اهداف سیاسی جهاد تبیین در آینه قرآن

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، یکی از مهم‌ترین اهداف جنگ‌نرم، تغییر باور‌های مردم است. ایجاد تغییر در باور‌هایی همچون ایمان، ولایت‌مداری و ... از مسائل مهمی است که دشمن به منظور تحقق اهدافش در دستور کار خود دارد. آنچه نقشه‌های دشمن را نقش بر آب کرده و مانع تأثیر گذاری آن بر افراد جامعه می‌شود، راهبرد جهاد تبیین است. چرا که، اگر مجاهدین فرهنگی تبلیغاتی، به موقع، رسالت خود را در تقویت و تحکیم باور‌های اعتقادی مردم انجام دهند نقشه دشمنان نقش بر آب خواهد شد.

جهاد تبیین دارای اهداف سیاسی و فرهنگی است که شناخت و معرفی آن‌ها به مجاهدین این عرصه می‌تواند کمک شایانی نماید. از این رو در این نوشتار تلاش داریم تا به اهداف سیاسی جهاد تبیین از منظر قرآن کریم اشاره نماییم.

حفظ اقتدار نظام اسلامی

یکی از شاخصه‌های بارز نظام اسلامی اقتدار آن است. این اقتدار، برخاسته از حضور مردم مؤمن در صحنه‌ها، قدرت دفاعی، علم و پیشرفت، اقتصاد قوی و مستقل، دولت مقاومت و ... می‌باشد. قرآن کریم یکی از مؤلفه‌های اقتدار در نظام اسلامی را قدرت دفاعی و بازدارندگی به منظور ترهیب دشمنان (نه به قصد حمله) می‌داند و در این باره می‌فرماید: «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُمْ؛ [۱]هر نیرویی در قدرت دارید، برای مقابله با آن‌ها [دشمنان]، آماده سازید! و (همچنین) اسب‌های ورزیده (برای میدان نبرد)، تا به وسیله آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید!»

مخاطب این آیه همه مسلمانان و مسئولین و کارگزاران نظام اسلامی است. در ادبیات سیاسی امروز به «مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ»، قدرت بازدارندگی می‌گویند. یعنی امروز آنچه اصالت دارد نیرومند بودن است. باید مسلمانان در هر عصر و زمانی تا آخرین حد امکان، از لحاظ قوای نظامی و دفاعی در برابر دشمن نیرومند باشند؛ بنابراین یکی از اهداف جهاد تبیین حفظ و نگهداری اقتدار نظام اسلامی است؛ البته مشروط به اینکه مجاهدین این عرصه به رسالت خود در این میدان به خوبی عمل نمایند.

جلوگیری از نفوذ دشمن

یکی از اهداف مهم جهاد تبیین در عرصه سیاست، جلوگیری از نفوذ دشمن در همه دستگاه‌های حکومت اسلامی است؛ زیرا اگر جهاد تبیین رسالت خود را در عرصه تبیین‌گری و بصیرت‌افزایی به موقع انجام دهد و افراد جامعه را با این حقیقت آشنا سازد از نفوذ دشمن جلوگیری می‌شود. اگر بخواهیم واژه نفوذ را در قرآن کریم واکاوی نماییم معادل نفوذ در قرآن کریم واژه «بطانه» است.

قرآن کریم در این‌باره می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِکُمْ لَا یَأْلُونَکُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ؛ [۲]ای کسانی که ایمان آورده‌اید! محرم اسراری از غیر خود، انتخاب نکنید! آن‌ها از هرگونه شرّ و فسادی در حق شما، کوتاهی نمی‌کنند. آن‌ها دوست دارند شما در رنج و زحمت باشید.» حکومت اسلامی باید اسرار خود را طبقه‌بندی کرده و راز‌های محرمانه را در هیچ بخشی، اعم از سیاسی، نظامی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و ... با بطانه‌گیری بیگانگان فاش نکرده و آنان را از رمز‌های کلیدی کشور آگاه نکند. [۳]جهاد فرهنگی تبلیغاتی تبیین باید به گونه‌ای عام و فراگیر باشد که علاوه بر تبیین این موضوع بتواند با گفتمان سازی، بصیرت لازم را به منظور غلبه بر جنگ نرم دشمن ایجاد نماید تا مانع نفوذ دشمن در امور کلان کشور شود.

بصیرت افزایی افراد جامعه

یکی دیگر از اهداف جهاد فرهنگی تبلیغاتی تبیین، بصیرت‌افزایی در جامعه است. فردی که مردم را به توحید دعوت می‌کند باید برخوردار از بصیرت لازم باشد و تنها شخص بابصیرت می‌تواند در مردم بصیرت ایجاد کند. قرآن کریم در بیان این حقیقت می‌فرماید: «قُلْ هَذِهِ سَبِیلِی أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِیرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِی؛ [۴]بگو: «این راه من است من و پیروانم، و با بصیرت کامل، همه مردم را به سوی خدا دعوت می‌کنیم!» این آیه دلالت بر این دارد که اصحاب پیامبر (صلی الله علیه و آله) و مؤمنین باید به قدر استطاعت، دعوت به اسلام کنند.

روشنگری‌های مجاهدین فرهنگی در جامعه موجب بلوغ فکری مردم و بصیرت افزایی در جامعه نسبت به مسائل جاری در حکومت اسلامی می‌شود. دشمن به منظور عملیاتی نمودن برنامه‌ها و ایده‌های خود ابتدا مردم را به استخفاف می‌کشاند و سرانجام آن‌ها را به تبعیت از خویش وادار می‌کند؛ همچنان که فرعون چنین کرد: «فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ؛ [۵](فرعون) قوم خود را سبک شمرد، در نتیجه از او اطاعت کردند.» بنابراین فرعون با شست‌شوی مغزی قوم خود آن‌ها را سبک‌مغز و خفیف فکر کرد و آنگاه قوم تهی‌مغز، او را اطاعت کردند. آنچه می‌تواند سد محکمی در برابر چنین سیاستی در جامعه باشد راهبرد «جهاد تبیین» است.

جلوگیری از استحاله نظام

با نگاهی به صدر اسلام، بعد از حرکت انقلابی و همراهی جمعی با پیامبر (صلی الله علیه و آله) و تثبیت نظام اسلامی در مدینه، شاهد یک حرکت ارتجاعی و بازگشت به فرهنگ طاغوتی و جاهلی با وجود همه هشدار‌ها بعد از رحلت پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) هستیم. این جریان ابتدا فقط رهبری نظام را از دست شخص صاحب صلاحیت و منصوب شده از طرف خدا و پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) خارج کرد؛ به طوری که بعد از سی سال از رحلت پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) همان ملوکیت و سلطنت استبدادی قبل از رسالت دوباره شکل گرفت.

استحاله نظام به گونه‌ای صورت گرفت که حتی احکام عبادی مورد تحریف قرار گرفت به طوری که در زمان امام سجاد (علیه السلام) مردم، کیفیت نماز و حج را نمی‌دانستند. حضرت زهرا (سلام الله علیها) در خطبه فدکیه به جهاد تبیین پرداختند و این خطر را هشدار دادند و با اشاره به آیه شریفه وجدان‌های خفته را بیدار ساختند: «وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِکُمْ وَمَنْ یَنْقَلِبْ عَلَى عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللَّهَ شَیْئًا وَسَیَجْزِی اللَّهُ الشَّاکِرِینَ؛ [۶]محمد (صلّی الله علیه و آله) فقط فرستاده خداست؛ و پیش از او، فرستادگان دیگری نیز بودند؛ آیا اگر او بمیرد و یا کشته شود، شما به عقب برمی‌گردید؟ (و اسلام را رها کرده به دوران جاهلیّت و کفر بازگشت خواهید نمود؟) و هر کس به عقب باز گردد، هرگز به خدا ضرری نمی‌زند؛ و خداوند به زودی شاکران (و استقامت‌کنندگان) را پاداش خواهد داد.»

بنابراین یکی از برنامه‌های دشمن آن است که با نفوذ در مراکز تصمیم‌گیری و تصمیم سازی به دنبال استحاله نظام اسلامی و اجرایی نمودن برنامه‌های شوم خود است. آنچه این نقشه دشمن را بر ملا و ناکارآمد می‌کند راهبرد «جهاد تبیین» است. با تبیین واقعیت‌ها و شناخت و معرفی نقشه دشمن به جامعه می‌توان مردم را از نفوذ چنین افرادی در دستگاه‌های حکومتی آگاه ساخت.

پی‌نوشت
[۱]. سوره انفال: آیه ۶۰.
[۲]. سوره آل‌عمران: آیه ۱۱۸.
[۳]. تفسیر تسنیم، ج ۱۵، ص ۴۲۸.
[۴]. سوره یوسف: آیه ۱۰۸.
[۵]. سوره زخرف: آیه ۵۴.
[۶]. سوره آل‌عمران: آیه ۱۴۴.

نویسنده: عبدالحمید فاطمی تبار