طرح کمک هزینه هدفمند با قوت پیش می رود/ارائه شاخص های دقیق به مرکز خدمات
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه کشور عصر پنجشنبه در نشست صمیمانه با جمعی از نخبگان و استعدادهای برتر حوزه های علمیه گفت: فهم برخی معارف دعای 45 صحیفه سجادیه برای ما شدنی نیست و خطاب حضرت به ماه رمضان و نثار کردن درود ها قابل فهم نیست؛ اوصافی که حضرت سجاد برای ماه مبارک ذکر کرده و سوز و گدازی که از خود نشان می دهد زنجیره ای از مفاهیم معنوی و جذاب را با خود همراه دارد.
وی با گرامیداشت روز جهانی قدس به عنوان نمادی از مقاومت و جهاد اسلامی گفت: امیدواریم فردا شاهد یک حضور چشمگیر الهی و معنوی باشیم.
جرأت و جسارت به همراه فروتنی در نخبه باید وجود داشته باشد
عضو شورای عالی حوزه های علمیه گفت: نخبگی، فرزانگی و ممتاز بودن هم یک افتخار بزرگ است و هم یک رسالتی بزرگ و مسؤولیتی عظیم بوده که به همین دلایل اگر خطا و کجروی در کار نخبگان و برجستگان باشد عقاب و پیامد های منفی آن نیز مضاعف است؛ فرزانگی و برجستگی نعمتی است که اگر بخواهد حق و شکر آن گذارده شود باید اخلاق فرزانگی و نخبگی را آموخت و رعایت کرد.
وی عنوان کرد: نظام تفکر اسلام در باب فرزانگی فصل مهمی است که باید به آن توجه کرد زیرا اگر کسی بخواهد به رسالت امتیازاتی که خداوند داده عمل کند لازم است جرأت، جسارت نقد، پیشگامی داشته باشد و همچنین فروتنی و تواضع را حفظ کند. طلبه فرزانه زمانی نخبه است که این منظومه را باهم جمع کند و در کنار این دو منظومه فعال و پویا و پرکار و جهادی باشد؛ این سه ضلع پیشگامی از یک سو و مهربانی از سویی دیگر جمع شوند، انسان بر پایه اخلاص استوار می شود.
نخبگان حوزوی باید آینده بشریت و انقلاب را تحت تأثیر قرار دهند
آیت الله اعرافی با بیان اینکه فرزانگی را باید با طیفی از تعاریفی که در تعریف فلسفی کلامی و نظام فقهی حقوقی دارد، شناخت و در عمل هم به آن توجه کرد، تصریح کرد: همه کسانی که در رأس امور قرار دارند وظیفه ریل گذاری و همگامی را دارند و حمایت هایی نیز باید داشته باشند؛ این جامعه ممتاز باید آینده حوزه، جامعه، نظام، انقلاب و بشریت را تحت تأثیر اندیشه، دانش و شخصیت خود قرار دهد.
وی عنوان کرد: همه برنامه های حمایتی و برنامه ریزی ها زمینه ساز است و آنچه که رقم می خورد به دست یک گروه و مجموعه ای است که باید صاحب تصمیم باشد و آن ها هستند آینده را رقم می زنند؛ ممکن است این معدات کار خود را به درستی عمل کنند یا نیم بند به کار خود بپردازند اما اگر نخبگان، طراحان و مبتکران از ظرفیت لازم برخوردار باشند همه خلل ها جبران می شود.
تلاش داریم نگاه امامین انقلاب در اسناد و رویکردها دیده شود
مدیر حوزه های علمیه با اشاره به نظام مدیریتی حوزه با همه کاستی ها و ضعف هایی که دارد، گفت: برخی از راهبرد های کلان را هدفگیری کرده ایم و در مقام عمل هم تلاش داریم در جهت این راهبرد ها حرکت کنیم؛ گمان می کنیم گام های در این عرصه برداشته ایم و اول از آن رویکرد نظام مند و راهبردی به تطورات حوزه، طرح ها و آینده حوزه داریم.
وی ادامه داد: تلاش دوستان ما بر این است با الهام از اندیشه انقلاب اسلامی و امامین انقلاب رویکرد ما جامع، متوازن نظام مند و دارای قواعد علمی و تعریف شده باشد؛ تصور ما این است بخشی از این رویکرد ها در مجموعه ای از نظامات و اسنادی که تولید شده است وجود دارد.
عضو شورای عالی حوزه با اشاره به رویکرد جامع به سنت و پاسداری از سنت حوزه علمیه گفت: تأکید و پافشاری بر میراث باقی مانده حوزه که بسیار گران بها است به همراه نترسیدن از نوآوری برای انجام مسؤولیت هایی که بر دوش حوزه است، در نظر ما است؛ همچنین حضور روحانیت و نهاد دین در کارویژه های روحانیت دسته بندی شده و پاسخ گویی به توقعات در نظر است و جزء پایه های شروع کار ما است.
به دنبال حفظ ذخائر حوزه هستیم
آیت الله اعرافی با بیان اینکه حدود 200 کارکرد برای نهاد حوزه شناسایی شده گفت: طرح های ما مبتنی بر پاسخ گویی مناسب به این کارکردها است؛ اصل پنجمی که در نظر داریم مردمی و انقلابی بودن حوزه است که انقلاب به ما نشان داده است این دو اصلی بسیار مهم است؛ حوزه ای که دارای خروجی باشد نیز اصل ششم ما است.
وی با اشاره به تلاش برای حفظ ذخائر حوزه در درون این نهاد به عنوان اصل هفتمی که مدیریت حوزه برای خود در نظر گرفته است، گفت: اصل دیگر رویکرد جهانی و بین المللی است و پس از آن همکاری ستاد و مدیریت حوزه با سایر نهادها است؛ اعتماد بر میدان، نیروهای در میدان، بدنه حوزه و قشرهای پیشگامی که کمتر دچار حواشی و امور دست و پا گیر هستند برای ما اصل است و همه اصولی که ذکر شد در برنامه ریزی های ما در نظر گرفته شده است.
برنامه های ویژه برای زیرساخت های حوزه داریم
عضو شورای نگهبان گفت: باید حوزه بهروز، انقلابی و پاسخگو در صحنه باشد و همچنین بتواند در زیرساخت نظامات پاسخ سنجیده و درست داشته باشد و در نهایت حضور و نفوذ در قلمرو وظایفش داشته باشد؛ در طراحی اسناد، در برنامه 5 ساله و در میان هزار برنامه که 100 عدد آن تحولی است بخشی از برنامه ها معطوف به زیرساخت های حوزه جامع، پاسخگو و فراگیر است.
وی با ذکر نمونه هایی در برنامه ریزی در خصوص زیرساخت ها گفت: درختواره حوزه که ممکن است خلأ داشته باشد اما شاهراهی است که تحقیقات ما باید بر بستر آن سوار شود؛ اگر حس می کنید قلمرو دانشی که باید فربه ساخت را در این درختواره نیست تذکر دهید که اصلاح شود اما این شاهراهی است که با تجربه 40 ساله در حوزه با همراهی هزار استاد در درون حوزه انجام گرفته است و ستاد حوزه فقط خادمی کرده است.
درختواره رشته های تخصصی، غنای علمی حوزه را بالا می برد
عضو شورای عالی حوزه های علمیه با اشاره به درختواره رشته های حوزوی گفت: وقتی می توانیم به مجلس، مجمع تشخیص و نظامات فکری و تقنینی در دانشگاه جواب بدهیم که همه حرف های ما در رشته های علمی ذخیره سازی شود و غنای علمی حوزه را بالا ببرد.
وی ادامه داد: نمونه دیگری که در زیرساخت ها می توان ذکر کرد تنوع حضور مباحث در درس های خارج حوزه است که نمی توان آن ها را کم شمرد؛ ظرفیت سنتی حوزوی را باید با همان شکل حفظ کنیم و دامنه را برای حضورش در قلمرو جدید فراهم کنیم که یکی از آن ها دفتر فقه معاصر است؛ این دفتر مأموریت دارد به آزادی و سنت های حاکم به نظام درس های خارج و پرورش دهنده آدم های ارزشمند دست نزند و ظرفیت کارشناسی را در محضر این کرسی ها ببرد.
کاش خارج کلام را تدریس می کردم
استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان اینکه از اصول اساسی ما نقدپذیری است گفت: در خبرگزاری حوزه پویش «اگر جای مدیر حوزه بودید» ایجاد شد و همه نظرات 10هزار نفری که وارد گفت و گو شدند دسته بندی و خوانده شد و نظرات تندی که وجود داشت برای مدیر تکان دهنده است و باید در نظر داشته باشد و من از نقد استقبال می کنم.
وی عنوان کرد: درس های اجتهادی در غیر از رشته فقه و اصول مثال سومی برای گام های تحولی ما است که قدم کوچکی است اما حتما تلاش داریم اجتهاد عمیق حوزوی در فلسفه های مضاف همراه شود؛ زمانی فکر می کردم همانگونه که 20 سال فقه تربیت را گفتم، باید درس خارج کلام را شروع می کردم و آن را نیز 20 سال تدریس می کردم.
عملیات های تحولی آغاز شده است
مدیر حوزه های علمیه کشور با بیان اینکه لازم است سنت تدریس اجتهادی متناسب با رشته های مختلف به کار گرفته شود، گفت: طرح آمایش را از نو بازخوانی کردیم که نسخه نهایی پس از چهار سال به زودی به شورای عالی ارائه خواهد شد که نشان می دهد چه اقداماتی برای فعال شدن حوزه در تربیت نیرو و تولید علم و فکر انجام بگیرد. این طرح در قلمروهای نهادی و کارکردی در نظر گرفته شده و ساعت ها وقت برای تشریح آن لازم است.
وی با اشاره به طرح آمایش حوزه به عنوان نخ تسبیح جهت دهنده به امور حوزه های علمیه گفت: مجموعه برنامه های مشترکی که با دستگاه ها مانند آموزش و پرورش داشته ایم که به نتایجی رسیده است؛ هر موردی که تا اینجا ذکر شد عملیات آن آغاز شده است و امیدواریم با سرعت بیشتر پیش برود. ستاد های راهبری آماده شده اند و فعال هستند و همچنین در ستاد حوادث سعی کردیم پشتوانه همه گروه های فعال باشیم.
پشتیبانی طرح های نخبگانی با همکاری مرکز خدمات
آیت الله اعرافی با اشاره به راه اندازی دبیرخانه گروه های جهادی حوزه برای فراهم کردن زمینه فعالیت گروه های جهادی، گفت: صنایع فرهنگی و مرکز رشد نیز در آغاز راه بوده که می تواند تحولات مهمی رقم بزند؛ سعی داریم طرح های نخبگانی را با همکاری مرکز خدمات و خیرین پشتیبانی کنیم.
وی اظهار داشت: پیشنهاد داده شد که مدیر حوزه با نهادهای بین المللی ارتباط برقرار کرده و گفت و گو کند که خبرهای مهمی در این زمینه شنیده خواهد شد و ارتباطی با دستگاه کاتولیک برقرار خواهد شد که خبرهایش به زودی منتشر خواهد شد؛ در دوران کرونا 100 نامه فرستادیم که جواب هایش دوجلد کتاب شده است؛ اندیشه تاب آوری اسلامی و نگرش اسلامی در حوادث را عرضه کردیم و از دفتر رهبری تلفن داشتیم که این کار را تشویق کردند.
حضور حوزه در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت امر مهمی بود
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به حضور حوزه در اسناد و طرح های کلان کشور گفت: افرادی از حوزه علمیه در طرح الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تأثیرگذار بودند که کار مهم و جدیدی بود که حوزه در آن حرفی برای ارائه داشت و مهم این بود که کار بزرگی رقم خورد؛ در سند 2030 آقای زمانی کارهای خوبی انجام دادند و تأثیراتی داشت.
وی با اشاره به انتقادات به مدیر حوزه که کارهای زیادی به عهده دارد، گفت: یکی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی باید مدیر حوزه باشد که اگر من هم حضور نداشتم باید خود حوزویان مطالبه می کردند زیرا حتی قبل از آغاز مدیریت، نماینده فکر حوزه در شورا بودم؛ عقیده ام این است فعالیت های حوزویان باید در قوانین و اسناد نظام ظهور و بروز پیدا کند.
متأسفانه برخی دوستان حزب الهی دور خود را می بینند و از توده نسبتا بی خبرند
آیت الله اعرافی تأکید کرد: نخبگان ما باید به آفاق بلندی بیاندیشند که این بلند اندیشی آن ها را از استحکام زیرساخت های علمی غافل نکند؛ آینده به چهره ها و گروه هایی که الگوی جامع هستند نیاز دارد و این را نخبگان باید رقم بزنند؛ با توجه به گسترش حوزه های دانشی به سختی می توان آدم های جامع را داست بلکه باید به تخصص ها احترام بگذاریم اما به افراد طراز و سلسله جنبان هم احتیاج داریم.
وی با بیان اینکه خروجی کار ما باید در جامعه، محیط و فرهنگ دیده شود، عنوان کرد: دوستان حزب الهی دور خود را می بینند اما همیشه باید بدانیم فراتر از خواص و گروه های پیشگام انقلابی، توده هایی وسیع از قشر خاکستری را هم باید دید که بدون دیدن این ها کاری پیش نمی رود؛ باید در بین متن جامعه کار فکری و فرهنگی انجام دهیم و آثارش را همانجا ببینیم؛ بدون این امر به شکل گلخانه ای در می آییم که در یک محدوده پیرامونی همه کارمان درست است.
آسیب های جامعه اطراف ناشی از ندیدن توده ها است
آیت الله اعرافی ادامه داد: در آنچه که در قم می گذرد 100هزار روحانی نقش دارند که شامل خوبی ها و آسیب ها است؛ برخی از آسیب ها به این دلیل است که همه به دایره درون حوزه می پردازیم و بیرون را نمی بینیم اما باید در کلان فرهنگ عمومی مترقی داشته باشیم؛ حوزه باید بیرون از خود را ببیند و نقش آفرین باشد مانند گروه های جهادی که در کرونا و سیل معجزه آفریدند و نقش آفرین شدند.
وی اظهار داشت: فرد ممتاز را کسی می دانیم که فراتر از سطوح متعارف است و برای اعتلای این نهال مواردی مد نظر است که ابتدایی ترین آن تأمین حداقلی معیشت است به اندازه ای که طلبه نخبه در حوزه بماند و باور بشود؛ در شورای معاونان برای حمایت طلبه مبلغ، استاد و محقق عددی تعیین شده است که باز هم زیر خط فقر است زیرا منابع و اعتبارات دست حوزه نیست اما تلاش کردیم این اعداد تعریف شود.
طرح هدفمندی با قوت ادامه پیدا می کند
آیت الله اعرافی گفت: ستاد مدیریت حوزه تلاش کرده است از طریق دفتر رهبری، دفاتر مراجع و مرکز وقف حوزه شاخص ها را معین کند و طرح هدفمندی خدمات را کلید بزند؛ تلاش شده است غیر از شهریه پایه و خدمات عمومی به چهار گروه: طلبه محصل در طول 18 سال تحصیل، اساتید، مبلغان و فعالان و پژوهشگران مبالغی ارائه شود که توضیحات مفصلی دارد.
وی با بیان اینکه طرح ها و تحقیقات نخبگانی را برای پشتیبانی از نخبگان تعریف کرده ایم اظهار داشت: چندین میلیارد اعتبار با صدها پروژه به صورت جهادی در حوزه انجام گرفته و هیچ نیرویی در ستاد نیافزودیم بلکه در مواردی نیروهایی نیز کم شده است به طوری کار که برخی ستادها با یک نفر نیرو و دبیرخانه انجام می شود.
باید کانون های نخبگانی را به سمت ظرفیت ها حرکت دهیم
آیت الله اعرافی با تأکید بر نبود محدودیت در پیشتیبانی از طرح های مورد نیاز نظام گفت: محدودیت ما شاخص های تحقیق و مطالعه است؛ امسال از تولید محتوای مجازی رونمایی می کنیم و همه افرادی که می توانند تولید انجام دهند وارد این میدان شوند که در مرکز رسانه و معاونت تبلیغ دنبال می شود؛ اعتباراتی نیز برای مرکز رشد حوزه در نظر گرفته شده است که نخبگان باید نسبت به آن اقدام کنند.
وی ادامه داد: در فلسفه های علوم انسانی باید اموری را سامان می دهیم و کانون های پژوهشی را نیز تشکیل دهیم که باید نخبگان در آن ورود کنند؛ به دفتر و مرکز نخبگان حوزه توصیه می کنم ده ها ظرفیت وجود دارد که باید کانون های نخبگانی را به آن سمت حرکت دهید؛ نماینده از حوزه در بخش تصمیم گیر بودجه ریزی فرهنگی عضو شد و چند ظرفیت برای ارتقای فعالیت های نهاد نخبگان ایجاد شد.
مرکز خدمات به شاخص های نخبگی حوزه تن دهد
عضو شورای عالی حوزه های علمیه با تأکید بر شناخت ظرفیت های حوزه توسط دفتر و مرکز نخبگان حوزه گفت: شاخص هایی را بر اساس طرح های خود می آوریم و توقع داریم در هدفمندی مرکز خدمات ضریب بگیرد و همچنین مرکز خدمات باید تن دهد به این شاخص هایی که در حوزه متکفل دارد؛ اگر این شاخص ها را در طرح های خود بگنجانید، نهادهای پژوهش، آموزش، تبلیغ و بین الملل ما یار شما است.
وی ادامه داد: به مرکز خدمات توصیه می کنم در خصوص نخبگان کار مستقلی انجام ندهند که کار خود را سنگین کنند بلکه همه ریل ها در حوزه گذاشته می شود و تعامل صورت می گیرد؛ خروجی کارها باید مهر حوزه بخورد و تعاملاتی صورت بگیرد؛ حدود صد شاخص با عدد و رقم در نظر گرفته شده که مرکز خدمات می تواند در طرح هدفمندی خود به آن ها ضریب بدهد.
کمک هزینه هدفمند به ۹ هزار استاد واریز شده است
آیت الله اعرافی با بیان اینکه بزودی در طرح امین و طرح هجرت انقلابی رخ خواهد داد، گفت: برنامه های ما با دفتر رهبر معظم انقلاب بر روی این 100 شاخص در حال انجام است و 56 شاخص در خصوص استاد در نظر گرفته شد که برای 9هزار استاد شهریه ای تحت عنوان خدمات هدفمند شروع شده است؛ برای طلاب محصل 40 شاخص در نظر گرفته شده است که بعضی از آن ها توسط دفتر رهبری پذیرفته شده است.
وی تأکید کرد: برای مثال مؤسسه ای که در بحث سبک زندگی کار مستقل انجام می داد که با ورود معاونت آموزش و حمایت های صورت گرفته تدریس سطح سه و چهار این مرکز در بحث سبک بر اساس اندیشه رهبری در حال انجام است؛ ده ها مورد اینچنینی در خصوص مؤسسات آموزشی رخ داده است و به زودی برای مؤسسات فرهنگی و تبلیغی سامانه های قوی تری پیش بینی خواهد شد.
نهادهای حوزوی به طرح هدفمندی غنا ببخشند
آیت الله اعرافی با خطاب قرار دادن نهادهای آموزش، پژوهش، تربیت، تبلیغ، بین الملل و امور نخبگان گفت: کنار هم بنشینید و هرچه بیشتر به طرح هدفمندی غنا ببخشید و همچنین با امور طلاب و مرکز خدمات بنشینید که راه بی پایانی جلوی روی شما هست و برای تعامل نهایی هماهنگی لازم است؛ دفتر فقه معاصر و دفتر تدوین متون در ستاد حوزه وجود دارند که باید پیوست نخبگانی برای امور خود تعریف کنند.
وی عنوان کرد: مباحث درسی معطوف به انقلاب و رشته های مربوط به آن پیش بینی شده است که اگر کم است برای ما بفرستید؛ نزدیک چهل طرح مدرسه نمونه در بانک ایده های دفتر برنامه ریزی نوشته شده و باید تنوع مدارس نمونه را بپذیریم؛ 500 مدرسه با حدود 90 شاخص بررسی شده و رتبه بندی شده است که به سمت مراکز تخصصی، اساتید و پژوهشگران هم خواهد آمد.
مدیر حوزه های علمیه کشور در پایان با اشاره به یکصدمین سالگشت احیای حوزه قم گفت: گرامیداشت یک قرن خدمت حوزه شروع شده است و دبیرخانه دارد که نخبگان می توانند در تولید مقاله، ایده و بازشناسی حوزه همکاری کنند؛ در باب هوش مصنوعی اقداماتی انجام شده است که دوستان نخبه باید اطلاع پیدا کرده و همکاری کنند.
علیرضا استادیان خانی