ماجراجویی علیه برجام

به گزارش خبرگزاری رسا، همه تلاش مثلث «ترامپ، نتانیاهو و سلمان» مسدود کردن راه‌های بازگشت به برجام است. آنان در تلاشند تا آخرین لگد خود را بر امکان بازگشت به برجام در صورت استقرار دولت «جو بایدن» بزنند. این لگدپرانی می‌تواند تا خطر بروز یک درگیری نظامی در منطقه بینجامد. از این سه ماجراجو احتمال هر اقدامی ممکن است.

سفر «مایک‌پمپئو» وزیرامورخارجه دولت‌مستعجل «دونالدترامپ» و «الیوث ابرامز» نماینده ویژه دولت‌آمریکا در امور ایران‌ و ونزوئلا به اسرائیل و برخی‌ کشورهای‌ خلیج‌ فارس، استقرار بمب‌افکن‌های بی‌52 در امارات عربی متحده و دیدار «بنیامین نتانیاهو» به همراه «یوسی‌کوهن» رئیس سازمان موساد با «بن سلمان» ولیعهد عربستان در ساحل خلیج «نیوم» در آخرین هفته‌های پایانی دولت ترامپ، نمی‌تواند تنها همان چیزی باشد که که در اخبار رسمی گفته می‌شود. بالا بردن تنش در منطقه و تخریب همه احتمالات مربوط به توافق برسر بازگشت به‌برجام از سوی دولت بایدن ونیز اقدام ایران به عقب نشستن از گام‌های پنج‌گانه اعتراضی خود در تعهداتش به برجام، اصلی‌ترین هدف راهبردی است که اکنون به شکل فعال در دستور کار مشترک واشنگتن، تل‌آویو و ریاض قرار دارد. در این ماجراجویی، تیم ترامپ علاوه‌بر اهداف داخلی که مربوط به نتیجه‌گیری از انتخابات سوم نوامبر در ایالات متحده است، می‌کوشد به کمک متحدان منطقه‌ای خود وضعی برگشت ناپذیر را در منطقه خلیج فارس و به تبع آن خاورمیانه ایجاد کند.

رسانه‌های اسرائیلی در روزهای اخیر پر از گزارش‌های مربوط به گسترش هماهنگی دولت‌های نتانیاهو و ترامپ با حمایت برخی دولت‌های عرب جنوب خلیج فارس برای تشدید فشار و ایجاد «واقعیات میدانی تازه» علیه ایران در منطقه تا پیش از آغاز به کار دولت بایدن است. شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل گزارش داده که تل‌آویو و واشنگتن برای یک‌رشته «عملیات پنهانی» علیه ایران در هفته‌های باقی‌مانده از دولت ترامپ برنامه‌ریزی کرده‌اند. بازتاب عجله اسرائیلی‌ها در به هم زدن برخی معادلات احتمالاتی تنظیم شده از پیش را می‌توان در اظهارات «عاموس هوخشتاین» دریافت. مشاور پیشین بایدن و مقام ارشد وزارت امور خارجه دولت «باراک اوباما» به شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل گفته‌است: بازگشت آمریکا به برجام در اولویت‌های بایدن است و این امر «زمان کوتاهی» پس از استقرار تیم او در کاخ سفید رخ می‌دهد. رسانه‌های اسرائیل همچنین از تشکیل تیمی خبر داده‌اند که وظیفه آن «طراحی راهبردی» برای آگاه بودن مقام‌های اسرائیلی از جزئیات برنامه‌های دولت بایدن درباره ایران است. این تیم به ابتکار ژنرال «گابی اشکنازی» وزیر امور خارجه اسرائیل تشکیل شده است. رسانه‌ها گزارش داده‌اند که اشکنازی همچنین در نشست کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس اسرائیل گفته‌است؛ اسرائیل نمی‌خواهد اشتباهات گذشته را در قبال دولت اوباما تکرار کند که منجر به دستیابی آمریکا و ایران به برجام شد. طرفه اینکه رسانه‌های غربی پیش از این با استناد به مقام‌های اطلاعاتی اسرائیلی گزارش داده بودند؛ تل‌آویو می‌کوشید تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ۱۳ آبان امسال، اقداماتی انجام دهد که به تحریک عامدانه ایران منجر شده و کار را به یک «جنگ محدود» بکشاند.

گستاخی دولت ریاض در قبول انتشار اخبار مربوط به دیدار بن‌سلمان با نخست‌وزیر و رئیس موساد در خاک عربستان، اقدامی تحریک آمیز است که در نوع خود می‌تواند بسترساز هرگونه اقدام ماجراجویانه احتمالی باشد که مثلث «ترامپ، نتانیاهو و سلمان» در پی انجام آن در هفته‌های پیش‌رو است. اگرچه مخالفت با برجام، نمادی از مخالفت با عادی شدن روابط ایران با جامعه جهانی است اما مهم‌تر، پیامدهای ماجراجویی‌های احتمالی است که منطقه را تا مدت‌های مدید دچار بی‌ثباتی خواهد کرد. کنترل دامنه بحران و محدود کردن بازیگران داوطلب احتمالی آینده در این معرکه از دیگر مشکلات پیچیده‌ای خواهد بود که نه تنها دامن ساکنان منطقه را می‌گیرد بلکه کنترل آن را از سوی هر قدرت بزرگ نیز در کوتاه مدت ناممکن می‌کند.
جامعه جهانی مسئولیتی بزرگ به عهده دارد تا مانع هر آن چیزی شود که مثلث ماجراجو در پی وقوع آن است.

منبع: ابتکار