خبر فوری: شهریه مدیران کانال‌های حوزوی به‌زودی قطع می‌شود!

اشاره: رشد بی سابقۀ فضای مجازی و شبکه های اجتماعی قواعد زندگی انسان ها را تغییر داده است. امروزه کمتر کسی پیدا می شود که بخشی از نیازهای علمی، خبری، ارتباطی و حتی تأمین نیازهای زندگی اش را از طریق شبکه های متنوع اجتماعی انجام ندهد. در این بازار شلوغ، طبیعی است که مدیران رسانه ها اعم از سایت و کانال ها و پیج های مجازی، برای افزایش مخاطب خود دست به دامان تبلیغ شوند. اما آیا معیارهای اخلاقی و فرهنگی در این تبلیغات رعایت می شود؟! این یادداشت در پی آسیب شناسی نوع تبلیغات در کانال های با هویت حوزوی است.

با گشت و گذاری در فضای مجازی و پیام رسان ها به کانال ها و گروه هایی بر می خوریم که گردانندگان برخی از آن ها به ظاهر طلبه می باشند و با انبوهی از مخاطبان، شبانه روز در حال فعالیت هستند. کانال هایی که هزاران عضو دارند و روزانه مطالب‌شان هزاران بازدید می خورد. هر چند بعید نیست مدیران برخی از این کانال‌ها اصلا طلبه نباشند اما بی‌شک جامعه هدف آن ها طلاب هستند.

از دروس حوزوی تا مطالب تبلیغی و از فروش محصولات خانگی تا اخبار به ظاهر محرمانه! در محتوای این کانال ها مشاهده می شود.

البته با توجه به وضعیت سخت اقتصادی کشور و صد البته وضعیت اسفناک مالی طلاب، کانال هایی با محتوای مربوط به شهریه و اخبار معیشتی در این دوران گوی سبقت را از دیگران ربوده اند و مخاطبان بیشتری را برای خود جمع کرده اند. و همین نیاز و دغدغۀ مالی ابزاری شده تا مدیران کانال ها ناجوانمردانه از این عنصر در تبلیغات خود به صورت افراطی استفاده کنند.

گاهی اوقات آن‌قدر تیترهای زرد تبلیغاتی تا مطالبی که بوی تدلیس می دهد به صورت فلّه ای منتشر می شود که مخاطب گمان می کند مدیران این کانال ها بازریاب های بازارهای جهانی با اخلاق لیبرالیستی و غربی هستند!!

برای نمونه مرجع تقلید بزرگواری پس از چند سال! یکبار شهریه را به ملبغ 10 هزار تومان افزایش می دهد، این مطلب سوژه ای می شود برای تبلیغ کانال های زرد و بی اخلاق به ظاهر حوزوی و تا ماه ها از این سوژه استفاده می کنند به طوری که هر وقت به کانال ها مراجعه می کنیم، نوشته اند: «خبر فوری! شهریه افزایش یافت.» انگار هر روز شهریه اضافه می شود!

آیا واقعا طلاب با دیدن تبلیغات در ماه اول و دریافت اولین شهریه از این موضوع آگاه نمی شوند؟ پس چرا از این سوژه تا ماه ها استفاده می گردد؟ آیا استفاده از این خبر برای ماه های بعد با عنوان افزایش شهریه صحیح است یا فریب است؟

فردی در این زمینه نوشته بود: « لطفا اگه در ارتباط با مدیران کانال هایی هستید که افزایش شهریه اعلام می‌کنند بهشون بفرمایید که صاحبخانه من میگه هر ماه مطابق تورم شهریه شما افزایش پیدا می‌کنه قرار داد امسال رو به‌خاطر همین پنجاه درصد افزایش می‌دم؛

میگم از کجا میگی، میگه همه کانال ها میگن، حالا گناه من چیه؟ به‌خاطر اینا باید سیصد تومن از این ماه اضافه پرداخت کنم!!»

یا طلبه دیگری به  تبلیغات یکی از کانال های اطلاع رسانی طلبه ای اشاره کرد و نوشت:

«کانالی از روش تطمیع با گوشی و تب لت تا یک گیگ اینترنت استفاده می کند و در تبلیغ می نویسد: «اگه خودتو دوست داری بیا تو» باید در جواب مدیری که این چنین تبلیغ می کند گفت: آقای فلانی شما اگه خودتون و جوانان را دوست دارید از این سبک‌سَری‌ها دست بردارید.»

تیترهای عجیب و غریبی که اگر یک غیر طلبه آنها را بخواند که غالباً هم می خوانند! گمان می کند طلاب مظلوم غرق در امکانات رفاهی هستند و آن‌قدر این امتیازهای مالی زیاد شده که دیگر کسی رغبت نمی کند از آنها استفاده کند!!

تیترهایی مانند:

بانک طلایی اطلاعات وام های حوزوی / بیش از 15 نوع وام / از 1 تا 100 میلیون / 15 میلیون وام بلاعوض بدو تا تموم نشده! / 25 میلیون وام بدون ضامن ظرفیت محدود!! و...

یکی دیگر از شیوه های تبلیغی ناصحیح به کار رفته در این کانال ها استفاده از حربه ترس است؛ برای نمونه این گونه تبلیغ شده بود که اگر وارد کانال جدید نشوید و به اطلاعیه درج شده در کانال توجه نکنید شهریه تان قطع می شود، اما با مرجعه به کانال متوجه می شویم اگر اطلاعات و مدارک مرکز خدمات را کامل نکنیم شاید برخی خدمات این مرکز مسدود شود؛ خبری که مرکز خدمات بارها اطلاع رسانی می کند و نیازی به این گونه تبلیغات ندارد.

تیترهای تبلیغاتی با عناوین غیرواقعی سیاسی نیز شیوه های تبلیغاتی کانال های خبری است برای نمونه کانالی که در تبلیغات خود نوشته بود افشای رأی امام خامنه ای در ریاست جمهوری! آقای فلانی نامزد مورد تأیید رهبری را مشخص کردند؛ این مدیر که ظاهرا خود نیز می دانست دروغ بودن عناوین تبلیغی اش برای همه تقریبا روشن است و آشی را که پخته حسابی شور کرده است برای باور پذیر کردن تبلیغات خود در انتهای پیام نوشته است قطعا چیزی رو که می‌بینید باور نمی‌کنید به همین جهت اسناد مورد ادعا رو هم گذاشتیم!

و در نهایت باید با کمال تأسف اشاره کنیم به تبلیغات غیر اخلاقی و شرم آوری که حتی کانال های معمولی هم از این ادبیات استفاده نمی کنند چه برسد به کانالی با هویت حوزوی! این تیترها را به دلایل اخلاقی ذکر نمی کنیم.

این دست تبلیغات که با اولین مراجعه به کانال دروغ و یا غلو بودن آن روشن می شود شیوه ای غیر اخلاقی محسوب می شود و حتی در عرف نیز کاری زننده و زشت است و از مدیران مذهبی کانال ها بسیار زننده تر و زشت تر است.

افرادی که خود باید الگو باشند درگیر این رفتارهای غیر اخلاقی شده اند و به اسم جذب مخاطب و انگیزه سازی از هر روشی نا صحیحی بهره می گیرند.

همچنین این کار مصداق واقعی تدلیس است، مگر در تعریف تدلیس این چنین نمی خوانیم:« واژه تدلیس در لغت به معنی فریب دادن، پنهان کردن، تاریک ساختن و مبهم کردن است. در اصطلاح حقوقی تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله بشود. به عبارت دیگر تدلیس عبارت است از پوشاندن عیبی در مال یا نمایاندن یک صفت یا امتیاز کمالی غیر واقعی در مال. تدلیس علاوه بر آن‌که دارای حرمت تکلیفی است، در معاملات با حصول شرایطی، برای تدلیس شونده حق فسخ یا اصطلاحاً خیار تدلیس به وجود می‌آورد».

آیا این گناه آشکار پذیرفته است؟ هدف از راه اندازی این کانال ها و گرداندگان آن چیست که این گونه برای کانال های خود تبلیغ می کنند؟ کانال هایی که درآمدهای بالایی هم بعضا دارند و روش های جدید درآمد زایی را آموخته اند! شاید همین وسوسه های مادی است که آنان را به این ورطه انداخته است و الا برای کسب ثواب که کسی گناه نمی کند!

کانال هایی که مثلا با دغدغه اسلامی خلق شده اند این‌گونه بی اخلاقی می کنند و خود تبدیل به حرکتی ضد اسلامی شده اند.

به نظر می رسد در این زمینه لازم است تلاش های جدی از سوی مخاطبان و نیز مسؤولان حوزوی انجام گیرد. ما چند پیشنهاد می کنیم:

مخاطبان محترم اگر با چنین پیام های تبلیغاتی مواجه شدید، ابتدا به ادمین کانال تذکر بدهید و در صورت تکرار، حتما از کانال خارج شوید تا مدیران این کانال ها اثر معکوس تبلیغات خودشان را ببینند.

مخاطبان و یا کانال هایی با موضوع طلاب و هویت حوزوی این کانال ها را معرفی و رسوا کنند تا کسی نتواند با این روش های غیر اخلاقی آبروی حوزه و روحانیت را ببرد.

مسؤولان محترم حوزه علمیه اعم از مسؤول فضای مجازی و نیز مرکز صیانتی حوزه در این قضیه ورود کنند و اجازه ندهند هویت مقدس حوزوی ملعبۀ دست عده ای سودجوی بی اخلاق قرار بگیرد.

توجه توجه: «تیتر یادداشت نیز به جهت چشیدن طعم تبلیغات دروغین برای مدیران کانال‌ها بود»

محمد فاضل مبهوتی

/1370/ی702/ف