لزوم ارائه نظریه ملی فرهنگ

به گزارش خبرگزاری رسا، نشست علمی «انتظارات فرهنگی در دولت سیزدهم» چهارم خردادماه با حضور حجت‌الاسلام علی ذوعلم، استادیار گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛ حسن بنیانیان، مسئول کارگروه پیوست‌نگاری فرهنگی در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و مهدی جمشیدی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، برگزار شد. 

حجت‌الاسلام ذوعلم در این مراسم گفت: اگر رئیس‌جمهور سوگند یاد می‌کند که مجری قانون اساسی باشد، باید زمینه را برای رشد فضائل اخلاقی و کاهش فساد و تباهی فراهم کند و این کار باید از طریق رسانه‌ها و تأسیس مراکز مرتبط انجام شود. ایجاد امکانات عادلانه مادی و معنوی و تأمین حقوق همه‌جانبه از جمله فرهنگی و معنوی از وظایف دولت‌‌هاست. از دولت‌ها انتظار می‌رود که در تعامل با مردم، نخبگان و زیردستان مواجهه اخلاقی و فرهنگی داشته باشند. در آموزه‌های دینی بیان شده که مردم به حاکمانشان شبیه‌ترند تا پدرانشان.

ذوعلم اظهار کرد: اکنون رابطه مسئولان با مردم چگونه است؟ آیا مبتنی بر رعایت انصاف و اخلاق است؟ رابطه آنها با سایر قوا چگونه است؟ آیا از طریق فرهنگسازی و هم‌افزایی و نوع برخورد فرهنگی قرار است کارها پیش برود یا از طریق قانونی؟ آیا با نخبگان و دانشگاهیان رابطه صمیمانه‌ای وجود دارد؟ گاه دولت‌ها به نقدپذیری و مشورت توجهی نمی‌کنند و بدین ترتیب دولت سیزدهم باید مواجهه فرهنگی و اخلاقی با مردم داشته باشد نه تحکمی و از موضع تکبر و مدیریت.

ذوعلم بیان کرد: اهتمام رئیس‌جمهور به شوراها و مجامع فرهنگی از دیگر انتظارات است. رئیس‌جمهور ریاست ۴ شورا را در سطح کلان برعهده دارد و می‌تواند کارایی دستگاه‌های فرهنگی را افزایش دهد. او رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی است که به عنوان ستاد برنامه‌ریزی و عملیات فرهنگی کشور جایگاه بالایی دارد. بنابراین بیان نقدهایی درباره فعال نبودن این شورا متوجه شخص رئیس‌جمهور است. اخیراً رئیس‌جمهور در این جلسات شرکت نمی‌کند یا برخورد سخیفی با برخی اعضا دارد.

وی با بیان اینکه انتظار می‌رود جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی با نظم و جدیت تشکیل و مصوبات آن پیگیری شود، اضافه کرد: شورای دیگر شورای آموزش و پرورش است که رئیس‌جمهور در سال‌های اخیر در آن شرکت نمی‌کرد؛ اگر تحول مطلوبی در آموزش و پرورش رخ نداده است، این امر به شخص رئیس‌جمهور بازمی‌گردد.

توجه دولت جدید به فضای مجازی

ذوعلم افزود: شورای دیگر شورای عالی فضای مجازی است. دبیر این شورا از برگزار نشدن جلسات به صورت منظم گله‌مند است. چهارمین شورا هیئت امنای برخی دانشگاه‌هاست. مطالبه ما از رئیس‌جمهور آینده این است که وظیفه خود را در شوراها به درستی انجام دهد. رئیس‌جمهور در نقشه جامع علمی و مهندسی فرهنگی کشور نقش بسزایی دارد. نقشه جامع علمی باید در برنامه‌ریزی کلان کشور اثرگذار باشد ولی این اثرگذاری مشاهده نمی‌شود و باید بازبینی شود.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: همچنین در بحث آموزش به نظریه ملی رسیده‌ایم ولی در بخش فرهنگ نظریه‌ای مبتنی بر آموزه‌های دینی و چالش‌های فرهنگی نداریم. باید پیش‌نویس این نظریه تدوین و در شوری عالی فرهنگی بررسی شود. البته بیانیه گام دوم برای ارائه این نظریه بسیار کمک‌کننده است.

دولت فرهنگی تشکیل شود

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: باید دولت، مجلس و قوه قضاییه رویکرد فرهنگی داشته باشند. رئیس‌جمهور به صدا و سیمای فرهنگی، دانش‌آموزی فرهنگی، دانشجویی فرهنگی و تئاتر و فیلم فرهنگی نیاز دارد. اگر به ولایت فقیه و تمدن اسلامی معتقدیم، باید بدانیم این امر زمانی رخ خواهد داد که به امور فرهنگی روی آوریم. در قیاس با کشورهای دیگر در رویکرد فرهنگی اسلامی و انسانی، اخلاق‌محوری، به رسمیت شناختن آزادی و استقلال، مبارزه با تبعیض و استعمار جلوتریم ولی با سطح مطلوب فاصله داریم.

ذوعلم بیان کرد: امروزه موسیقیدانان و فیلم‌سازان جهت‌گیری خوبی دارند، ولی دولت سیزدهم باید فرهنگ‌مدارتر باشد و اصحاب رسانه و دانشگاهیان از بی‌توجهی دولت‌ها به مقوله فرهنگ بسیار گله‌مندند و حتی نگاه به روابط بین‌الملل باید مبتنی بر فرهنگ باشد.