بازی و روان شناسی حاکم بر آن

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا،امروزه بازی‌های رایانه‌ای با بیش از ۳۲ میلیون بازی کننده در کشور ایران از جمله رسانه هایی است که می تواند در فرهنگ و اجتماع اثر گذار باشد.

بازیگران بازی های کامپیوتری از جهتی در اوج آزادی عمل قرار دارند اما از جهت دیگر در  نوعی اسارت به سر می‌برند و باید همان گونه که برای آنها دیکته شده است رفتار کنند و این ترفندی روانشناختانه و از شگفت انگیزترین قواعد حاکم بر بازی های رایانه است.

به این معنی که بازیکنان در عین حال که آزادی عمل وسیعی در آغاز بازی دارند خود را حاکم بر بازی می‌بینند در خلال بازی در شرایطی قرار می گیرند که می بایست به صورت اجبار آن هم از نوع پنهانی که مقتضای بازی است تن بدهند و در حقیقت محکوم بازی شوند.

بیشتر از آزادی عمل در بازی های رایانه ای در مواردی مثل انتخاب بازی یک نفره یا دو نفره، چهره های مورد نظر برای بازی، نام افراد بازیگر، انتخاب رنگ و امکانات گرافیکی، انتخاب لباس، سلاح و تجهیزات، تنظیم ویژگی های صوتی، انتخاب زبان و مکان بازی باید گفت که این آزادی ها و امکان عمل در آنها سبب می‌شود که بازیگران خود را در مقام و موضع انتخاب و هدایت بازی ببینند و در مجموع خود را حاکم بر بازی تلقی کنند در حالی که در نهایت امر نتیجه چیزی غیر از این است.

به این معنا که پیچیدگی و سرعت عمل در بازی های کامپیوتری بسیار زیاد است و خبره ترین بازیگران نیز در در نهایت در برابر سرعت بازی عاجز می مانند و دوماً در بیشتر قریب به اتفاق بازی های کامپیوتری فضای زد و خورد و اکشن حاکم است و در این فضای اکشن همواره احتمال حمله و غافلگیر شدن وجود دارد که معمولاً به از بین رفتن و باختن می‌انجامد.

این ویژگی ها خود به خود سبب می‌شود فرد همواره آماده اقدام و عمل باشد و سوی دیگر نانوشته بودن دستورالعمل های بازی و نداشتن منطق دستیابی به رمزهای آن بازیکنان را در استیصال قرار داده و باعث می شود بازیگر برای دوری از شکست و از بین رفتن و به دست آوردن موفقیت به شکل بی چون و چرا خود را به دست دستورالعمل های بازی سازان کامپیوتری سپرده و بر مبنای آن ها بازی کند به دیگر معنا بازیکنان بدون آنکه متوجه باشند از اوج آزادی عمل در ظاهر به اوج اسارت در باطن گرایش پیدا می کنند.

 به دلیل برخی ویژگی‌ها مانند هیجان بالا تنوع زیاد ماجراجویی و کنجکاوی که در بازی‌های کامپیوتری وجود دارد این بازیها مخاطبان زیادی دارند چنانکه گفته شد بیشتر بازی های کامپیوتری اکشن و پر زد و خورد است افزون بر آنکه بازی های کامپیوتری با بالارفتن سطوح دشوار تر و سخت تر می شود و هر لحظه احتمال خطا یا غافلگیر نمودن بازی کن وجود دارد بنابراین بازیگران در بسیاری از این بازی ها به راحتی غافلگیر می‌شوند و مورد اصابت حملات دشمن قرار می گیرند و با زخمی شدن و یا به دام افتادن از بین می رود مساله اخیر باعث می‌شود بازیکنان برای مقابله با غافلگیری همواره آماده اقدام و انجام عکس العمل های بلافاصله باشد.

رعایت برخی از نکات روانشناسانه از سوی طراحان بازی های کامپیوتری باعث می شود که در جریان بازی بر مقدار آمادگی برای اقدام و عکس العمل بلافاصله بازیکنان کامپیوتری افزوده شود. از نکات مهم در این زمینه به ماندن دشمن فرضی در بیشتر بازی های کامپیوتری است بی رنگ شدن مردم و جامعه در بازی های کامپیوتری و ساده سازی جهان در آن ها از دیگر مواردی است که به آمادگی برای اقدام و عکس‌العمل فوری بازیکنان می افزاید.

به دیگر سخن در دنیای بازی‌های کامپیوتری احساسی از جامعه و مردم وجود ندارد و بازیگر در جهانی پر زد و خورد و پرآشوب که وی را احاطه کرده به تنهایی زندگی می کند و باید شلیک کند، بکشد و مورد اصابت قرار بگیرد و نابود شود و باید بجنگد و پیروز شود یعنی برخلاف جهان واقعی که زندگی در اجتماع جریان پیدا می کند در بازی‌های کامپیوتری امروزی یک فرد تنها می تواند در دنیایی که طراحان برای او ایجاد کرده‌اند زندگی کند و اهداف فردی خود را به پیش ببرد و این از نکات مهمی است که می ‌توان بحث روانشناسی حاکم بر بازی های کامپیوتری اشاره کرد.