آبرسانی به همت جمعیت هلال احمر و شهرداری همدان

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از خبرگزاری فارس- همدان؛ آسمان زمستان ۱۴۰۰ نیاز به منجم‌باشی نداشت تا تابستانی خشک را در ۱۴۰۱ پیش بینی ‌کند، به طوری که روزها پس از یکدیگر گذشت اما آسمان حاضر نشد، بار خود را به زمین بگذارد. مثلی قدیمی در همدان دهان به دهان می‌چرخد که می‌گویند برف همدان آسمان نمی‌ماند، دلیلش هم این بود که بارها فروردین و اردیبهشت پایتخت تاریخ و تمدن سفیدپوش شده بود، یعنی اگر چله بزرگ و چله کوچیکه و البته چاراچار از خجالت زمین به خوبی در نمی‌آمدند، بهار دیرتر از تقویم روی کاغذ از سر می‌رسید. اما چند سالی است که حکم نقض این مثل قدیمی از راه رسیده و کوه‌های همیشه برف پوش همدان، در دل زمستان هم خاکی رنگ خودنمایی می‌کنند. به زبان عدد و ارقام هم می‌شود کاهش ۴۴ درصدی بارش نسبت به متوسط بلندمدت که در ۴۵ سال اخیر بی‌سابقه بوده است.

انتظار برای یک تابستان گرم

  بنابراین با گرم شدن هوا و فرا رسیدن تابستان طاقت‌فرسا، مردم هر روز انتظار داشتند ساعت دسترسی به آب لوله‌کشی در منازل کاهش یابد. هر از چند گاهی نیز آب برخی از مناطق شهر برای مدت محدودی قطع می‌شد اما ادامه‌دار نبود، تا اینکه روزهای آخر مردادماه بالاخره آنچه نباید رخ داد و قطعی آب هویدا شد. در این میان آنچه برای مردم عجیب به نظر می‌آید، تفاوت میزان قطع و وصلی آب در مناطق مختلف شهر همدان است. برخی از مناطق در چهار - پنج روز گذشته یک قطره آب هم نداشتند و برخی دیگر ممکن بود ساعات کمتری را در بی‌آبی به سر برند. مناطقی چون شهرک بهشتی، شهرک مدنی، محله امامزاده عبدالله با قطعی‌های بلندمدت و برخی مناطق دیگر چون شهرک فرهنگیان با میزان کمتری قطعی نسبت به مناطق ذکر شده مواجه شدند. البته آنچه در شبکه‌های مجازی انعکاس بیشتری داشت وصل شدن شبکه آبرسانی، همراه با آب زردرنگ و خاکی‌رنگ بود که نه به دلیل آلوده بودن آب بلکه به دلیل استفاده از مواد استاندارد برای آبرسانی در داخل شبکه و تغییر جهت حرکت آن در برخی از لوله‌های شبکه آبرسانی است.

قطره‌ها اندک اندک کم می‌شوند

این اتفاق در همدان سرسبز کم سابقه بوده است و به همین دلیل فضای مجازی مملو از دلیل و برهان شد تا چرایی این اتفاق روشن شود. سد زیبای اکباتان که جزئی از هویت مردم همدان است، همیشه با تلالو خورشید در آب بیکرانش پشت گرمی تابستان‌های همدان بود، اما حالا هر روز عکس‌های بی‌رمق شدنش در فضای مجازی دست به دست می‌شد تا بالاخره آب از تراز بالایی پایین‌تر آمد و شد آنچه نباید ‌می‌شد. کم‌آبی ابتدا به ساکن؛ خانواده‌هایی که دارای نوزاد، خردسال و نونهال بودند را تحت تأثیر قرار داد و آنها در شبکه‌های اجتماعی به بیان دغدغه‌های خود پرداختند، سپس سالخورده‌ها بیشترین آسیب را دیدند.

روان‌ آب‌هایی که حوصله ماندگاری در همدان را ندارند

اینجا کوهستانی بودن و واقع شدن در دامنه کوه‌های زیبای الوند برای همدانی‌ها هزینه‌بر شد چرا که شیب زمین منجر به اینکه همدان نتواند روان‌آب‌ها را حفظ و نگهداری کند و با وجود آنکه سرشاخه سه حوزه اصلی کرخه، فلات مرکزی و سفید رود است، خودش به معضل بی‌آبی دچار شود و رودخانه دائمی هم وجود نداشته باشد که به دادش برسد. نبود مخزنی برای ذخیره مناسب سیلاب‌ها و روان‌ آب‌ها مشکلات این دیار را بیشتر کرد. سد اکباتان با وجود اینکه یکبار ظرفیت آن افزایش یافت و ارتفاع تاجش بلندتر شد در نهایت ۳۸ میلیون مترمکعب، آب در درون خودش نگه می‌دارد و سد کلان ملایر ۴۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره می‌کند. در اصل در استان همدان منابع آبی نمانده است که برای آن برنامه‌ریزی نشده باشد.

افزایش جمعیت و گسترش شهرها مصرف آب را افزایش داد

خدمات‌رسانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در شهرها گسترش یافت به طوری که حداقل در حوزه آب، می‌توان اعلام کرد که نزدیک به ۱۰۰ درصد مناطق شهری از نعمت آب لوله‌کشی برخوردار شدند. افزایش جمعیت و گسترش مناطق شهری نیاز به آب را افزایش داد تا دیگر سد اکباتان نتواند پاسخگوی نیازهای شهر باشد. به همین دلیل توجه مدیران به سفره‌های زیرزمینی جلب و چاه‌های عمیقی در دشت بهار ایجاد شد. مدیران برای تأمین آب شرب از تمام منابع داخل استانی استفاده کردند و پس از اینکه نیازها افزایش و منابع موجود کاهش یافت، توجه خود را به طرح‌های بین حوزه‌ای جلب کردند و یک ابرپروژه پیگیری شد.
 

ابرپروژه آبرسانی آغاز می‌شود

این طرح در سال ۱۳۸۳ همزمان با سفر مقام معظم رهبری به استان همدان به تصویب و پس از سه سال طرح مطالعاتی آن به اتمام رسید و عملیاتی اجرایی آن آغاز شد. با اجرای این طرح یکی از دغدغه‌های اصلی مردم و مسؤولان برای تأمین آب پاسخ داده می‌شود. اما بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده، این ابر پروژه به سرانجام نرسید. دلیل آن را گاهی احساس بی‌نیازی برای آب به دلیل ترسالی، پیگیری نکردن توسط برخی از مسؤولان وقت، عدم تخصیص اعتبار در برخی از سال‌ها، تحریم‌هایی که باعث شد برخی از وسائل لازم تأمین نشود و موارد دیگر بیان شده است.
 

از سرگیری ابرپروژه آبرسانی در دولت سیزدهم

اما دولت سیزدهم تا بر مسند مدیریت کشور تکیه زد، فعالیت خود را آغاز و برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت لازم را شروع کرد. استاندار و مدیران زیرمجموعه وزارت نیرو در استان فعالیت خود را آغاز کردند و پیگیری‌ها را شتاب بخشیدند. حتی شرکت آب و فاضلاب استان که وظیفه‌ای در تأمین آب ندارد و تنها توزیع‌کننده آن است، به دنبال تأمین آب رفت و یک بسیج همگانی شکل گرفت. احداث چاه در برخی از مناطق چون آق‌حصار و اجاره چاه‌های کشاورزی توانست از بروز بحران در ماه‌های اول تابستان جلوگیری کند و با آنکه همه پیش‌بینی می‌کردند تیرماه چالش جدی آن آغاز می‌شود، قطعی‌ها در پایان مرداد آغاز شد.

شرکت آبفا استان اقدامات خود را از بهمن سال گذشته با آنکه همه پیش‌بینی می‌کردند بارش خوبی در پیش خواهد بود، آغاز کرد و دست به حفر چاه، استفاده از رودخانه عباس‌آباد، کاهش فشار شبانه آب و اجاره چاه‌های کشاورزی زد تا از بروز بحران جلوگیری کند و موفق شد بهار و اوایل تیرماه را بدون چالش سپری کند.

حمایت استاندار همدان از کشاورزانی که برای تأمین آب شرب پای کار باشند

در همین راستا ۱۷۳ چاه توسط کارشناسان آب‌منطقه‌ای با در نظر گرفتن عواملی چون آبدهی بالا، نزدیک بودن به خط آبرسانی و مجهز بودن به موتورهای برقی شناسایی شد تا پس از اقدامات لازم به شرکت آبفا تحویل داده شود. تا کنون مسئولان استان با صاحبان ۱۸ حلقه چاه کشاورزی وارد مذاکره شدند. فرماندار شهرستان بهار نیز رایزنی‌های خود را با کشاورزان آغاز کرده و برخی از آنها حاضر شدند چاه‌های خود را در اختیار شبکه آبرسانی قرار دهند. استاندار همدان و وزیر نیرو هم به کشاورزانی که به یاری تأمین آب شرب شهرها آمدند، قول حمایت و تشویق داد.

در کنار این اقدامات تکمیل طرح آبرسانی بین حوزه‌ای توسط شرکت آب منطقه‌ای زیر نظر مستقیم استاندار همدان با جدیت دنبال شد. وزیر نیرو و معاونان وزارتخانه چندین بار به استان همدان سفر کردند. در آخرین سفر که روز شنبه ۲۹ مرداد ماه رخ داد، علی‌اکبر محرابیان به با بالگرد تمام طول مسیر طرح آبرسانی بین حوزه‌ای را مورد بررسی قرار داد و در همین سفر ۲۰۰ میلیارد تومان دیگر به پروژه تخصیص داده شد که به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان همدان بلافاصله به حساب استان واریز شد.

آبرسانی به همت جمعیت هلال احمر و شهرداری همدان

با توجه به تلاش شبانه‌روزی مسئولان در استان همدان به نظر می‌رسد فاز نخست این طرح در سه هفته دیگر که وزیر نیرو مطرح کرده، به بهره‌برداری برسد. اما اقدامات کوتاه‌مدت توسط دستگاه‌های مختلف نیز در دستور کار قرار داد، شهرداری هم وارد میدان شد تا آب را با تانکر به مناطقی که با قطعی‌های طولانی‌مدت مواجه هستند برساند. تانکرهای شهرداری آب شرب را به مناطقی چون شهرک بهشتی و جولان و مناطق کمترتوسعه‌یافته رساندند، ارتش و سپاه نیز پای کار هستند و با تانکرهای سیار و البته ایجاد تانکرهای ثابت برای عرضه آب همراه مردم برای کاهش مشکل هستند.

وقتی سد اکباتان کم رمق می‌شود

 در اصل با کاهش خروجی آب از سد اکباتان مناطقی که توسط آب‌های سطحی تغذیه می‌شدند با مشکل بیشتری مواجه شدند و حوزه‌هایی که از آب‌های زیرزمینی بهره می‌برند با مشکل کمتری. همین مسأله باعث شد که جدول اعلامی از سوی شرکت آبفا برای قطعی آب، هنوز به طور کامل اجرا نشود، چراکه آب موجودی زنده در سطح شهر است و گردش آن در شبکه داخل شهری به مسائل گوناگونی وابسته است. با این وجود صبوری مردم همدان و همراهی آنها با مدیران در کنار تلاش شبانه‌روزی مسئولان و تکنسین‌ها، روزهای سخت بی‌آبی را با آرامش همراه کرده است و اقدامات همه دستگاه‌های استانی و کشوری به شکل‌گیری این فضا یاری رسانده است. رئیس جمعیت هلال احمر کشور با یک میلیون لیتر آب معدنی، پنج دستگاه تانکر و ۲۰ هزار گالن آب ۱۵ لیتری وارد استان شد و تا کار توزیع آب در مناطقی که قطعی آب بیشتری دارند و کمتربرخوردار هستند، سرعت بگیرد.

و البته حفاری و لوله گذاری برای تأمین آب شرب با قوت و شدت در جریان است تا آب به همدان برسد و این روزها نیز خاطراتی بدل شود که امروزی‌ها برای نسل‌های فردا تعریف کنند. اگرچه قدیمی‌ها از دالان‌های برفی در کوچه‌ها می‌گفتند نسل امروز برای آیندگان از روزهایی می‌گویند که بی آبی را در کنار هم گذراندند.

انتهای پیام/۸۹۰۳۳/