ناگفته‌های آیت‌الله مجتهد شبستری؛علاقه به منبرهای انقلابی شهید نواب صفوی

به گزارش خبرگزاری رسا، آیت‌الله محسن مجتهد شبستری دعوت حق را لبیک گفت. ایشان از پیشگامان مبارزه با رژیم پهلوی و در زمره شاگردان و یاران قدیمی امام خمینی بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در مسئولیت‌های خطیری به خدمت پرداخت. آن مرحوم به علت حضور در متن بسیاری از رویدادهای تاریخ انقلاب، خاطرات ناب و ناگفته‌های فراوانی داشت که از سال 1392 طی 9 جلسه به بازگویی آن در مرکز اسناد انقلاب اسلامی مبادرت ورزید. آنچه در ادامه می‌آید، بخشی از یادمان های مرحوم آیت‌الله محسن مجتهد شبستری است که به زودی از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در قالب کتاب خاطرات ایشان چاپ و منتشر خواهد شد.

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی ضمن عرض تسلیت به مناسبت درگذشت آیت‌الله مجتهد شبستری، بخش نخست خاطرات ایشان را که مربوط به سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است، برای نخستین بار منتشر می‌کند.

***علاقه به منبرهای انقلابی شهید نواب صفوی ***

آیت‌الله مجتهد شبستری از بدو ورود به قم، با حضور در منبرهای انقلابی شهید نواب صفوی، با سیاست بیشتر آشنا شد. او در این باره می‌گوید: «در اوایل ورودم به قم با امور سیاسی تا حدی آشنا شدم. مرحوم نواب صفوی و مرحوم واحدی (رحمت‌الله علیهما) به قم می‌آمدند و من که طلبه نوجوانی بودم به این دو بزرگوار ارادتمند شدم. مرحوم نواب صفوی در مسجد امام سخنرانی می‌کرد، روی عرشه منبر می‌ایستاد و سخنرانی آتشینی ایراد می‌کرد. عمامه نواب صفوی شکل خاصی داشت و گوش‌هایش داخل عمامه بود. از آن زمان به اين آدم‌های انقلابی علاقه‌مند بودم و پای منبر آنها می‌نشستم. آيت‌الله يزدی نیز در مسجد امام عسکری قم صحبت‌های انقلابی مي‌کرد و آن زمان منبرهاي انقلابي شروع شده بود.»

***تذکر جالب آیت الله بروجردی به شاه***

آیت‌الله مجتهد شبستری که در زمره شاگردان آیت‌الله بروجردی بود و به ایشان علاقه زیادی داشت، می‌گوید: «محمدرضا پهلوی سالی یک‌بار به قم می‌رفت و در کنار حرم حضرت معصومه(س) در مقبره شاه عباس که کف آن کاشی بود و فرش نداشت، یا در ایوان طلا واقع در صحن کوچک با آیت‌الله بروجردی ملاقات می‌کرد. این دیدارها برای من شگفت‌آور بود؛ اما ایشان مرجع تقلید بود و زعامت تامه داشت و استاد بزرگی به شمار می‌رفت و تشخیص می‌داد مصالح جامعه در این است که با شاه ملاقات کند. 

شنیدم در یک دیدار، شاه به آیت‌الله بروجردی گفته بود که آقای سید ابوالقاسم کاشانی در کارهای سیاسی دخالت می‌کند. آیت‌الله بروجردی در پاسخ به صراحت گفته بود: "اگر وظیفه شرعی ایجاب کند، من هم [در سیاست] دخالت می‌کنم." من وقتی این را شنیدم خیلی خوشم آمد و تا حدی باعث تسکین خاطرم شد.

آیت‌الله بروجردی در سال‌های پایان عمر خود در سفر محمدرضا پهلوی به قم، با شاه دیدار نکرد. در این‌باره شنیدم که شاه برای دیدار با آیت‌الله بروجردی به صحن کوچک ایوان طلا که مقبره آیت‌الله فیض در آنجا است وارد شد ولی آیت‌الله بروجردی را ندید. شاه پرسیده بود: این قبر چه کسی است؟ در پاسخ به او گفته بودند: قبر آیت‌الله فیض است. گفته بود: پس دیگران کجا هستند؟ منظورش این بود که آقای بروجردی کجاست!»

***امسال عید نداریم***

وقتی امام خمینی جشن عید نوروز سال 1342 را عزای عمومی اعلام کرد، آیت الله مجتهد شبستری نیز به تبعیت از ایشان با صدور اعلامیه ای در شبستر اعلام کرد که «امسال عید نداریم.» آن مرحوم به یاد می آورد: «امام(ره) عید نوروز سال 1342 را عزای عمومی اعلام کرد. من در آن زمان در شبستر بودم و به تبعیت از امام گفتم که اعلامیه ها را به دیوارهای بازار شبستر چسباندند که امسال عید نداریم و عزاداریم. از طرف دستگاه و یا آدم‌های ترسو می‌آمدند و می‌گفتند این اعلامیه از طرف شماست و ممکن است عوارضی داشته باشد، اما من گوش نمی‌کردم و راه خودم را ادامه می‌دادم.

روش من اینطور بود که با قم ارتباط داشتم و اوقاتی که در مسافرت بودم از اوضاع مطلع بودم. با چند نفر از روحانیون شبستر صحبت کردم و گفتم من این عید نوروز را جلوس نمی‌کنم و آن‌ها را متوجه موضوع و متقاعد کردم که شما هم جلوس نداشته باشید و بگویید امسال عید نیست و انشاءالله عیدهای دیگر را جلوس خواهیم کرد. آنها نیز تبعیت می‌کردند، چون می‌دیدند من وارد جریان هستم و آن‌ها به این مسائل آشنا نیستند. 

من به صراحت می‌گفتم به خاطر مسائل پیش آمده عید نمی‌گیریم و ایام عزا است ولی آنها با لحن نرم مي‌گفتند که در ايام ديگری جلوس می‌کنیم. من کار خود را انجام می‌دادم و تا مدتی که آنجا بودم چند بار از طرف دولت و ژاندارمری به سراغ من آمدند و تذکر دادند.»

***سخنرانی امام در جریان کاپیتولاسیون***

آیت‌الله مجتهد شبستری که به هنگام سخنرانی آتشین امام علیه لایحه کاپیتولاسیون در آن مجلس حضور داشت می‌گوید: «روز سخنرانیِ تاریخی امام در رابطه با کاپیتولاسیون من حضور داشتم. حضرت امام در منزل خود در اتاق، جلوی پنجره، روبروی حیاط نشسته و بلندگو مقابلش بود. حیاط و کوچه‌های مجاور مملو از جمعیت بود. من در اتاقی که امام سخنرانی می‌کرد ردیف دوم یا سوم نشسته بودم که ایشان آن سخنرانی معروف را ایراد کردند، فرمودند: "کشور را فروختند، پایکوبی کردند، جشن گرفتند..." مردم هم گریه می‌کردند. سپس فرمودند "رئیس‌جمهور آمریکا این معنا را بداند که منفورترین افراد نزد ملت ایران است." بعد خطاب به نمایندگان مجلس فرمودند: چرا ساکت نشسته‌اید؟ چرا صندلی را برنداشتید بزنید بر سر آن کسی که لایحه را آورد؟»