اعجاز علمی و تشریعی قرآن / تحدی قرآن در عرصه های مختلف تا ابد ادامه دارد

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت الاسلام سیدمحمدحسن جواهری عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پنجمین نشست از سلسله نشست‌های «قرآن کتاب مبین» خبرگزاری رسا گفت: اولین سؤالی که در خصوص معجزه مطرح می‌شود این است که چرا معجزه لازم است؟ رسولی که از جانب خداوند می‌آید باید به نشانه‌ای استناد کند که با عالم بالا ارتباط دارد و این اعجاز به اذن خداوند است؛ خداوند متعال طبق قاعده لطف دست شیاد را رسوا می‌کند تا کسی با معجزه دروغین ادعای پیامبری نکند.

وی عنوان کرد: زنده‌ترین معجزه نبی اکرم قرآن است، اما معجزات زیادی برای نبی اکرم قید شده است از جمله شق القمر و جا به جایی درخت که در بحارالانوار توسط علامه مجلسی چندین مورد نقل شده است؛ معجزه با هماورد طلبی همراه است تا نبی به مردم بگوید شما نمی‌توانید چنین کاری انجام بدهید و این تحدی ضرورت دارد؛ قرآن هماورد طلبی کرد و کسی نتوانست چنین معجزه‌ای بیاورد از همین رو قرآن معجزه است.

عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به شناخت قریش از نبی اکرم که سواد خواندن نداشت، گفت: بعد از اینکه قرآن از کلام نبی اکرم برای مردم خوانده می‌شد قریش فهمید که این کلام از پیامبر نیست و معجزه‌ای الهی است از همین رو آن را سحر می‌دانستند؛ قرآن به صراحت تأکید می‌کند که پیامبر امی بود و قریش هم این را می‌دانست و همین سبب شده که قرآن معجزه باشد.

حجت الاسلام والمسلمین جواهری با بیان اینکه هیچکس در هیچ دورانی نتوانست مثل قرآن بیاورد گفت: وقتی برای پیامبر اسلام ندا آمد که رسالتش را علنی کند بر بالای بلندی قرار گرفت و اعلان رسالت کرد و به عذاب هشدار داد؛ ابولهب در آنجا به پیامبر جسارت کرد و همان روز سوره مسد نازل شد که هجو ابولهب و همسرش بود و اثر بدی بر روی همسر ابولهب که شاعره بود گذاشت و مثل دیوانه‌ها در کوچه دوید.

وی عنوان کرد: شاعران عرب هجو را حتما پاسخ می‌دادند، اما ابولهب و همسرش که بزرگ قریش بودند و امکانات زیادی داشته و می‌توانستند از همه شاعران کمک بگیرند نتوانستند جواب درخوری بدهند؛ روزگار نزول سوره مسد ابتدای رسالت بود که حضرت رسول قدرت زیادی نداشت و آیات تحدی نازل نشده بود و ابولهب ۱۰ سال بعد نیز زنده بود، اما بازهم نتوانست هجو را پاسخ دهد.

حجت الاسلام جواهری با اشاره به هماورد طلبی جهانی آیات تحدی تصریح کرد: قرآن با نزول آیات تحدی بلای بزرگی بر سر قریش آورد و علاوه بر سوره مسد سوره توحید نیز با بلاغت بالا ضربه‌ای به قریش زد، زیرا در یک سطر خداوند معرفی شده است، اما خدایان ناتوان قریش اصلا نمی‌توانستند ارائه شوند؛ همه زبان شناسان اعتقاد دارند هیچگاه دوران طلایی ادبیات عرب در دوران نزول قرآن پدید نخواهد آمد و با آن شکوه ادبی قرآن مثل قرآن نگاشته نشد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار داشت: کسانی که احتمال می‌رفت برابر قرآن کاری کنند به شدت ضعیف ظاهر شده و منکوب شدند که برای بعد هم هیچکس نخواهد توانست به هماوردی قرآن بپردازد؛ اعجاز علمی قرآن نیز که با گذشت زمان پدیدار شد و بیشتر بر این امر تأکید شد که کسی نمی‌تواند مانند قرآن بیاورند.

وی با اشاره به چند مرحله تحدی در آیات قرآن گفت: در قرآن از مخالفین دعوت شده مثل قرآن بیاورند که در آیه‌ای ۱۰ سوره و در آیه دیگر یک سوره و در آیه‌ای دیگر قرآن خواسته است کسی که ادعا دارد قرآن دروغ است یک حدیثی مثل آن بیاورد؛ سؤال پیش می‌آید چرا در چند مرحله و با این تعداد طرف مقابل را به جنگ با خود فرا می‌خواند؟

حجت الاسلام جواهری تصریح کرد: وقتی قرآن می‌گوید یک سوره بیاورید یعنی قالب و محتوا مثل قرآن بیاورند و جایی که قرآن دعوت می‌کند ۱۰ سوره بیاورید در لفظ و قالب با هم ۱۰ سوره بیاورند؛ برای مثال داستان فیل یا داستان بقره را در ۱۰ سوره بیاورند، زیرا داستان و محتوا را همه می‌دانند و فقط مشابه قالب قرآن داستان خود را در ۱۰ سوره ارائه کنند.

وی اظهار داشت: آیه شریفه «أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَیَاتٍ» در فضایی نازل شده که سیاق آیه در خصوص مذمت دنیاطلبی مشرکان مکه است، زیرا می‌پرسیدند اگر فلانی پیامبر است چرا خدا برایش گنج نفرستاد؛ این مشرکان اهل هنر شاعری بودند و خدا به آن‌ها تخفیف داد که در محتوا که دچار عجز شدند و فقط در قالب مثل قرآن بیاورید.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: نمی‌توان رمزگشایی کرد که قرآن چرا معجزه است و تبدیل عصا به مار را هم نمی‌توانیم بفهمیم؛ در خصوص برخی موارد می‌توان اظهار نظر کرد مثلا وقتی در قرآن در سوره مسد یا توحید ختم آیه با «دال» و «باء» هست یعنی آیه را محکم می‌کند و خطاب محکمی خواهد داشت؛ عرب با تمام وجود درک می‌کرد که این معجزه است، اما بعد‌ها برای علما سؤال پیش آمد چگونه قرآن معجزه است؟

وی ادامه داد: هر کس از منظری در خصوص معجزه بودن قرآن پاسخ داده و بلاغت، فصاحت و سبک قرآن را ملاک معجزه بودن آن دانسته که سکاکی در ابتدا معتقد بود می‌توان اعجاز را رمز گشایی کرد، اما در ادامه معتقد شد معجزه قرآن از مواردی است که درک می‌شود، اما قابل توصیف نیست مانند چهره زیبایی که در خواب دیده ایم، اما نمی‌توانیم برای کسی توصیف کنیم.

حجت الاسلام جواهری با ذکر داستان‌هایی در خصوص جذبات روحی قرآن تصریح کرد: در کتابی از هبة الدین شهرستانی ۲۸ اعجاز قرآن را شمرده می‌شود که در آخرین مورد آن به جذبات روحی قرآن تصریح می‌شود که اصل همین است؛ بعضی معتقدند که قرآن زیاد خواندن روی بدن تأثیر می‌گذارد و این تأثیر ازجانب صاحب سخن است و اگر کسی معنا را نفهمد جذبه را می‌فهمد؛ البته باید مخاطب آمادگی داشته باشد تا جذبات روحی قرآن را درک کند.

وی در پایان با بیان اینکه ساحت‌های قانون گذاری بشر ساحت دیگر را محدود می‌کند خاطرنشان کرد: نظام الهی یک نظام پویا، تغییرناپذیر و هماهنگ است که خداوند ارائه داده از همین رو قرآن ابدی است و اگر کسی بخواهد چیزی مثل قرآن بیاورد باید ابدی بیاورد و هماهنگی داشته باشد.