شماره ۴۶ فصلنامه علمی «جستارهای سیاسی معاصر» منتشر شد
شماره ۴۶ فصلنامه علمی «جستارهای سیاسی معاصر» با ۶ مقاله منتشر شد.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، شماره 46 فصلنامه علمی «جستارهای سیاسی معاصر» به صاحب امتیازی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با مدیرمسئولی فرهاد زیویار و سردبیری یحیی فوزی منتشر شد.
این فصلنامه در 6 مقاله منتشر شده و عناوین، نام نویسندگان و چکیده مقالات به شرح زیر است:
رابطه گفتمان انقلاب اسلامی و هویت ایرانی اسلامی؛ بر پایه ی الگوی نظری اراده معطوف به هویت؛ با تکیه بر میزان اثرگذاری کتب درس انقلاب اسلامی
مصطفی نجفی؛ فرهاد زیویار
چکیده: هدف: محققان در پژوهش حاضر به بررسی موانع تأثیرگذاری دروس معارف بر دانشجویان ـ با درنظر گرفتن عامل حقارت اجتماعی و بحران هویت ـ پرداختند ومیزان ارتباط دروس معارف با عوامل مذکور را سنجیدند. روش: روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی، در بخش نظری به شیوۀ بررسی نظریات روانشناسی اجتماعی و جامعه‌شناسی، بصورت اسنادی وکتابخانه‌ای و در بخش کمّی، توصیفی (از نوع پیمایشی) است؛ که بر اساس نمونه‌گیری احتمالی،250 نفر از دانشجویان رشته‌های مختلف دانشگاه آزاد تهران مرکز ـ بصورت مساوی دختر و پسر ـ به شیوۀ هدفمند و با استفاده از پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفتند. یافتهها: موانع تأثیرگذار بر دروس معارف، شامل سه بعد: 1. ضعف در هویت‌سازی (عدم توجه به نیازسنجی و الگوی حقارت اجتماعی)، 2. ضعف در ارزش‌گذاری و اقناع مخاطب، 3. ضعف در نوآوری و جذابیت، بوده؛ که برای هرکدام پیشنهاداتی ارائه شده است. نتیجه‌گیری: توجه به نیازمندی‌های روانشناختی و جامعه‌شناختی، نوآوری و خلاقیت در چارچوب اندیشه‌ها و ارزش‌های اسلامی، ارزش دادن به علوم انسانی بومی و تقویت بینش دانشجویان و محققان؛ استقبال از رویکردهای نوین در تدریس دروس معارف؛ می‌تواند موانع تاثیرگذاری دروس معارف بر دانشجویان را کم‌رنگ سازد.
حکمرانی در جامعه پیچیده شبکه‌ای
محمدهادی راجی؛ اصغر افتخاری
چکیده: حکمرانی در سه سویه مشارکت، مشروعیت و تقنین منشاء اثر و گفت‌وگو می‌باشد. حکمرانی به مثابه موضوع قدرت، هم‌زمان با تطورات قدرت دچار دگرگونی شده و بسترهای جدیدی را تجربه می‌کند. بر این مبناء موضوع حکمرانی، هنگامی که در جوامع پیچیده و شبکه‌ای قرار می‌گیرد شرایطی متفاوت از جوامع پیشاشبکهای پیدا می‌کند. این تحقیق در پی آن است تا به این موضوع بپردازد که حکمرانی در جامعه پیچیده شبکه‌ای چگونه است؟ از این رو هدف اصلی این تحقیق، شناخت چارچوبی است که بتواند به پردازش جدیدی از کیفیت حکمرانی در جامعه پیچیده و شبکه‌ای بپردازد. در این پژوهش که دارای رویکردی توصیفی- تحلیلی می‌باشد سعی شده تا با استفاده از روش اسنادی در ضمن گفتمان تفسیری و نظریه پیچیدگی و با رجوع به منابع معتبر، ابعاد مختلف موضوع، بررسی و بیان گردد. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که طراحی هویت‌های رقومی یکتا و انحصاری و همچنین داده‌های کلان و معنادار برای حکمرانی در جامعه پیچیده شبکه‌ای، نقش اساسی را ایفاء می‌کنند.
گفتمان رسانه‌ای «برجام» در پرتو روابط بین‌المللی ایران: مطالعه موردی روزنامه‌های اصلاح‌طلب ،و اصولگرا
فاطمه ناطقی؛ امیر مسعود مظاهری؛ رضا فاضل
چکیده: برنامه جامع اقدام مشترک(برجام)، یکی از مهمترین عهدنامه‌های سیاسی و حقوقی تاریخ جمهوری اسلامی ایران و یکی از تأثیرگذارترین آن‌ها بر روابط بین‌المللی ایران بوده است. بازتاب این توافق در داخل کشور ذیل دو گفتمان اصلی سیاسی رقیب، یعنی اصولگرایی و اصلاحطلبی بود و به دو شکل متفاوت بازنمایی شد. در این پژوهش با استفاده از نظریه‌ی گفتمان، که ریشه در نظریات فوکو و لاکلائو و موفه دارد، به تحلیل و بحث پیرامون دو گفتمان رسانه‌ای اصلاحطلبی و اصولگرایی پرداخته‌ایم. روش مورد استفاده در این تحقیق،تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف است که شامل سه مرحله‌ی توصیف، تفسیر و تبیین است. داده‌های پژوهش نیز، تیترهای خبری روزنامه‌های دو جناح اصولگرا و اصلاح‌طلب درباره برجام بوده است. به این منظور، تیترهایی که در رابطه با موضوع تحقیق، ارزش شناختی داشته‌اند، مورد تحلیل قرار گرفتند. بر مبنای نتایج تحلیل یافتهها؛ گفتمان‌های اصلاحطلبی و اصولگرایی به واسطه‌ی تکنیک‌هایی از جمله غیریت‌سازی و یکپارچه‌سازی، ارزیابی‌های متفاوت و متضادی از برجام داشته‌اند. گفتمان اصولگرایی برجام را خطری برای «امنیت ملی» می‌داند و نتایج منفی آن را متوجه گفتمان اصلاحطلبی می‌داند. در مقابل، گفتمان اصلاحطلبی برجام را گامی به سوی «صلح» و «گشایش اقتصادی» می‌داند و دستاوردهای مثبت آن را به خود نسبت می‌دهد.
شناسایی پیشران فعالیت های حزبی در ایران آینده با استفاده از نرم افزار MIC MAC
زهره همتی؛ حسین مسعودنیا؛ امیر مسعود شهرام نیا؛ علی علی حسینی
چکیده: حزب در جوامع سیاسی غرب به عنوان یکی از نهادهای مدنی از عهده کارویژه هایی که برای آن تعیین شده برآمده است اما در ارتباط با کشور ایران، احزاب به دلائل گوناگون نتوانسته اند نقش مهمی در تحولات سیاسی جامعه و تحکیم دموکراسی ایفا نمایند. پزسش اصلی این است که؛ مهمترین پیشران های تأثیرگذار بر فعالیت احزاب سیاسی در ایران در در شرایط فعلی و لاجرم در آینده کدامند؟ پاسخ به این سوال، با کاربست گام های چهارگانه روش شناسی شامل: 1. شناسایی پیشران های اولیه از طریق کاوش در ادبیات پژوهش .2رتبه بندی پیشران ها توسط خبرگان از طریق تحلیل عاملی اکتشافی 3. برگزاری پنل خبرگان برای شناسایی اثرات متقابل پیشران ها 4. تحلیل های آماری و نرم افزاری ماتریس اثرات متقابل از طریق نرم افزار میک مک انجام شد. یافته ها نشان می دهد برخلاف تصور بسیاری که جناح های سیاسی را تأثیرگذارترین پیشران در عملکرد احزاب سیاسی ایران می دانند نبود تربیت سیاسی، وجود آمریت و خودمداری در فرهنگ سیاسی کشور، فقدان پایبندی به قانون و فرهنگ مدارای سیاسی در کشور، شکلگیری و تداوم بینش مطلق انگاری در فرهنگ سیاسی کشور مهمترین پیشران هایی هستند که بیشترین تأثیرگذاری و تأثیرپذیری را در تعامل با سایر پیشران ها دارند بر عرصه تحزب دارند.
چالش‌ها و راهبردهای دولت الکترونیک در راستای تحقق دموکراسی
حسن خسروی؛ حسن طیبی توکل؛ ناصرعلی منصوریان
چکیده: دولت الکترونیک با هدف بهبود خدمات رسانی به مردم، موجب تعامل بیشتر مردم با دولت و مشارکت آن‌ها را در فرآیندهای دموکراتیک می‌شود و این امر در تحقق حقوق و آزادی ها، ساختار و کارکرد نهادهای حکومت و نهایتاً در هنجارها برای حاکمیت دولت قانون مدار که در آن تحدید قدرت، رعایت سلسله مراتب و نظارت پذیری با استفاده از دولت الکترونیک تسهیل و بسیار شفاف خواهد شد. پژوهش حاضر به صورت توصیفی و تحلیلی این موضوع را بررسی می کند.
دولت الکترونیک می‌تواند با بکارگیری فناوری‌های جدید ارتباطی و اطلاعاتی به ساختاربندی خدمات در راستای تضمین حقوق اساسی شهروندان و مشارکت اثر بخش مردم و جامعه مدنی در فرآیند تصمیم گیری عمومی عمل کند، از این رو یکی از نتایج اجرای دولت الکترونیک و حکومت‌گری الکترونیک، خلق دموکراسی باشد، ولی مهمترین چالش‌ها در تحقق دولت الکترونیک می‌توان به نقض حریم خصوصی، یکپارچه سازی سامانه های فنی، تغییر فناوری و لزوم احیای مجدد مسائل مربوط به عوامل انسانی، اندازه پذیرش فرهنگ استفاده از خدمات دولت الکترونیک، شکاف دیجیتالی، مشارکت ناکافی در پیاده سازی دولت الکترونیکی، سواد الکترونیک پایین و فقدان برنامه منسجم در روند مطلوب آماده ســازی برای تحقق دموکراسی، اشاره کرد.
وجوه روش‌شناختیِ تاریخ‌نویسیِ اندیشۀ سیاسی جواد طباطبایی
عبدالله بیننده؛ مهدی فدایی مهرابانی
چکیده: مسئلۀ کانونی جواد طباطبایی در همۀ آثارش «ایران به عنوان یک مسئله/مشکل فلسفی» است و این مسئله او را به زوایای گوناگون تاریخ، تاریخ اندیشه و تاریخ اندیشه سیاسی در ایران می‌کشاند. وی مجموعه‌ای از رویکرد و روش‌هایی که تاکنون به این منظور به کار گرفته شده‌اند را نامناسب دانسته و ردّیه‌های صریحی بر آن‌ها می‌نویسد از جمله رویکردهای تاریخ‌گرایانه، ایدئولوژیک، جامعه‌شناختی، تجددستیز، اهل تتبعات ادبی، روشنفکران دینی، مستشرقان، ایران‌شناشان اروپایی، تاریخ‌نویسیِ دانشگاهی و روش‌هایی مانند کشف‌المحجوب. حال پرسش این است طباطبایی برای بررسی تاریخ و تاریخ اندیشۀ سیاسی در ایران از چه رویکرد و روشی بهره گرفته است؟
طباطبایی رویکرد خود را «فلسفی»، شیوۀ نوشتن خود را «استراتژیک» و جای-گاهی که از چشم‌انداز آن به تاریخ اندیشه سیاسی می‌نگرد را «اندیشۀ تجدد» می‌داند. به صورت خاص، روش عمده و اصلی طباطبایی، «روش تحول تاریخی مفاهیم» است؛ بهره‌گیری از دستگاه مفاهیم تجدد با قیدِ اجتهاد در آن مفاهیم، مهمترین مدعای طباطبایی در بهره‌گیری از چنان روشی است. البته طباطبایی در همۀ آثارش، الزاماً از روش واحدی بهره نمی‌گیرد و خود را نیز به همۀ ابعاد و قیود یک روش مقید نمی‌سازد، هرچند همۀ آثار او از منطق کلی یا رویکردی واحد پیروی می‌کنند.
علاقه مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره فصلنامه علمی «جستارهای سیاسی معاصر» می توانند به نشانی تهران، بزرگراه کردستان، خیابان 64 شرقی، کوچه اول، بن‌بست احداثی، پلاک 6، طبقه 3، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دفتر مجله جستارهای سیاسی معاصر با شماره تلفن (داخلی: 223) ٨٨٦١٤٢٩٩ یا به نشانی اینترنتی این فصلنامه به آدرس politicalstudy.ihcs.ac.ir مراجعه کنند یا تماس بگیرند.
ارسال نظرات