فیرحیِ دربند مدرنیته؛ آزاداندیش نبود

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام ذبیح الله نعیمیان استاد حوزه و دانشگاه در برنامه کرسی ترویجی بررسی و ارزیابی کتاب«سکولاریسم پنهان» (بررسی انتقادی اندیشه های دکتر فیرحی)که به مناسبت درگذشت استاد فیرحی در موسسه امام رضا(ع) قم برگزار شد، با بیان اینکه در هنگام چاپ پیشنهاد داده بود که نام این کتاب را سکولاریسم آشکار بگذارند،گفت: سکولاریسیم آشکار مرحوم فیرحی را پنهان نکنیم چرا که اندیشه فیرحی و خواندن آثارشان آسیب هایی را به جامعه فکری ما وارد می کند.

وی با اشاره به اینکه مرحوم فیرحی با خود صداقت ندارد، ابراز کرد: آقای فیرحی از قلم و استعداد خوب و هوش سرشاری برخوردار بود اما در برابر حقیقت ادب نداشت و برخلاف آنچه شاگردان و هوادارنش بیان می کنند آزاداندیش نیست.

استاد حوزه علمیه با ابراز اینکه فیرحی آزاداندیش نبود، تاکید کرد: فیرحی دربند مدرنیته بود پس او آزاداندیش نیست و اگر بخواهد آزاد اندیشی شکل بگیرد معیارهایی دارد که از آن جمله صداقت با خود، مخاطب و صداقت با حقیقت است.

وی با بیان روایتی از امام علی (ع) در رابطه با جفای به حقیقت، صداقت گریزی و صداقت ستیزی اظهار کرد: مرحوم فیرحی رندانه پاسخ گریز بود و در اندیشه هایش به صورت گزینشی به دنبال جابری و دنباله روی از فوکو رفته است و چون تعمد در اندیشه هایش داشت آزاد اندیش نبود.

حجت الاسلام نعیمیان با اشاره به اینکه فیرحی قائل به اسلامی شدن علوم نبود و تنها قائل به اسلامی نمایی فراورده های مدرن و جهت دار و گرانبار از نظریه بود، خاطرنشان کرد: آثار و اندیشه های فیرحی به اندیشه مخاطب ضربه می زند.

وی با بیان اینکه جذابیت ایشان به چند رشته ای بودن است، تصریح داشت: مخاطب چند رشته ای نیست و فکر می کند که فیرحی چه حرف های خوب و زیبایی زده است اما اینکه کجاها تحریف عامدانه شده است را متوجه نمی شود.

وی ادامه داد: این اندیشه مخلوط است و اگر طبق تعبیر حضرت علیه السلام نیز نفاق نباشد اما پایبند به حقیقت نیست و زرنگ بازی شبه علمی داشت.

وی همچنین با بیان اینکه فیرحی نظریات و اندیشه هایی را پسندیده و به دنبال تاییداتی برای آنها بود، اضافه کرد: اعتقاد من نسبت به مرحوم فیرحی برداشت تدریجی است نه قرائت عامدانه پیش انگارانه.

حجت الاسلام نعیمیان با بیان اینکه مرحوم فیرحی برداشت های گزینشی داشت، ابراز کرد: نومن ببعض و نکفر ببعض در واقع تحریف است و فیرحی بیش از فخر المشککین است و بلکه فخرالمخربین و کنار گذارنده آموزه های دینی و گزینش کننده است.

گفتنی حجت الاسلام نعیمیان مدیر موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) قم است که نقدهای جدی بر مرحوم فیرحی در کتاب سکولاریسم پنهان دارد و در بخش هایی از این کتاب چنین آورده است: دکتر داوود فیرحی را می توان یکی از گفتمان سازها و یکی از شبکه سازهای فکری جریان تجدد خواه ایران دانست که اگرچه شاید روش او با امثال دکتر سروش متفاوت باشد اما مقصد و نتیجه کار آنها یکی بوده است.

از جمله آرا و اندیشه های دکتر فیرحی که البته فرصت نکرد آن را تفصیل دهد نفی اسلامی سازی علوم انسانی است. در پروژه دکتر فیرحی علوم انسانی مثل سایر علوم محصول عقل بشری و خرد و جمعیت جمعی است لذا پدیده اسلامی سازی علوم انسانی پدیده توجیهی ناپذیری است، این در حالی است که آمیخته بودن علوم انسانی موجود با مبانی امانیستی غرب و تفاوت‌ها و تضادها های گزاره های متعددی از این علوم با دین اسلام بر اهل نظر پوشیده نیست.