توجه پیامبر به شایسته سالاری و مقابله با فرهنگ «ضد جوان اعراب»

حجت الاسلام محسن محمدی، مسؤول مؤسسه تاریخ تطبیقی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا با اشاره به جوان گرایی در سیره عملی پیامبر گفت: در سیره عملی پیامبر جوان گرایی بسیار مهم است ولی کمتر بدان پرداخته شده و اصلا خود حضرت در دوران جوانی تأثیرگذاری اجتماعی و فعالیت میدانی داشتند؛ پیمان حلف الفضول پیمانی بود که عده‌ای از جوانان مکه به اتفاق پیامبر دور یکدیگر جمع شدند و قسم یاد کردند که هر کسی در مکه مورد ظلم واقع شد، این جوانمردان حق او را بستانند.

وی ضمن توضیح دادن پیمان حلف الفضول که در جوانی پیامبر توسط ایشان بسته شد تصریح کرد: ساختار شبه جزیره در عربستان، هم در گذشته و هم در زمان حال به صورت قبیله‌ای می‌باشد و این نظام قبیلگی از لحاظ سیاسی و هم از نظر فرهنگی و اجتماعی اقتضائات خاص خودش را دارد.

عضو هیأت علمی جامعه المصطفی ضمن بیان اینکه جوان گرایی پیغمبر کاملا مخالف با مکانیزم قبیلگی حجاز بود، اظهار داشت: در قبیله، اعضای قبیله تحت هر شرایطی از هم قبیله‌ای‌های خود حمایت می‌کنند و کار به حق و باطل ندارند و همچنین مردسالاری در قبایل حاکم است؛ در عین حال یک شیخوخیت گرایی و ریش سفیدی مداری نیز حاکم است که جوانان کنار گذاشته می‌شوند.

وی همچنین ادامه داد: جوانان در قبیله‌ها پیرو اند و باید هرچه می‌شنوند گوش کنند؛ پیامبر با اینها مواجه است و می‌خواهد این نظام ریش سفیدی را به نظام شایسته سالاری تغییر دهد و حتی می‌خواهد پس از خود، یک جانشین جوان 35 ساله معرفی کند.

حجت الاسلام محمدی افزود: مباحث اجتماعی و فرهنگی با ابلاغ و دستور حل نمی‌شود و نیاز به فرهنگ سازی دارد و باید جامعه را آماده کرد؛ امیرالمومنین یک فرد 35 ساله است و در این جامعه‌ای که مبتنی بر سن و سال و شیخوخیت است، به کرسی نشاندن این حکم کار راحتی نیست.

وی همچنین عنوان کرد: به نظر من انتصاب اسامه در سن 19 سالگی به فرماندهی کاری فرهنگی و اجتماعی بود برای اینکه شایسته سالاری را نمایش بدهد؛ البته که دلایل دیگری هم داشت ولی خب می‌بینیم جامعه این را نمی‌پذیرد و سپاه از فرمان اسامه سر باز می‌زند.

مسؤول مؤسسه تاریخ تطبیقی در پایان با اشاره به اینکه جوان گرایی در سیره پیامبر مشهود است و ابلاغ امامت امیرالمومنین پس از ایشان به حکومت بر مردم نمونه بارز آن است، تأکید کرد: در ادامه نیز همین فرهنگ ضد جوان اعراب مانع امامت علی علیه السلام شد و می‌گفتند او جوان است و نمی‌تواند حکومت کند.