تولید دانش بنیان تنها راه پیشرفت اقتصادی کشور است

اشاره: پس از وقوع انقلاب اسلامی و تسخیر لانه جاسوسی آمریکا که دائم مشغول توطئه چینی علیه منافع ملت ایران بود، آمریکا در مقابل ایران را تحریم کرد. البته رئیس جمهور وقت آمریکا تلاش کرد با دادن برخی امتیازات و با دور زدن تحریم ظاهری که پس از ماجراهای گروگان‌گیری آمریکایی‌ها اتفاق افتاد؛ مانند ماجرای غرور آفرین مک فارلین که با هوشمندی امام خمینی به سود ایران و به ضرر آمریکا تمام شد. تحریم‌های آمریکا هر روز ناکارآمدی خود را نشان داد و آمریکایی‌ها با پشتوانه‌های اطلاعاتی که در اختیار داشتند، هر سال تلاش کردند تحریم‌های هوشمندتری را وضع کنند. 

حتی سازوکارهای مالی به ظاهر جهانی و بین المللی مانند اف‌ای‌تی‌اف را به همین منظور راه اندازی کردند. سازوکاری که تمام بانک‌های مرکزی کشورها را مجبور می‌کرد مبادلات مالی را به‌صورت شفاف در اختیار آمریکا قرار دهد و اجازه می‌داد آمریکا بتواند در هر زمان علیه هر اقدام مالی که از سوی اشخاص یا نهادهایی که به عنوان تروریست شناخته می‌شدند، مانند حاج قاسم سلیمانی یا سپاه قدس، اقدام کند که البته با رأی قاطع مردم به تغییر غرب‌گرایان این اتفاق محقق نشد. تحریم‌های اقتصادی آمریکا را نمی‌توان بی‌اثر یا پراثر دانست و تنها این امر هماهنگی سه قوه را در شناسایی مسیر، راهبری و ترمیم عیوب ساختار می‌طلبد. 

به همین جهت خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، به سراغ حجت‌الاسلام محمدعلی لیالی، استاد حوزه علمیه و دانشگاه رفت تا پیرامون مسأله تحریم‌های اقتصادی آمریکا و اثر گذاری آن در کشور و همچنین راه‌های برون رفت از آسیب‌های ایجاد شده آن گفت‌وگو کند.

رسا ـ صدور دستورالعمل اجرایی تحریم اقتصادی ایران توسط دولت آمریکا در سال 1376 با چه هدفی صورت گرفت و چه تأثیرات و پیامدهایی در  اقتصاد و جامعه سیاسی ایران برجای گذاشته است؟

تحریم‌های اقتصادی یکی از سیاست‌هایی است که دشمنان از گذشته نسبت به جامعه اسلامی و مسلمانان وضع می‌کرده‌‌اند. ما سابقه تحریم را حداقل از دوران شعب ابی‌طالب در زمان پیامبر داریم و در طول تاریخ گزاره‌های مختلف تاریخی وجود دارد. طبیعی است که تحریم همیشه بوده، هست و خواهد بود و یکی از ابزارهای دشمن در ایجاد دشمنی، حربه تحریم و به‌خصوص تحریم‌های اقتصادی است.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و سیر تحولات و دشمنی‌هایی که نسبت به نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران آغاز شد، آمریکا پیش قدم تحریم‌ها شد. او ارتباطات خود را با ما قطع کرد و به کودتاهای مختلف مانند طبس و نوژه دست زد. بعد از آن هم با راه اندازی جنگ تحمیلی که بعد از پایان جنگ نیز به‌طور عملی بحث محدودیت‌های اقتصادی را در همه دوران ها دنبال کرد.

تحریم‌های اقتصادی آمریکا به‌خصوص در سال 1376 به‌طور رسمی توسط کنگره و سپس دولت آمریکا تأیید شد. از آن زمان با تغییرات دولت‌ها، سیاست‌ها و سیاست‌مداران آمریکایی از دموکرات به جمهوری خواه و برعکس چه در کنگره، سنا و دولت، همیشه بحث تحریم‌های اقتصادی روز به روز برای ایران سخت‌تر شد.

چند دیدگاه و قضاوت نسبت به پیامدهای این تحریم‌های اقتصادی وجود دارد؛ نه دیدگاه بدبینی و خوش‌بینی. اینکه همه مشکلات کشور از تحریم‌های اقتصادی آمریکا ناشی می‌شود، دیدگاه غلطی است. حتی اینکه دیدگاهی که اعتقاد دارد تحریم‌ها هیچ‌گونه اثری در جامعه ایرانی نداشته و ندارند نیز نگاهی غلط به شمار می‌رود. نگاه واقع بینی به تحریم‌ها این است که در جامعه ایرانی اثر گذار بودند، هستند و حتی اثر گذار خواهند بود.

کارشناسان مباحث اقتصادی، سیاسی و صاحب نظران باید نسبت به میزان اثر گذاری تحریم‌ها در کشور نظر بدهند. نکته اینجاست که اگر دشمن شما را با تحریم‌های همه جانبه از جمله تحریم‌های اقتصادی تحریم کرد و حتی اگر بتواند با حمله سخت و اگر نتواند با حمله و جنگ نرم به مقابله با شما می‌آید و به تحریم و تحریف می‌پردازد، شما نیز باید در مقابل تهاجم ترکیبی دشمن، دفاع ترکیبی داشته باشید. شما باید پیامدهای تحریم و تأثیرات آن را بفهمید و تحلیل کنید تا بتوانید در مقابل این پیامدها و تحریم‌ها مقابله درستی داشته باشید.

پیامد‌های طبیعی تحریم، فشارهای اقتصادی، هزینه‌های اقتصادی، تورم، رکود اقتصادی، تعطیل شدن کارخانجات و اتفاقات دیگری است که شما در مقابل باید بر تولید، اقتدار و مصرف کالاهای ملی تأکید کنید. با حمایت از کارخانجات و تولیدات ملی همچنین تلاش کنید تحریم‌ها را دور بزنید و در مقابل با سیاست‌های دشمن بایستید.

رسا ـ اقتدار امروز ایران دربرابر تحریم‌های دشمن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در اقتدار جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های مختلف به‌خصوص تحریم‌های اقتصادی می‌توان به این سخن کارشناسان آمریکایی کفایت کرد که گفتند تحریم‌ها یا فشارهای حداکثری به نتیجه مطلوب نرسیده است. آمریکایی‌ها تصور می‌کردند که با فشارها و تحریم‌های حداکثری بتوانند کشور و نظام را با شکست مواجه کنند.

آن‌ها با توجه به تحریم‌ها و فشارهای حداکثری نتوانستند جمهوری اسلامی را شکست بدهند، بلکه دولتمردان با کمک مردم، مجلس و نهادهای حاکمیتی و ملی در مقابل دشمن نه‌تنها آن‌ها را تحریم کردند، بلکه توانستند روز به روز بر قدرت و اقتدار کشور در عرصه‌های صنعت، نظامی، کشاورزی، هوا و فضا، تکنولوژی، علم و ... پیشرو شوند.

اقتدار ایران دربرابر تحریم‌ها موجب بازگشت به هویت، تولید و وحدت ملی بود. همچنین باعث مقابله با سیاست‌های دشمن، به‌خصوص آمریکا و بخشی از کشورهای اتحادیه آمریکا بوده و هست. همه افراد از دوست تا دشمن اعتراف دارند که جمهوری اسلامی در مقابله با تحریم‌ها موفق بوده و فشار حداکثری دشمن شکست خورده است.

امروز جمهوری اسلامی راه‌های بسیاری برای دور زدن تحریم‌ها در اختیار دارد. شاید یکی از مهم‌ترین علل و عوامل اثرگذاری تحریم‌ها در کشور، دولتی بود که به غرب گرایش داشت و همه تخم مرغ‌های خود را در سبد ارتباط و تعامل با غرب قرار می‌داد. هنگامی که دولت تغییر یافت گرایش به روابط با کشورهای شرق مانند روسیه، چین، هند و ... از سرگرفته شد که با حفظ هویت و مصالح ملی توانستیم بسیاری از این تحریم‌ها را بی‌اثر کنیم و ایران موفق شود در دوران کنونی، نه‌تنها در تولید، صادرات و فروش نفت، بلکه حتی در باز پس‌گیری مطالبات خودش موفق شود و گره‌های بسیاری را از مسائل اقتصادی که متأسفانه توسط دولت قبل ایجاد شده بود را برطرف کند.

رسا ـ اشاره خوبی درباره راهگشا بودن تولید در برابر تحریم‌های اقتصادی داشتید، شعارهای سال به‌ویژه شعار امسال که رهبر انقلاب بر تولید دانش بنیان تأکید داشتند، چه نقش راهبردی را علیه تحریم‌های ظالمانه آمریکا می‌تواند داشته باشد؟

شاید از سیاست‌های مدبرانه‌ای که رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر داشتند و تا جایی که مسؤولان و مدیران همراهی کردند و جواب گرفت، بحث شعارهای سال بود. شعارهای سال در چند سال اخیر به‌طور عمومی بر محور تولید تأکید داشت. همان میزانی که در 10 سال اخیر دشمن بر تحریم و فشارهای اقتصادی افزود و رهبر معظم انقلاب بر تولید و توان ملی توجه دادند.

امسال نیز رهبر انقلاب شعار سال را تولید؛ دانش بنیان و اشتغالزایی دانستند. تنها راه مقابله با تحریم‌ها، تولید است. اگر چرخ دنده‌های تولید در کشوری راه بیفتد، تورم، بیکاری، گرانی، واردات و ... کم خواهد شد. اگر تولید مدیریت، حمایت و هدایت شود، نه‌تنها نیازهای اساسی کشور تأمین می‌شود؛ بلکه می‌توانیم دست به صادرات بزنیم.

تأکید رهبر انقلاب بر تولید ملی و حمایت از کالاهای ایرانی بود که راهی غیر از این وجود ندارد. تولید معجزه و افسونی است که می‌تواند در مقابل اندیشه تحریم دشمن مقابله کند. هر جایی ما به تولید به‌خصوص بازگشایی کارخانجات و شرکت‌های تعطیل شده و راه اندازی صنایع و کارگاه‌های زودبازده اقدام کردیم، قطعاً توانسته‌ایم هم تولید را رونق ببخشیم و هم با پدیده منحوس بیکاری مقابله کرده‌ایم تا کشور به سامانی برسد.

رسا ـ از وقتی که در اختیار خبرگزاری رسا قرار دادید، سپاسگزارم.