درمان دخالت والدین در زندگی زوجین

اشاره: از جمله مسائل مهمی که در ارتباط با بعد از ازدواج مطرح می‌شود، نحوۀ تعامل زوجین با والدین است. اگر زن و شوهر نتوانند مابین خود و والدین تعامل مناسبی را ایجاد کنند، به جای استفاده از تجربه چندین سالۀ والدین برای استحکام زندگی مشترک، باعث کدورت و حتی طلاق خواهند شد.

 

از این رو برای پیشگیری از تعارضات والدین با زوجین و بالعکس، خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا با حجت الاسلام محمدمهدی عباسی‌آغوی مدیر گروه اخلاق، تربیت و روانشناسی مرکز پژوهش‌های جوان به گفت‌وگو پرداخت.

 

از جمله مشکلاتی که گاهی وجود دارد، تمایز نایافتگی فرد است. گاهی اوقات مرد یا زن استقلال کافی از خانواده اصلی خود پیدا نکرده‌اند و چون استقلال کافی ندارند، در همه موارد به پدر و مادر خودشان پناه می‌آورند، در همۀ مسائل مالی، خانوادگی و... از آن‌ها درخواست کمک می‌کنند که این زمینه دخالت‌ها را فراهم می‌کند.

اگر بنده به استقلال همسرم کمک کنم، برای همسرم ارزش قائل شوم، به دنبال تقویت اعتماد به نفس او باشم، مهارت تصمیم‌گیری فردی را در او تقویت کنم و به تصمیم‌های او احترام بگذارم؛ در این صورت کمتر به خانواده اصلی خود متکی خواهم شد و رفته رفته استقلال خود را پیدا خواهم کرد.

دومین مشکل عدم تمایز یافتگی از خانواده است. شما هم زن و مرد‌هایی را مشاهده کردید که گاهی در خانه پدر و مادر یا نزدیک آن‌ها زندگی می‌کنند و ساعات زیادی از شبانه روز را در خانه والدین به سر می‌برند. در این‌جا گاهی شاهد تمایز نایافتگی از خانواده اصلی هستیم که به زندگی زوجین آسیب می‌زند.

درست است که من برای والدین ارزش قائلم، به آن‌ها احترام می‌گذارم و به آن‌ها رسیدگی می‌کنم؛ اما دلیلی هم ندارد که بیش از اندازه با آن‌ها باشم. در بسیاری از موارد اگر ارتباط خانواده‌ها با هم زیاد باشد، مرز‌های خانوادگی آسیب می‌بینند. در سیستم خانواده درمانی سه نوع مرز داریم که مرز بسته را اصلا توصیه نمی‌کنیم، دو مرز دیگر مرز باز و مرز انعطاف پذیر نیز هستند.

از طرفی هم مرز‌های باز به‌طوری که خانواده‌ها مدام در تداخل با همدیگر هستند نیز توصیه نمی‌شود، چون اعضای خانواده‌ها وقت خلوت برای تعامل با یکدیگر را پیدا نمی‌کنند. بنابراین؛ بهترین خانواده، خانواده‌ای است که مرز منعطف دارد و ورود و خروج را کنترل می‌کند.

 

 

زوجینی که از دخالت خانواده‌های خود رنج می‌برند، نباید رابطه با خانواده اصلی را کم کنند بلکه باید زمان رابطه را مدیریت و زمان حضور در خانواده پدر و مادر را کم کنند؛ بدین معنا که تعداد و دفعات رابطه را بیشتر اما، زمان رابطه را محدود و کم کنند. به جای ماندن یکی دو شبانه روز در خانواده والدین، در هفته می‌توانند چندبار بروند و برگردند. این باعث می‌شود که مقدار زیادی زمینۀ دخالت کمتر شود.

اینجا ما چند نکته را توصیه می‌کنیم؛ نکته اول، زن و مرد وقت‌های بیشتری را برای بودن در کنار همدیگر داشته باشند. این‌که تا پاسی از شب در کنار پدر و مادر بمانند و موقع خواب و با خستگی به منزل خود برگردند اشتباه است. باید مدیریت کرد و وقت بیشتری برای گفت‌وگو با همدیگر اختصاص بدهند.

متأسفانه متوسط ارتباط کلامی همسران ایرانی یک ربع در روز است که بسیار کم می‌باشد و این زمان باید به ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت در روز برسد و با هم تعامل مثبت داشته باشند.

نکتۀ دوم اینکه باید ابراز علاقه و احترام به همسر در خانوادۀ اصلی بیشتر شود، چون نکات منفی همسر جلو چشم خانواده است. شوهر باید با ابراز علاقه و محبت بیشتر به همسرش، تعامل مثبت را تقویت کند و تشکر و قدردانی از همسر را افزایش دهد.

نکتۀ سوم گاهی وقت‌ها زن و شوهر با همدیگر سفر‌های برون شهری بروند، اگر چه تفریح‌های یک روزه درون شهری زیاد است؛ اما تفریح‌های برون شهری هم باید باشد تا مقداری از آن مشکلات و اختلافات کمتر شود.

ما به این چنین زن و شوهری توصیه می‌کنیم که حتماً برنامه‌ریزی داشته باشند. درست است که با خانواده اصلی با هم زندگی می‌کنند؛ اما این رفت و آمد‌ها با برنامه‌ریزی باشد و ما همچنین توصیه می‌کنیم که همه وعده‌های غذایی با خانواده اصلی نباشند. زوجین تصور نکنند که یک وعده غذایی در کنار والدین نباشد بی‌احترامی به آن‌ها لحاظ نمی‌شود.

 

نکته چهارم این‌که اگر ناراحتی‌هایی نسبت به همدیگر دارند یا نسبت به والدین حتما به همدیگر ابراز کنند، به این معنی که زن و شوهر خودشان به تنهایی احساس منفی خود را بگویند؛ نسبت به والدین یکدیگر انتقاد کنند، اما قضاوت نکنند.

بیان احساسات، خودش تخلیه هیجان است؛ اما اگر دیدند یک موضوع زیاد تکرار می‌شود باید از تکنیک حل مسأله استفاده کنند بدین صورت که ابتدا مسأله‌ای که زیاد اتفاق افتاده است را تعیین کنند؛ مثلاً مادر شما از من این توقعات را دارد و من نمی‌توانم آن‌ها را برآورده کنم. دومین مسأله تعیین راهکار است، ببینیم چه راهکار‌هایی به نظر می‌رسد و سپس راهکار‌ها را یادداشت کنیم که در نهایت بهترین راهکار را انتخاب و اجرا کنیم. اگر مسأله حل شد که هیچ؛ اما اگر نشد باید بار دیگر بررسی و تکرار شود.

گاهی اوقات زوجین، مهارت جرأت‌ورزی را ندارند و نمی‌تواند نه بگوید. گاهی وقت‌ها نیاز است من «نه» بگویم؛ اما «نه محترمانه» و با حفظ حرمت مادر و پدرها.

 

نکتۀ آخر هم این است که اگر من والدین همسرم را احترام کردم، انتظار و توقع دارم که پدر و مادر من هم توسط همسر مورد احترام قرار گیرد. من هم شروع کنم به والدین او احترام بگذارم و هر چه در توان دارم نسبت به آن‌ها احترام کنم؛ دعوت کردن؛ مسافرت بردن؛ خرید و... که این امور بسیار مؤثر است./گ404/ق