مراسم بزرگداشت علامه حسن زاده آملی در مجمع عالی حکمت برگزار شد

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، مراسم چهلمین روز درگذشت و بزرگداشت علامه حسن زاده آملی در مجمع عالی حکمت در قالب یک نشست علمی برگزار شد؛ از آن‌جا که مباحث طرح شده در این مراسم از قوت بالای علمی برخوردار بوده خلاصه ای از مباحث و گزارشی از مراسم در ادامه خبر ذکر می شود

حجت الاسلام والمسلمین رضا مختاری با ذکر خاطرات علمی و بررسی نظریات علامه حسن زاده در علم هیأت گفت: تشخیص قبله در تقویم که ذکر شده و روزهایی خاص را با جهت خورشید می توان قبله را تعیین کرد با تلاش علامه حسن زاده آملی انجام گرفت و منجمین امروز هم تأیید کردند؛ مبدع آن خواجه نصیر بوده اما علامه حسن زاده به روش امروزی آن ها را آورده است و در تقویم ها هم استفاده می شود.

وی با اشاره به اینکه علامه حسن زاده ادب بسیار بالایی در رد نظر مخالفان داشت، گفت: از تعابیری مانند «فرمایش می فرمایند» و «ساحل پیمایی» می کنند استفاده می کرد.

حجت الاسلام والمسلمین مختاری افزود: دکتر کمال خرازی در زمان سفیری در سازمان ملل نامه‌ای به آیت الله گلپایگانی نوشتند که شیعیان آمریکای شمالی گاه به دو سمت نماز می خواننند که ایشان به علامه حسن زاده ارجاع می دهند؛ مرحوم حسن زاده جواب داده بودند که قبله صحیح شمال شرقی است و از اینکه چنین چیزی پیش آمده متأثر شدند و علت این اشتباه این بود که بعضی ها نقشه مسطح را جلوی خود گذاشتند جنوب غربی را قبله می دانستند.

وی با شمارش کتبی که علامه حسن زاده آملی در ریاضیات قدیم تحصیل کرده اند، تأکید کرد: استاد حسن زاده کتب ریاضی قدیم را پیش علامه شعرانی خواند و تدریس و تصحیح بعضی از این کتب را نیز داشتند؛ سال 65 در مدرسه معصومیه پنجشنبه و جمعه ریاضیات و هیأت تدریس می کردند و با تلاش استاد رمضانی جزوه های پیش از درس چاپ می شد.

این استاد سطح عالی حوزه گفت: تدریس علامه 111 درس شد و تعطیل شد و استاد رمضانی جزوه ها را تکثیر کردند و ما همه آثار را به تدریج به بوستان کتاب عرضه کردیم و چاپ شد علامه حسن زاده نیز این کتاب را به علامه شعرانی تقدیم کردند؛ بعضی علامه را تابع ریاضیات منسوخ شده قدیم می دانستند که همچنان زمین را مرکز عالم می داند در حالی که اگر کسی این گونه فکر می کرد برای راحت تر شدن محاسبات ریاضی بود نه این که به چنین چیزی اعتقاد داشته باشد.

حجت الاسلام والمسلمین مختاری با ذکر خاطره علامه حسن زاده از علامه شعرانی گفت: در زمان پهلوی یک چک از دربار برای علامه شعرانی آوردند که ایشان قبول نکرد و علامه حسن زاده به استاد خود گفت که این‌ها مبلغ چک را برای خود بر می دارند به خزانه که نمی فرستند شما پس فرستادید؛ علامه شعرانی در پاسخ گفت: «در پیشگاه حقیقت عالم روسفید هستم که در این پول تصرفی نکردم».

وی با اشاره به یک مسأله علمی نجوم گفت: دانشمندان اسلامی عبور زهره از خورشید را 655 سال زودتر از اروپایی را دیده اند و این مهم توسط شیخ الرئیس ثبت شده است؛ ایرج افشار در مجله ای که داشت از فضلا و دانشمندان معاصر تقاضا کرد تا دلیل آن را به مجله آینده بفرستند؛ علامه هم اشاره کردند که ابن سینا در شفا مقاله نهم تلخیص مجسطی گفته است که زهره را مانند یک خال در روی خورشید دیدم.

این پژوهشگر حوزوی تصریح کرد: خواجه نصیر با نقل قول از ابن سینا از یک دانشمند بغدادی دیدن زهره را بر روی خورشید نقل کرده است که با این اثر ثابت کرد که مسلمانان زودتر از اروپایی ها به چنین چیزی پی بردند؛ تأیید حرف بوعلی نیز توسط محاسبات ریاضی صورت گرفته است که زهره در آن تاریخ ذکر شده در اصفهان قابل رؤیت بوده است.

پس از اتمام صحبت های استاد مختاری مرثیه خوانی و یادبود علامه حسن زاده انجام گرفت و اشعاری از ایشان قرائت شد.

حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به صحبت های حجت الاسلام والمسمین مختاری تأکید کرد: حکمای مسلمان در رد نظریه بطلمیوس رساله‌هایی داشتند و اکثرا در چهارچوب هیأت بطلمیوس نمی اندیشیدند.

وی افزود: مرحوم علامه حسن زاده آملی از علامه طباطبایی نقل می کرد که طلبه باید درس بخواند و کم نگذارد و متن و استاد ببیند؛ همچنین ذکر می کردند که هیچ چیز آسیب زننده تر از عجله برای انسان نیست و شوق به دانستن گاهی به معرض خطر بردن است؛ تأکید ایشان این بود کسی که به دنبال کمال است و پای در این مسیر می گذارد باید درس برای او اصل باشد و خود علامه حسن زاده از این زمینه هیچگاه کوتاهی نداشتند.

حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا با اشاره به نظریه علامه حسن زاده در جمع بودن «قرآن، عرفان، برهان» گفت: جدایی اینها از هم به هر یک از مفاهیم قرآن و برهان و عرفان آسیب می زند و جمع بین این ها دائما مورد نیاز است و بدون یکدیگر دچار خطا می شویم؛ وقتی می خواهیم در علم حصولی حکم کنیم خطا رخ می دهد چون علم شنیدنی و گوش سپردن است.

وی تأکید کرد: یافت شهود خطا نیست اما خبر آن مورد تأمل است و شهود هنگامی که رخ می دهد حالاتی دارد همان گونه که علم حصولی حالاتی داشته و گاه گزاره های بدیهی دارد که خطا برنمی دارد اما گاهی در علم حصولی هم خطا رخ می دهد؛ همانگونه که در علم حصولی خطا رخ می دهد در کشف هم با اینکه مرتبه یقین آوری اش زیاد است اما گاهی منجر به یقین هم نمی شود و از این رو خطاپذیر است.

پس از حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا که از طرق علمی و دقیق در پی اثبات این نظر علامه مطالبی را عنوان کرد حجت الاسلام والمسلمین علی شیروانی به بررسی طبیعیات و متافیزیک و همچنین تلاش فلاسفه اسلامی برای درک انرژی در فیزیک امروزی و زمیمه آن به متافیزیک مطالبی دقیق را طرح کرد.