوده است.
خلاصه در این زمینه مسؤولان باید بدانند که چشم ما باز است و توقع داریم که اینها درست و کارشناسی شده عمل کنند؛ نه اینکه دو روز قبل از محرم چیزی که گفته‌اند را نقض کنند و کسی هم توضیحی ندهد که چرا این تصمیم گرفته شده است.
با وجود اینکه ستاد ملی به عینه دیده بود که مؤمنین در ماه مبارک رمضان به خوبی پروتکل‌ها را رعایت کردند که خودشان نیز به این موضوع اذعان داشتند، در اینجا اعتماد نکردند و حرف خودشان را نقض کردند. ما به این علت که ولی امرمان وارد میدان شده و تضمین اجرای دستورالعمل‌ها را داده است، گوش می‌کنیم و دوستان بهداشت باید تغییر مسیر دهند تا بتوانند در کنترل این ویروس موفق باشند.
رسا ـ اخیرا مجمع محققین و مدرسین حوزۀ علمیه در نشستی تحلیل‌های نابه‌جایی را نسبت به حرکت سیدالشهدا(ع) بیان کرده‌اند؛ نظر شما در رابطه با این موضوع چیست؟
پدیده‌ای که در سال‌های گذشته وجود داشت، امسال بسیار شدیدتر شد؛ نظر غیر علمی که در دهۀ اول محرم توسط اعضای به اصطلاح علمی و کارشناسان مجمع محققین و مدرسین قم داده شد، مصداق بارز آن است. آنها تحلیل‌های غلط قبلی را با یک رنگ و لعاب دینی در یک قالب خطابه‌ای ریخته و در آن نشست چند روزۀ «عاشورا و امروز ما» مطرح کردند که به نظر من، قلب حضرت بقیه الله(عج) جریحه‌دار شد.
به صراحت آن‌جا بیان کردند که اصلاً حضرت اباعبدالله(ع) قیام نکرد و بنای او به مبارزه نبود؛ بلکه حرکت ایشان صرفاً یک فرار از بیعت بود. در صورتی که خود ایشان می‌فرماید «لا أفِر فرار العبید»، یعنی من کاری که کردم، جهاد فی سبیل الله بود و برای احقاق حق خدا قیام کردم. اینها آمدند و توهین‌های فاحشی را به ساحت مقدس حضرت اباعبدالله(ع) روا داشتند که به نظر من، حوزه علمیه قم باید جواب محکمی به آنها بدهد.
آنها صرفاً با یک فرضیه‌بافی که جامعۀ آن روز جامعه‌ای بوده که حکومت قدرتمندی داشته و جایی که دولت قدرتمندی داشته باشد، مردمش هم چاپلوس و منفعل می‌شوند؛ آنها با این فرضیه تمام ایراد را به گردن دولت قدرتمند می‌اندازند و هدفشان دقیقا همان چیزی است که جامعۀ امروز ما نیاز دارد؛ یعنی دولت قوی و قدرتمند. آنچه در ادبیات رهبری هم بدان تصریح شده این است که شما باید به سمت قدرتمند شدن این حاکمیت بروید تا به ظهور حضرت ولی عصر(ارواحنا فداه) برسیم.
رسا ـ پدیدۀ منبری‌های بی‌سواد را چگونه می‌بینید؟
این منبرها منبرهای خطرناکی است. من دقیقا نمی‌دانم چه ارگان و نهادی عهده‌دار نظارت بر منبرهاست ولی باید بر منبرها نظارت صورت گیرد تا یک مدیریت واحدی ایجاد شود تا به شبکه‌ای از منبری‌های قوی دست یابیم.
ما در سال گذشته دیدیم که عده‌ای به خاطر سخنانی که خلاف شأن اهل‌بیت(ع) بود، خلع لباس شدند ولی از منبر رفتن منع نشدند؛ این چه معنا دارد که شما کسی را با آن همه فالوور خلع لباس کنید ولی آن را از منبر منع نمی‌کنید و او هنوز همان فرضیات غلط را بالای منبر می‌گوید؟
حرف او این است که شما خیلی اشتباه می‌کنید از حر، دم میزنید در صورتی که خودتان اجازه نمی‌دهید رقاص و خواننده‌های فلان جور به کشور برگردند. این قیاس مع الفارق است؛ زیرا حر به محض اینکه حقیقت را دریافت به سمت اباعبدالله(ع) برگشت و آیا اینها هنوز بعد از ۴۰ سال حقیقت را درک نکرده‌اند؟ و هنوز منکر حقانیت نظام‌اند؟ چگونه اینها را با حر که شهید کربلا بود مقایسه می‌کنید؟ این سخنان کوته فکرانه باعث شده که ساحت مقدس منبر اباعبدالله(ع) اشغال شود و کسی باید اینجا بایستد و از ساحت مقدس منبر دفاع کند.
اگر این جریان تغییر نکند، ساحت مقدس تبلیغ و منبر قدرتمند و معیارمند نشود، ما در آینده علاوه بر اتفاقات امروز، شاهد مشکلات جدی‌تری خواهیم بود.
رسا ـ وضعیت هیئات نوجوانان و جوانان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تربیت از سنین نوجوانی و کودکی صورت می‌گیرد. قبل از انقلاب و همان ایام انقلاب نیز جمعیت غالب پای‌کارمان همان جمعیت نوجوانان بودند. وقتی شما ۳۷ هزار شهید دانش‌آموز دارید و از بین ۲۱۳ هزار شهید دفاع مقدس، 80 درصد آنها بین ۱۳ تا ۲۵ سال بوده‌اند؛ یعنی دقیقا در سن تربیت و نوجوانی و جوانی بوده که تربیت شدند؛ یعنی اکثریت کسانی که پای کار انقلاب و اسلام ایستاده‌اند، همان نوجوانان و جوانان نوپا هستند.
شما در همین دفاع از حریم اهل‌بیت(ع) هم که نگاه کنید، نقش نوجوانان و جوانان سوری، عراقی، افغانستانی و پاکستانی را می‌بینید و همین الان نوجوانان یمنی ایستاده‌اند و کار می‌کنند. هیأت‌های رزمندگان در سراسر کشور، علاوه بر هیأت اصلی یک شعبۀ جوانان و نوجوانان هم دارند؛ به صورتی که همین‌ها رشد پیدا می‌کنند و هیئات اصلی رزمندگان را اینها مدیریت می‌کنند.
من حدود شش سال است که در این مجموعه در حال خدمت کردن هستم و ما الان در کشور حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هیأت متشکل از نوجوان و جوان داریم که با همان خط فکری شهادت، جهاد، ولایت و رزمندگی حرکت می‌کنند.
امر تربیت در قم باید جدی‌تر گرفته شود
پس الحمدلله یک همچین جریان انقلابی برای نوجوانان در کشور شکل گرفته و در حال پیشرفت هستند؛ خیلی از کسانی که این مجموعه‌ها را شکل داده‌اند، الان مسؤول اصلی هیأت‌های رزمندگان در شهرهای بزرگ هستند و به بدنۀ مدیریت وارد شده‌اند.
متأسفانه این شرایط و فضایی را که ما در سایر شهرها آنقدر فعال می‌بینیم، در قم نمی‌بینیم. در قم هیأت‌های نوجوانانه مطلوب زیادی داریم، ولی بعضی از هیأت‌ها از خط اصلی کمی فاصله دارند. این نوجوانی که هیأت می‌آید خالصانه و به‌خاطر امام حسین(ع) می‌آید ولی مدیران و منبری‌های بعضی از هیأت‌ها صرفا به عواطف و احساسات نوجوانان توجه می‌کنند و از انتقال معارف حسینی باز می‌مانند.
رسا ـ نقش ذاکرین و سخنران‌ها در تربیت نوجوانان چگونه است؟
رهبر معظم انقلاب در رابطه با این جلسات به ما هیأتی‌ها توصیه کردند که معرفت و شناخت نوجوانانی که در این مجالس حضور دارند را تقویت و عمیق کنید. این را هم عرض می‌کنم که دستگاه‌های موظف در این عرصه گاهی اوقات کوتاهی می‌کنند. من این را از آقایان مداح شنیده‌ام که می‌گویند بضاعت ما در همین حد است و بیش از این چیزی نداریم که عرضه کنیم.
شما بیاید به ما آموزش بدهید تا ما مطالب درستی را منتقل کنیم. من نمی‌شناسم ذاکر و مداحی را که بگوید من انتقال معارف در هیأت را قبول ندارم؛ ولی خوب این یک حقیقتی است که وقتی دست مداح از معارف خالی است، نمی‌تواند چیزی بهتر از این ارائه کند. اگر الان ما در بین مداحان نواقصی می‌بینیم، این به مجموعه‌های متولی تربیت برمی‌گردد؛ اینها باید دقیق عمل کنند و بتوانند از الان در بین نوجوانان هیأتی که به مداحی علاقه دارند، برای آینده نیروی باسواد تربیت کند.
نهادهای مسؤول کوتاهی کردند
اگر الان شما به یک مداحی که هزاران نفر مستمع و سینه‌زن دارد نکته‌ای را گوشزد کنید، قطعاً نمی‌پذیرد؛ اینها استعدادی داشتند که این استعداد به صورت خام پرورش پیدا کرده است.
در بخش معرفتی هم به نظر من باید نهادهای مسؤول، به پرورش مداح غنی، عمیق، هنرمند و جاذب بپردازد که اگر این اتفاق افتاد و ما هنوز دیدیم که دچار این مشکلات هستیم، آن موقع باید چارۀ دیگری بیاندیشیم. نکتۀ دیگر، تولید مقتل با ادبیات امروز است. وقتی مداح مقتلی را با ادبیات چند صدسال پیش می‌خواند، دریافت مناسبی از آن ندارد؛ مگر این ذاکر و مداح چقدر سواد دارد؟ ما باید تولیدات شعری و مقتل‌ها را بالا ببریم و در اختیار آنها قرار دهیم.
رسا ـ هیئات مذهبی در قضیۀ اهانت نشریۀ فرانسوی به اسلام چه وظیفه‌ای دارند؟
من احساس می‌کنم در این حرکت اهانت به پیغمبر اکرم(ص)، حوزۀ علمیه و هیئات ما آن خیزش و حرکات لازم را نداشته‌اند. حدود سال ۸۵ بود که اولین بار در دانمارک به ساحت مقدس حضرت نبی مکرم اسلام(ص) اهانت شد؛ آن زمان رهبر معظم انقلاب فرمودند که هیأت‌ها، دسته‌های خود را به صورت آرایش نظامی حرکت بدهند. درست است که ما الان دسته نمی‌توانیم راه بیندازیم، ولی تجمع و عزاداری که داریم و بهتر است که این تجمع، آرایش نظامی داشته باشد و شعرها به سمت حماسه برود.
الان ما در آستانۀ اربعین هم قرار داریم و اگر کربلا بسته باشد، باید این اجتماع را درون کشور خود پیاده کنیم؛ این اجتماعات باید به سمتی برود که دشمنان امروزی قرآن و پیغمبر را محکوم کند و اگر هیأتی‌ها در این قضیه احساس وظیفه نکنند، راه را به بیراهه رفته اند زیرا دو ثقل نبی‌اسلام(ص) را حفظ نکرده اند./گ402/ق
ماشالله