علما کسانی هستند که خدا را بین خودشان و قلب خودشان حس می کنند

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام و المسلمین حمید شهریاری دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در وبینار «بزرگداشت علما اهل سنت ویژه همدلان و همراهان تقریب، علما متوفی یک سال اخیر در استان آذربایجان غربی» که به همت معاونت امور ایران مجمع تقریب برگزار شد، ضمن تسلیت به مناسبت درگذشت روحانیون اهل سنت در طول یک سال گذشته به آیه ۲۸ سوره فاطر «انما یخشی الله من عباده العلما» گفت: علما از خداوند متعال خشیت دارند و می‌ترسند و حدود او را رعایت می‌کنند.

وی تصریح کرد: انقلاب اسلامی موجب شد نگاه جهانیان به دین و مکتب اسلام و آثار حیات بخشش در جوامع بشری جلب بشود؛ اساس این حرکت انقلابی که امام خمینی (ره) آن را بنیانگذاری کرد بر پایه دانش روحانیون انقلابی و با بصیرتی بود که تقابل با نظام سلطه، تقابل با آمریکا و تقابل با سلطنت ستمشاهی را تکلیف خود می‌دیدند و در رأس این روحانیون انقلابی حضرت امام خمینی (ره) حضور داشت که علم و عمل را با هم جمع کرده بودند.

دکتر شهریاری اظهار کرد: امروز شاهد هستیم دسته‌ای از علمای اهل سنت بر اثر کهولت سن یا بیماری کرونا دار فانی را وداع گفتند و ما به خانواده محترم این عزیزان تسلیت عرض می‌کنیم.

وی افزود: در روایت آمده که «مَوتُ العالِمِ ثُلمَةٌ فی الإسلامِ لا تُسَدُّ ما اختَلَفَ اللَّیلُ و النَّهارُ» این روایت را مسند دارمی در جلد ۱ صفحه ۳۵۱ روایت می‌کند که وقتی عالمی از دنیا می‌رود شکاف و گسستی در اسلامی ایجاد می‌شود که این شکاف و گسست را هیچ چیزی پر نمی‌کند حتی اگر روزگاران بگذرد؛ همین روایت در کافی جلد یک صفحه ۳۸ هم به نحو دیگری از موسی بن جعفر امام کاظم (ع) نقل شده است؛ إِذَا مَاتَ اَلْمُؤْمِنُ بَکَتْ عَلَیْهِ اَلْمَلاَئِکَةُ وَ بِقَاعُ اَلْأَرْضِ اَلَّتِی کَانَ یَعْبُدُ اَللَّهَ عَلَیْهَا وَ أَبْوَابُ اَلسَّمَاءِ اَلَّتِی کَانَ یُصْعَدُ أَعْمَالُهُ فِیهَا وَ ثُلِمَ ثُلْمَةٌ فِی اَلْإِسْلاَمِ لاَ یَسُدُّهَا شَیْءٌ؛ وقتی مؤمن فقیهی بمیرد ملائکه برای او گریه می‌کنند سرزمین‌های که روی آن عبادت کرده و درهای آسمانی که اعمالش از آن بالا می‌رفته به گریه می‌افتند و در اسلام یک شکاف و رخنه‌ای ایجاد می‌شود که هیچ چیز این رخنه را پر نخواهد کرد؛ چرا که از فقها و دانشمندان مؤمن قلعه و حصن اسلام هستند و همانند قلعه نگهبان و حافظ دین اسلام هستند.

دبیرکل مجمع تقریب ادامه داد: این نشان دهنده این است که دین مبین اسلام تا چه حد به علما توجه دارد؛ قرآن کریم می‌فرماید «هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ» آیا آنهایی که می‌دانند با آنهایی که نمی‌دانند یکسانند؟ هرگز یکسان نیستند؛ خداوند این عدم یکسانی را در آیه دیگری نیز بیان کرده است که «یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبیرٌ» در تفسیراین آیه شریفه برخی مفسرین از جمله علامه طباطبایی فرموده اند که در اینجا «درجة» محذوف است یعنی خداوند آنهایی که ایمان آورده اند یک درجه و به آنهایی که علم داده شده و عالم هستند به درجاتی از رفعت می بخشد و خداوند به آنچه می‌کنید آگاه است؛ این آیه شریفه حتی بدون حذف هم همین معنا را می‌رساند یعنی خداوند کسانی که ایمان آورده اند را درجاتی و به کسانی که به آنها علم و دانش داده شده درجاتی اضافه می‌کند.

وی تصریح کرد: دانشمندان مؤمن هم هستند؛ درجاتی داریم برای «آمنوا منکم» یعنی مؤمنین و درجات اضافه‌تری داریم که عالم هستند و خداوند آنها را رفعت می بخشد بنابرین علما در نزد خداوند عالم دارای رفعت درجه هستند و جایگاه بسیار بالایی دارند.

دکتر شهریاری افزود: در برخی روایات مقایسه‌ای بین عالم و عابد شده است؛ در روایتی که از کشاف زمخشری جلد ۴ ص ۴۹۲ از پیغمبر اکرم (ص) نقل شده است که بین یک عالم و یک عابد صد درجه تفاوت است که هر درجه اش مثل این است که اسب تند رویی هفتاد سال راه برود که اگر ضرب و جمع شود هفت هزار سال دویدن اسب، با هم فاصله دارند و این نشان از اجر و قربی است که برای یک عالم گذاشته شده است.

وی ادامه داد: در روایتی دیگری در کافی جلد یک صفحه ۳۳ از امام باقر (ع) نقل شده است که فرمودند «عَالِمٌ یُنْتَفَعُ بِعِلْمِهِ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِینَ أَلْفَ عَابِدٍ» عالمی که مردم از علمش بهره ببرند از هفتاد هزارعابد بهتر است و اینها نشان دهنده مقام و منزلت علماست؛ علما مسئولیت سنگینی برعهده دارند و این عالمان بزرگوار که پای انقلاب و دین اسلام بودند و مردم را هدایت می‌کردند خودشان به علمشان آگاه بودند و عمل می‌کردند اینها از هفتاد هزار عابد فضیلت بیشتری دارند. خداوند انشا الله این بزرگان را غریق رحمت خود کند و با پیامبر اکرم (ص) محشور گرداند و به خانواده‌های ایشان صبر عنایت کند و به بازماندگان این علمای بزرگ صبر جزیل عنایت فرماید.

دکتر شهریاری اظهار کرد: مایه تأسف است که شاهد بودیم در سال گذشته و اخیراً علمای بزرگی از استان‌های اهل سنت به رحمت خدا رفتند و این مجلس را به یادبود این عزیزان گرفتیم که انشا الله تسکین قلبی برای بازماندگان باشد.

وی اظهار داشت: قرآن کریم در برخی موارد دستور به دانش داده و گفته است: اعلموا، فاعلموا و لیعلم، این موارد عمدتاً به اصول و چارچوبهای دیانت بر می‌گردد یعنی اگر بخواهیم بدانیم عالم چه چیزی را باید بداند و چه چیز را آگاه باشد؛ قرآن کریم می‌فرماید بدانید که خداوند عزت مند است، مقام مال خداست و اگر کسی منزلتی و عزتی دارد این عزت مال خداست و تنها عزتمند در دنیا خداوند است؛ دانش باید به اینها تعلق بگیرد؛ دانشمندان می‌دانند که عزت و مقام از آن خداوند است؛ حکمت و علم به همه چیز از آن خداوند است؛ خداوند غفور است، حلیم است؛ رحیم است و اینها اوصافی است که قرآن کریم دستور داده ما بدانیم؛ اعْلَمُوا أَنَّکُمْ غَیْرُ مُعْجِزِی اللَّهِ؛ علم به وحدت خدا و اینکه خداوند قادر مطلق است، حمید است، الهی واحد است «وَإِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ»، انما هو اله واحد؛ بدانید که خداوند یگانه است و دو بردار نیست؛ اینها از اوصافی است که خداوند دستور داده دانشمندان این آگاهی را داشته باشند و به دیگران هم بدهند چون عالم کسی است که به علمش عمل کند و با دانش آموختن، دیگران را کمک و دستگیری کند.

دکتر شهریاری ادامه داد: خداوند متعال می‌فرماید؛ آیا نمی‌دانید که خداوند مالک آسمان و زمین است؛ خداوند مولای شایسته شماست؛ خداوند متعال مولای ما و نصیر و یاور ماست؛ آقا و سرور ماست، رئیس ماست و هیچ مولا و آقایی و هیچ نصیبی و یاری جز او در جهان وجود ندارد او بر هرکاری تواناست؛ به همه چیز در آسمان و زمین می‌گذرد عالم است؛ اگر به همین یک جمله بسنده و قناعت کنیم و توجه کنیم که خداوند چه ویژگی‌هایی دارد کافی است؛ او دستور داده است؛ عالمان این علم را فرا بگیرند و باید بدانند که خداوند واجد این ویژگیهاست.

دبیرکل مجمع تقریب افزود: فکر نکنید که مالک زمینی هستید، مالک ماشین هستید، مالک پول هستید؛ اگر ثروتی دارید مالک اصلی آن خداوند است و این ملکهای ما همه اجاره‌ای و موقت است؛ «الدنیا مزرعه الاخره» باید بیاییم و برویم و نگاه کنیم که خداوند متعال همه این دارایی‌ها را به دیگران به ارث خواهد داد و آنچه که در زمین باقی می‌ماند بقیه الله است؛ خداوند مالک حقیقی آن چیزی است که در روی زمین وجود دارد.

وی افزود: این یکی از اموری است که عالمان باید آن را بدانند و دیگران هم نسبت به آن آگاه کنند، نکته دومی که عالمان باید بدانند این است که خداوند متعال به آنچه انجام می‌دهید آگاه است و از کارهای ما اطلاع دارد؛ خداوند شنوا و داناست و اجر عظیمی برای کارهای ما ذخیره کرده است.«أنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ».

دکتر شهریاری افزود: این آگاهی خداوند متعال به کارهای ما فقط نیست بلکه از دل ما هم آگاه است، از اسرار باطن ما هم آگاه هست و در قران آمده است: «وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا فِی أَنْفُسِکُمْ» بدانید که خداوند متعال به اسرار باطن شما آگاه است؛ دانشمندان کسانی هستند که این معلومات را دارند می‌دانند که خداوند متعال به اسرار آنان آگاه است و به همین خاطر حذر می‌کنند، تقوا پیشه می‌کنند، مسیر علم و تقوا را می‌روند و می‌دانند که خداوند بین انسان و قلب او واسطه و حائل می‌شود.

وی تأکید کرد: دانشمندان و علما کسانی هستند که خدا را بین خودشان و قلب خودشان حس می‌کنند؛ بنابراین حتی در نیت‌های خودشان شر را نیت نمی‌کنند، افکار قبیح را قصد نمی‌کنند چون می‌دانند وقتی چنین قصدی هم کنند خدا از آن آگاه است؛ خدا فقط از افعال و کارهای ما آگاه نیست از قصد ما و اسرار باطن ما هم آگاه است و اگر به کسی این حس دست بدهد که در محضر خدا حاضر است و هر کاری می‌کند خداوند ناظر و آگاه است و دارد تماشا می‌کند، هر نیتی می‌کند خداوند متعال از آن آگاه است، صفت حقیقی خشیت در او شکل می‌گیرد و لذاست که می‌فرماید، «إِنَّمَا یخْشَی اللّه مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ.»

دکتر شهریاری اظهار کرد: چرا عالم خشیت الهی دارد؟ به خاطر اینکه آگاه است که خداوند ناظر بر کارهای اوست نه کار بلکه به نیت، قلب و قصد و به اسرار باطنش آگاهی دارد و به همین جهت خداوند متعال فرمود، اگر به کسی این خشیت و ترس از خدا دست دهد، حضور خداوند را حس کند، تقوا پیشه خواهد کرد و هیچ وقت گناه نمی‌کند؛ لذا فرمود وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ؛ بدانید که خداوند متعال با پرهیزگاران است؛ با کسانی است که اوامر او را گوش می‌دهند و مأموریتهای او را انجام می‌دهند، کارهای صادقانه خوب را انجام می‌دهند و کارهای قبیح و زشت و گناه را به کنار می نهند و آخرت خود را بر دنیا ترجیح می‌دهند؛ اینها از صفت علماست و ما امروز شاهد هستیم تعداد کثیری از علما از دنیا رفته اند و ما به خاطر از دست دادن این علما بزرگ، دچار شکاف‌هایی در جهان اسلام شده ایم؛ امیدوارم خداوند روح این بزرگان را با سید الشهدا امام حسین (ع) و حمزه سید الشهدا و پیامبر اکرم (ص) محشور کند و به بازماندگانشان صبر و اجر عنایت کند؛ انقلاب اسلامی ما را توسط علما به نهایت و غایت خودش که تمدن نوین اسلامی است برساند و شاهد این باشیم که امت واحده ای در اسلام تشکیل می‌شود؛ شاهد این باشیم که تفرقه‌ها کنار رود، جنگ‌ها در بین جوامع اسلامی کنار رود و همه همدل، هم نوا، هماهنگ، همکار و هم آوا در خدمت فرامین الهی قرآن و سنت پیامبر (ص) باشند.