تحریف مطالبات رهبر انقلاب در فضای مجازی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، تحریف به شیوه‌های مختلف صورت می‌گیرد. گاهی تحریف لفظی است که عبارتی به ظاهر کلام، اضافه یا از آن کم می‌شود؛ گاهی تحریف معنوی است که کلام گوینده، برخلاف مفهومی که قصد کرده معنی می‌شود؛ انفجار اطلاعات، انحصار اطلاعات و سکوت خبری از دیگر شیوه‌های تحریف هستند. تغییر در اولویت‌ها و عدم توازن، در انتشار تمام مؤلفه‌های سخن گوینده - پرتکرار پخش کردن بخشی و عدم بازنشر سایر بخش‌های کلام - یکی دیگر از نمونه‌های تحریف است که در رابطه با مطالبات رهبر معظم انقلاب درباره فضای مجازی این نوع از تحریف اتفاق افتاده است.

به عنوان مقدمه باید یادآوری کرد که حتی دستورات و اوامر پیامبر اسلام(ص) نیز، همگی در یک سطح نیستند. برخی دارای اهمیت بیشتر و برخی اهمیت کمتری دارند که براساس آن، دستورات شرع در زمرۀ واجبات و مستحبات قرار گرفته است. خود واجبات و مستحبات نیز همگی در یک سطح نیستند؛ مثلاً نجات جان انسان‌ها به عنوان یک امر واجب، به قدری اهمیت دارد که اگر زنی در حال غرق شدن باشد، دین نه تنها به مرد نامحرم اجازه داده، بلکه بر او واجب کرده است زن نامحرم را نجات دهد، هرچند مستلزم لمس و نظر حرام باشد.

این نکته که دستورات یک فرد همگی در یک سطح نیستند، اختصاص به اولیای دین نداشته عموم مردم نیز چنین‌اند؛ یعنی خواسته‌های گوناگون افراد برخی با درجه اهمیت بیشتر و برخی دارای اهمیت کمتری هستند. سخنان و مواضع رهبر معظم انقلاب در حوزه‌های گوناگون ازجمله فضای مجازی، از این قاعده مستثنا نبوده دارای نظام اهمیت و اولویت است.

تحریف مطالبه رهبر معظم انقلاب در بحث فضای مجازی

در حال حاضر غالب افراد تصور می‌کنند رهبری هرچند ایرادات و اشکالاتی به فضای مجازیِ موجود دارند؛ اما با کلیت آن موافق بوده و راه‌حل رفع ایرادها را در ورود و فعالیت کاربران در بستر فعلی می‌دانند، درحالی‌که این برداشتی کاملاً تحریف شده از منظومه فکری رهبر معظم انقلاب درباره فضای مجازی است.

مواضع و مطالبات ایشان درباره فضای مجازی در دو حوزه است؛ برخی مربوط به حوزه حاکمیت فضای مجازی، عدم پذیرش فعالیت سرویس‌های وابسته به دشمنان در کشور، لزوم استقلال، سلب سلطۀ دشمن و بومی‌سازی این فضا است و برخی دیگر مربوط به حوزۀ کاربری و فعالیت گروهی، جریان ساز، فعال و تأثیرگذار، درون فضای مجازی موجود است. در این بین، مطالبه اول که کاملاً راهبردی و دارای اهمیتی مضاعف بوده و راه‌حل ریشه‌ای مشکلات فضای مجازی است، به عنوان مطالبه فرعی جلوه داده شده و در مقابل، مطالبه دوم که امری موقت، ثانوی و از باب ضرورت است، به عنوان مطالبه اصلی و فراگیر معرفی شده است.

انعکاس پی‌درپی مطالبه دوم - فعالیت در فضای مجازی فعلی - و تکرار دائمی آن به عنوان مطالبه اصلی از یک‌سو و سانسور و نپرداختن به مطالبه اول - بومی سازی فضای مجازی - از سوی دیگر، مصداق عینی تحریف فرمایشات رهبر معظم انقلاب دربارۀ فضای مجازی است. نتیجه این تحریف آن است که امروزه غالب افراد حتی نخبگان و اشخاص تأثیرگذار، تنها سخنان و مواضع رهبری دربارۀ فعالیت درون بستر فعلی را شنیده، از صحبت‌های راهبردی ایشان دربارۀ لزوم انقلاب در فضای مجازی غافل‌اند.

با توجه به اینکه معمولاً مفاد گفتمان غالب جامعه، جامه اجرا به تن می‌کند؛ در حال حاضر به جای آن‌که مطالبه اول به گفتمان غالب تبدیل شود، مطالبه دوم که امری فرعی و موقت است غلبه گفتمانی پیدا کرده و از نهادها و سازمان‌های تأثیرگذار همچون صداوسیما، سازمان تبلیغات و... تا نخبگان انقلابی و نیروهای آتش به اختیار به دنبال پیاده‌سازی آن هستند.

تحریف پیش‌گفته موجب شده است اکثریت مردم به ویژه نخبگان و شخصیت‌های دلسوز تأثیرگذار با اینکه شاهد آسیب‌ها و مخاطرات غیرقابل‌ تحمل فضای مجازی فعلی هستند، با تصور اینکه رهبری این  وضعیت را پذیرفته و راهکار برون‌رفت از آسیب‌ها را در فعالیت حداکثری در این عرصه می‌دانند، سکوت کرده و نه تنها اعتراض نمی‌کنند، بلکه وقتی سخن از لزوم جلوگیری از فعالیت شبکه‌های اجتماعی خارجی به میان می‌آید، آن را مخالف روش و منش رهبری می‌دانند؛ این یعنی مقاومت در برابر خواستۀ رهبری، با استناد به سخنان رهبری!

عواقب سوء این تحریف و برخورد گزینشی با بیانات رهبر معظم انقلاب، تنها به خنثی شدن مطالبات مردم محدود نشده بلکه از یک‌سو حاشیه امنی برای بی‌عملی برخی مسؤولان منتفع از وضعیت فعلی به وجود آورده و از سوی دیگر، مسؤولان دلسوزی که توانایی تغییر وضعیت موجود را دارند، در عمل کردن به دستورات اصلی رهبری دچار تزلزل کرده است.

رهبری مخالف پیشرفت جامعه نیست؛ اشتباه روایت نکنید!

تحریف‌کنندگان بیانات رهبری در این حوزه، چند تبارند که هر یک با انگیزۀ خاصی چنین کرده‌اند. برخی در ادامه وضعیت اسفبار فضای مجازی فعلی، منافع جناحی و اقتصادی دارند، به همین دلیل از شکل‌گیری ادبیاتی که منافع آنان را تهدید کند نگران می‌شوند. گروهی دیگر نادانسته و به سبب ناتوانی از یافتن منظومۀ فکری رهبر معظم انقلاب دچار اشتباه شده بیانات ایشان را به صورت ناقص تبیین می‌کنند. اما گروه سوم به جهت ضعف در بینش، مواضع رهبری را ضدفناوری تصور کرده، می‌خواهند ایشان را موافق فناوری روز نشان دهند!

از این رو برخی سخنان عمیق، عقلانی و راهبردی ایشان را که در فهم خودشان نگنجیده، کتمان کردند و این‌چنین دست به تحریف زدند تا چهره رهبری مقبول‌تر به نظر آید! این در حالی است که رهبر معظم انقلاب دستورات متعددی مبنی بر لزوم رسیدن کشور به سطح کشورهای پیشرو در صنعت ICT صادر فرموده‌اند که اگر در طول این سال‌ها به آن دستورات عمل می‌شد، قطعا جزء کشورهای پیشرو در این عرصه بودیم.

لازم به ذکر است این نوع تحریف‌ها دربارۀ حضرت امام(ره) نیز اتفاق افتاده است که رهبر معظم انقلاب بارها نسبت به آن هشدار داده‌اند. ایشان می‌فرمایند:

«مواضع امام بایستی به‌طور روشن و واضح - همان‌طور که خود او گفت، همان‌طور که خود او نوشت - تبیین شود ... اگر قرار است در خط امام، با اشارۀ انگشت امام، این انقلاب پیش برود، باید معلوم باشد، روشن باشد و مواضع امام بزرگوارمان به‌درستی تبیین شود. نباید برای خوشامد این‌وآن، برخی از مواضع حقیقی امام را یا انکار کرد، یا مخفی نگه داشت. بعضی این‌جور فکر می‌کنند - و این فکر غلطی است - که برای اینکه امام پیروان بیشتری پیدا کند، کسانی که مخالف امام هستند، آن‌ها هم به امام علاقه‌مند شوند، بایستی ما بعضی از مواضع صریح امام را یا پنهان کنیم یا نگوییم یا کمرنگ کنیم ... نمی‌شود به خاطر اینکه زید و عمرو از امام خوششان بیاید، ما مواضع امام را پنهان کنیم یا پوشیده کنیم.» [1]

بر این اساس ضروری است بومی سازی فضای مجازی که تنها راه دستیابی به منافع حداکثری و کاهش مخاطرات آن به حداقل است، همچنان که اولویت رهبری دربارۀ فضای مجازی است، در رأس مطالبات جبهه انقلاب - از نخبگان تا بدنه این جریان - قرار گیرد و مطالبه دوم که فعالیت در فضای مجازی موجود است نیز، با رعایت شرایطی که در فرمایشات خود رهبری وجود دارد، دنبال شود که در غیر این صورت سیر قهقرایی در حوزه فضای مجازی با سرعت بیشتری رقم می‌خورد.

حجت‌الاسلام محمد کرباسی قائم مقام دفتر مطالعات فضای مجازی

[1] خطبه‌های نماز جمعه در بیست و یکمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)، ۸۹/۳/۱۴