اربعین، تاثیرگذاری دائمی نهضت عاشورا بر اندیشه آزادگان جهان

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا،حضرت امام حسین علیه السلام در بین اهل بیت عصمت و طهارت ویژگی های منحصر به فردی دارد به طور مثال در تربت او شفا قرار داده شده است، دعا زیر قبه او مستجاب می شود و تنها حرمی است که مسافر می تواند نمازش را تمام یا شکسته بخواند و بسیاری از خصوصیات دیگر که در کتاب خصائص الحسینیه شیخ جعفر شوشتری گرد آمده است.

یکی از موارد اختصاصی امام حسین علیه السلام اربعین آن بزرگوار است که از دو جهت حائز اهمیت است.

1. عزاداری اربعین:

شیعیان در جهان هر سال در روز اربعین آن حضرت به سوگواری و عزاداری می پردازند اگرچه در ایران مرسوم است اولین چهلم برای هر تازه در گذشته برپا می کنند اما این کار در سالهای بعد تکرار نمی شود در حالی که اربعین و چهلم حضرت سیدالشهدا هر سال این مجالس یادبود تکرار می شود، آن هم تکرار شدنی بی بدیل، عزاداری با شور و حرارت که گویا این عزادارن اولین چهلم را برگزار می کنند و همه خود شاهد مصائب بوده که چنین شیون و زاری از خود نشان می دهند.

از این رو یکی از رموز حیات و جاودانگی قیام حسینی، اربعین ایشان است و این در حالی است که شیعیان برای دیگر اهل بیت علیهم السلام فقط سالگرد شهادت می گیرند و تنها در روز شهادت آن حضرات به عزاداری می پردازند، برای هیچ یک از اهل بیت اربعین برپا نمی‌شود در تاریخ و روایات مطلبی درباره گرفتن اربعین نخستین سال شهادت یا در سال‌های بعد دیده نشده است.

2. زیارت اربعین:

استحباب زیارت اربعین تنها درباره امام حسین وارد شده است و چنین سفارشی درباره هیچ کدام از معصومین وجود ندارد بنابراین از نظر تاریخی هیچ پیشینه ای برای سوگواری اربعین دیگری چه معصومین و غیر معصومین وجود ندارد و اعمال مربوط به این روز از ویژگی و امتیاز هایی است که تنها به اباعبدالله الحسین علیه السلام اختصاص داده شده است، لازم به ذکر است که عدد ۴۰ یا عدد اربعین جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ اسلامی دارد که  در آیات و روایات به آن اشاره شده است

  وَوَاعَدْنَا مُوسَى ثَلَاثِينَ لَيْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً /اعراف آیه ۱۴۲

وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً/بقره ۵۱

در احادیث و روایات اسلامی نیز توجه خاصی به عدد ۴۰ یا عدد اربعین شده است که بخشی از آن اشاره می شود.

1. یک عقل انسان در چهل سالگی به بالاترین درجه کمال می رسد.
2. در ۴۰ سالگی رشد انسان کامل می شود.
3. پیامبر گرامی اسلام در چهل سالگی مبعوث شد.
4. حضرت آدم در فراق بهشت چهل روز گریست.
5. حضرت آدم در مرگ هابیل چهل شب گریه کرد.
6. در طوفان نو ح چهل روز باران باریدن گرفت.
7. خدا چه این روز به فرعون مهلت داد.
8. تعطیلی مساجد به مدت چهل شب از نشانه های ظهور است.
9. زمین چهل روز در مرگ مومن می گرید.
10. سر امام حسین بعد از چهل روز دفن شد.
11. قبر امام حسین را چهل هزار فرشته احاطه کرده است.

از گذشته های دور رسم بر این بود که در روز اربعین صد ها هزار تن از زائران از بلاد مختلف عراق راهی حرم امام حسین علیه السلام می شدند این عزاداران با حالتی از حزن و اندوه با سر و پای برهنه و با صورت‌های لطمه زده و با دسته های عزاداری خود را به حرم اباعبدالله الحسین  علیه السلام در روز اربعین می‌رساندند و از همان هنگام این نوع عزاداری به شیوه مخصوص خود  با پیاده روی چند روزه برگزار می شد.

 این عزاداری اختصاصی به شیعیان نداشت و بسیار دیده شده بود که اهل سنت نیز در  مجالس حسینی شرکت می‌کردند، اما در آغاز حکومت حسن البکر رویه سرکوب و خشونت علیه شیعیان آغاز شد و عزاداری و پیاده روی اربعین مورد حمله قرار گرفت و این ظلم در زمان حکومت صدام هم بود اما با سقوط او بار دیگر این حرکت عظیم حسینی ادامه یافت و مردم عراق عشق و علاقه وصف ناپذیر خود به امام حسین را به جهانیان ثابت کردند و در کنار دیگر محبان و شیعیان اهل بیت از کشورهای ایران، لبنان، پاکستان، هند، امارات، قطر، بحرین ،یمن و حتی مردمانی از کشورهای غیر مسلمان، اربعین حسینی را باشکوه‌تر از سال‌های قبل به اجرا درآوردند.

یکی از آداب زیارت معصومین پیاده‌روی است که در سیره قولی و عملی معصومین بر آن تاکید شده است چنانکه از امام صادق علیه السلام روایت شده است هر کس پیاده به زیارت امام حسین برود در برابر هر قدمی که برمی دارد و بر زمین می نهد خدا ثواب آزاد کردن برده ای از فرزندان اسماعیل را به او می‌دهد.

باید گفت اربعین یعنی زنده نگهداشتن یاد اباعبدالله و ایثارگری‌های اهل بیت و اصحاب آن بزرگوار، اربعین یعنی تاثیرگذاری دائمی نهضت عاشورا بر اندیشه همه مسلمانان و آزادگان جهان اسلام در هر عصر و دوران، اربعین یعنی روز به اهتزاز درآمدن عاشورا و ادامه راه عاشوراییان توسط بازماندگان و شیعیان، اربعین یعنی احساس وظیفه در برابر خون شهیدان و اقدام عملی برای حفاظت و حراست از دستاوردهای شهدای کربلا، اربعین یعنی افشاگری زینب و فعالیت عقیله بنی هاشم برای تبیین فلسفه عاشورا و آموزش آن به دیگر اقشار جامعه بشریت، اربعین یعنی "يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ" هیچ کس نمی تواند نور خدا را خاموش کند.

همانگونه که برای رفتن به سفر اربعین لازم است خودمان را از لحاظ جسمی مهیا و آماده کنیم باید آن روح معنویت را در خود تقویت کرده و ارتباط با مولایمان را افزایش دهیم به طوری که گویا هر لحظه آماده رفتن به این سفر معنوی بوده و قبل از سفر خود را با خواندن نماز شب و زیارت عاشورا آماده کنیم لازم است قبل از سفر خودمان را به ذکر عادت دهیم تا در این مسیر چند روزه نجف تا کربلا این توفیق را بیابیم که اهل ذکر باشیم اما اینکه چه ذکری بگوییم خوانندگان این مطالب را  به کتب روایی خصوصاً اصول‌کافی ارجاع می دهم.

در این مسیر معنوی و پر خیر و برکت هر گروهی نقشی را بر عهده دارد اما امروزه چند امر مهم و رسالت اساسی بر عهده حوزه‌های علمیه و بزرگان حوزوی است که عبارتند از:

*زنده نگه داشتن و تقویت روح جمعی و هویت شیعی و استمرار مبارزات ائمه اطهار در میان امت اسلامی.

*زنده نگه داشتن روحیه شیعیان و بالابردن امید و امیدواری در شرایط طاقت فرسا و بحرانی.

*زنده نگه داشتن روحیه حماسی و روحیه شجاعت و دلاوری در افراد.

*احیای روحیه انتقام از ستمکاران با تبیین ظلم‌هایی که در طول تاریخ بر ائمه اطهار و پیروان آنها رفته است.

*توجه به جامعه و حکومت آرمانی که پس از ظهور امام زمان تشکیل خواهد شد.

*ترویج روحیه حق طلبی و عدالت خواهی و تاکید بر احقاق حق و اجرای عدالت که به عنوان مهمترین آرمان شیعه است.

حجت الاسلام محمد شریفی اشکوری