تذکراتی درباره فرمان «جهاد تبیین»

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، جهاد تبیین، از جمله فرامین مهم رهبر انقلاب است که می‌توان آن را در طیف فرمان‌های مهم رهبر انقلاب خطاب به نیروهای فعال در جبهه انقلاب دانست. فرمان‌های مهمی که رهبر انقلاب آن را در سال‌های مختلف و با تأکید از جریان انقلاب خواستار شدند.

هرچند سخنان رهبر انقلاب به‌قدری از صراحت و دقت برخوردار است که نیازی به تفسیر ندارد؛ زیرا ایشان به عنوان امام جامعه، امت را مخاطب خود قرار می‌دهند. اما باید به بیان برخی ظرافت‌های فرمان «جهاد تبیین» توسط رهبر انقلاب پرداخت. مهم‌ترین نکته‌ای که چه همراه با فرمان آتش به اختیار چه فرمان جهاد تبیین همراه بود، علت و چرایی تأکید رهبر انقلاب بر اینگونه مسائل است.

فرمان آتش به اختیار در حالی توسط رهبر انقلاب صادر شد که شاهد ناکارآمدی ستادهای مرکزی فرهنگی در کشور بودیم. ناکارآمدی این ستادهای فرهنگی به حد و میزانی بود که رهبر انقلاب از هسته‌های فعال فرهنگی خواستند تا خودجوش به میدان بیایند و به کار فرهنگی تمیز و انقلابی بپردازند. فرمان جهاد تبیین نیز از چنین مسأله‌ای مستثنی نیست. قطعاً نهادها و هسته‌هایی که باید جهت تبیین مسائل روز فعالیت می‌کردند، نسبت به این امر کاهلی کرده‌اند.

البته واضح است که با استفاده از لفظ جهاد، برخی از نهادها و مؤسسات فرهنگی که برای فعالیت خود پول دریافت می‌کنند، باید نسبت خود را با مسأله تبیین روشن‌تر کنند. قطعاً آن‌ها وظیفه ای مضاعف برای مقوله تبیین پیدا خواهند کرد و باید به جای پرداختن به اصل فرمان جهاد تبیین، خود را مخاطب این فرمان رهبر انقلاب قرار دهند و جهاد تبیین را به‌صورت عملی در میدان فرهنگ و جامعه به منصه ظهور برسانند.

یکی از اشکالات مهمی که پس از صدور فرمان آتش به اختیار به وضوح روشن بود، بسیاری از نهادها و مراکزی که خود مخاطب اصلی بودند، به مفسران فرمان آتش به اختیار تبدیل شده بودند و به جای پرداختن به مسائل فرهنگی، خود فرمان آتش به اختیار را نصب العین قرار داده بودند و کتاب‌ها و نشریات فراوانی را تنها و صرفاً در موضوع آتش به اختیار چاپ کردند. البته ناگفته نماند بسیاری از این کتاب‌ها سال‌ها در انبارها خاک می‌خورد و به‌زور هدیه آن‌ها را در اختیار هسته‌های فرهنگی قرار می‌دهند که این خود مسأله‌ای قابل تأمل است.

مخاطب فرمان جهاد تبیین، تمام آحاد مردم چه از دانشجویان چه حوزویان است. البته طرح ریزی این ماجرا بیشتر بر عهده حوزه‌های علمیه است؛ زیرا ارتباط بدنه حوزه علمیه به دلیل دارا بودن منبرهای وعظ و خطابه بیش از دانشگاه‌ها نمایان می‌گردد. رهبر انقلاب هیئت‌های مذهبی را محلی برای جهاد تبیین دانستند، اما سؤال اینجاست که امروز چه اقداماتی برای جذابیت سخنرانی‌های مذهبی و افزایش غنای آن‌ها انجام شده است؟

موانع مشخصی روبروی مسأله جهاد تبیین در بدنه هیئت‌های مذهبی وجود دارد که هنوز حل نشده‌اند. موانعی مانند سکولاریسم پنهان در درون برخی از افراد تا سکولاریسم آشکاری که برخی از هیئات مذهبی را درگیر خود کرده است و اجازه نمی‌دهد سخنران مذهبی به بیان مسائلی که نیازمند جهاد تبیین است بپردازد.

امروز وظیفه افرادی که فرمان جهاد تبیین را شنیده‌اند، چاپ و طراحی پوستر، کتاب، نوشته، نشریه، کانال و سایت برای خود جهاد تبیین نیست؛ بلکه همه افراد وظیفه دارند برای جهاد تبیین به مبانی انقلاب اسلامی رجوع کنند و جهت بیان آن برای مردم بکوشند.

محمدحسین کتابی