نگاه ستودنی حوزه به هنر، بارقهای از تحول
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، اختتامیه هشتمین جشنواره هنر آسمانی در سالن بیداری اسلامی جامعه الزهرا با استقبال خیل کثیری از طلاب و روحانیون برگزار شد؛ در همان ورودی دفتر و قلمی به حاضرین هدیه داده میشود و تصاویری نیز چاپ شده در راهروی ورودی قرار داده شده بود.
قبل از شروع مراسم سرود و تصویرهایی زیبا پخش میشد که به نظر میرسید تولید طلاب باشند، اما نکته جالب شروع رسمی مراسم بعد از تلاوت قرآن کریم بود؛ همانطور که در همه مراسمهای اینچنینی سرود ملی که آغاز میشود همه به پا خواسته و با احترام زمزمه میکنند، اما پس از تلاوت قرآن صدای رهبر معظم انقلاب به همراه تصاویر مرتبط به صورت نماهنگ پخش شد که درود و صلوات به چهارده معصوم میفرستاد.
مانند خطبههای نماز جمعه که پس از خطبه اول به ۱۴ معصوم صلوات میفرستند و به هنگام نام بردن از خاتم الاوصیا ایستاده دست بر سر میگذارند، حضار این اختتامیه پیش از پخش سرود ملی ایستادند و زمزمه کردند؛ این اتفاق کوچک، اما خلاقانه مورد استقبال حاضرین قرار گرفت و موجب شعف شد؛ این اتفاق برای نگارنده انعکاس سرود سلام فرمانده را تداعی کرد که از ایران ندای مهدویت به همه شیعیان ابلاغ شد و در اینجا سرود این کشور پس از احترام به نام قائم آل محمد پخش شد.
معاون تبلیغ حوزههای علمیه به عنوان نهاد مجری این جشنواره با اعلام نجم الدین شریعتی مجری مراسم پشت جایگاه قرار گرفت و در خصوص ضوابط متفاوت جشنواره هشتم نکاتی را بیان کرد؛ حضور بانوان در این جشنواره را حائز اهمیت دانست و تلاشهای طلاب در بخش هنرهای نمایشی و تجسمی را غنیمت شمرد.
حجت الاسلام والمسلمین ملانوری در خلال سخنان خود از تهیه یک سرود جهت تقدیر از تلاشهای طلاب جهادی در ایام کرونا و نهضت مواسات خبر داد.
گروه سرود با اعلام مجری در دو لباس و دو قواره مختلف روی جایگاه حاضر شدند و باهم یک سرود زیبا و پر مضمون را خواندند.
سرود که تمام شد تعدادی از حاضرین با صدای بلند احسنت گفتند و این سرود یک اتفاق ویژه بود. آیت الله اعرافی سخنران ویژه مراسم نیز اکثر قریب به اتفاق سخنان خود را به هنر و اهمیت استفاده آن را در ابلاغ رسالت الهی و انجام وظایف طلبگی اختصاص داد. وی با اشاره به سفر اخیر خود به واتیکان و اشاره به ۱۰ معضل پیش روی بشر و وظیفه ادیان در حل آن ها، هنر را عنصری توانمند در حل آنها دانست.
آیت الله اعرافی از تدوین کنندگان برنامه هفتم توسعه کشور خواست از هنر انسان ساز حمایت ویژه داشته باشند.
مدیر حوزههای علمیه به عنوان رأس یک نهاد دینی تأکید فراوانی بر هنر داشت و یک سخنرانی بروز از خود ارائه داد که نشان از یک تحول در زمینه هنر در حوزههای علمیه داشت.
نکته دیگری که میتواند تأییدی بر این تحول باشد استفاده از یک مجری مشهور در اجرای این جشنواره بود که تحول نگاه حوزه به رسانه را نیز نشان میداد. رسانه امروز اقتضائاتی دارد که هر چه قدر از این اقتضائات فرار کنیم کمتر به مخاطب میرسیم، زیرا رسانه یعنی مخاطب. یکی از این لوازم رسانههای امروز استفاده از شخصیتهای شناخته شده و تجربه شده برای مخاطب است.
پس از سخنان آیت الله اعرافی وی بر روی جایگاه ماند تا بزرگان جمع بالا بیایند و تقدیر انجام شود. شریعتی انگار که از میان جمع استاد جواد محدثی را خوب میشناخت و چند باری از او با عبارات مختلف خواست به جایگاه بیاید.
همچنین حجتاسلام والمسلمین ملانوری معاون تبلیغ و حجتالاسلام والمسلمین ملکی قائم حوزههای علمیه به همراه مدیرکل ارشاد قم نیز حضور داشتند. با اشاره آیت الله اعرافی به مجری سرکار خانم برقعی رئیس جامعه الزهرا نیز به جایگاه فراخوانده شد و برنامه تقدیر، با تقدیر از دو روحانی سید پیشکسوت در عرصه هنر آغاز شد؛ در ابتدا نام حجت الاسلام سید احمد شفیعی مازندرانی هنرمند خوش نویس حوزوی برده شد که به علت حضور در مراسم ترحیم مادرش در اختتامیه حضور نداشت. در ادامه نیز حجت الاسلام سید کاظم علوی در بخش هنرهای نمایشی رشته کارگردانی مورد تقدیر ویژه قرار گرفت که خواست پشت تریبون برود و از دست اندر کاران مراسم تشکر کرد.
برنامه تقدیر در همین نقطه متوقف شد تا دبیران بخش نمایشی و تجسمی به ارائه گزارش بپردازند؛ تشکرهای زیاد این دو دبیر از دست اندرکاران جشنواره و مراسم اختتامیه کمی خسته کننده بود؛ هر دو دبیر از آثار ارسالی اظهار شگفتی کردند و این جشنوارهها را آغازی برای بهره گیری از هنرمندان حوزوی دانستند.
در ادامه مراسم نیز تقدیر از برگزیدگان ادامه پیدا کرد که حضور طلاب جوان و بانوان در میان برگزیدگان بسیار زیاد بود؛ در نظر بسیاری از روشنفکران، نهاد مذهب در مقابل هنر و حضور اجتماعی زن قرار دارد، اما تقدیر از بانوان در جشنواره هنر آسمانی خط باطلی بر هر دو گزاره میکشد که واقعا قابل تقدیر است.
امید است که حضور روزافزون طلاب در عرصه هنر را شاهد باشیم و حوزه علمیه به همه عرصه های هنری بیش از پیش توجه شود.
در پایان نیز یادداشت مختصر سهیل اسعد طلبه آرژانتینی تقدیم می شود:
تحول هنری حوزه علمیه
امروز در اختتامیه جشنواره هنرهای آسمانی شرکت کردم. جشنوارهای برای بررسی آثار متنوع هنری که توسط طلاب حوزه علمیه خلق شده بود.
راستش شاید من را بیشتر بخاطر مشکلات بسیار زیاد موجود در حوزه کاری خودم یک منتقد به حوزه علمیه بشناسند اما امروز واقعا از حضور در این برنامه لذت بردم و از فعالیتهای هنری در حال انجام توسط طلاب محترم شگفت زده شدم.
بیست و پنج سال پیش وقتی وارد حوزه شدم اگر میگفتم قبلا بازیگر تئاتر بودم همواره با یک نگاه منفی روبرو میشدم اما امروز متوجه شدم طلبههای بسیاری در زمینههای مختلف هنری از جمله هنرهای تجسمی، مستندسازی، نقاشی، گرافیک، تئاتر و... مشغول فعالیت هستند و این یعنی شروع یک تطبیق زمانی و درک ملزومات روز توسط حوزه علمیه.
نکته دیگر، سخنرانی به روز و متفاوت آیتالله اعرافی به عنوان مدیر حوزههای علمیه بود. وقتی در سطح مدیریت حوزه چنین توجهی به هنر شود، هنرمندان حوزوی و خصوصا غیر حوزوی امکان ظهور و بروز بیشتر استعدادهای هنری خود را در خدمت به دین مبین اسلام پیدا میکنند. بهنظر من شعار تحول در حوزه حداقل در زمینه هنر اتفاق افتاده است. (اگر گذشته حوزه را در زمینه هنر بدانید با من هم نظر خواهید بود)
در یک کلام امروز خیلی خوشحال بودم و خواستم با رعایت جانب انصاف، همیشه نقد کننده نباشم و اگر پیشرفتی دیدم آن را هم بیان کنم.