تاکیدات رهبر انقلاب بر فرهنگ سازی فرزندآوری

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا،  یکی از خطراتی که وقتی انسان درست به عمق آن فکر می کند، تن او می لرزد، مسئله جمعیت است؛ مسئله ای که باید آن را جدی گرفته و اهتمام ویژه ای بر روی آن داشته باشیم. امروزه به اذعان کارشناسان، دلسوزان نظام مقدس جمهوری اسلامی و کاوش های صادقانه‌ی علمی، جمعیت جوان کشور رو به کاهش پیدا کرده است که اگر به همین منوال در حرکت باشد، در نهایت به جایی خواهد رسید که دیگر قابل علاج نبوده و یا با سختی بسیار می توان کمبودهای نیروی انسانی کشور و تبعات آن را جبران کرد.

به عبارت دیگر مسئله جمعیت و پیری جمعیت از آن مسائلی نیست که بگوئیم حالا ده سال دیگر فکر می کنیم؛ نه اگر چند سال بگذرد وقتی نسل ها پیر شدند، دیگر قابل علاج نیست. (بیانات مقام معظم رهبری 1392/9/19) در سال‌های گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها بر اهمیت مسئله افزایش جمعیت سفارش کرده و برآن تأکید کرده‌اند؛ به گونه ای که از سال ۱۳۹۰ تاکنون بیش از 45 بار نسبت به مسئله فرزندآوری و جلوگیری از حرکت کشور به‌ سمت پیری جمعیت تذکر و توجه داشته‌اند.

در راستای اهمیت دادن رهبر معظم انقلاب اسلامی به مسئله جمعیت بود که ایشان در اردیبهشت ماه سال 93 با توجه به اهمیت مقوله جمعیت در اقتدار ملی و لزوم توجه به جوانی جمعیت کنونی، سیاست‌های کلی جمعیت را ابلاغ فرمودند؛ سیاست‌هایی که براساس بند یک اصل 110 قانون اساسی و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است.

آینده‌ هولناک پیری جمعیت

رهبر انقلاب اسلامی در پیام خود به فعالان حوزه جمعیت فرمودند: با سلام به همه‌ی کسانی که دلسوزانه و عاقبت‌اندیشانه به فعالیت در حوزه‌ی جمعیت روی آورده‌اند و با تشکر از مسئولانی که در مجلس و دولت به چاره‌جوئی برای نجات کشور از آینده‌ی هولناک پیری جمعیت می پردازند. بار دیگر تأکید می کنم که تلاش برای افزایش نسل و جوان شدن نیروی انسانی کشور و حمایت از خانواده یکی از ضروری‌ترین فرائض مسئولان و آحاد مردم است. این فریضه درباره‌ی افراد و مراکز اثرگذار و فرهنگ‌ساز، تأکید بیشتر می‌یابد. این یک سیاست حیاتی برای آینده‌ی بلندمدت کشور عزیز ما است. کاوش های صادقانه‌ی علمی نشان داده است که این سیاست را می توان با پرهیز از همه‌ی آسیب های محتمل یا موهوم پیش برد و آینده‌ی کشور را از آن بهره‌مند ساخت. به دست‌اندرکاران این حسنه‌ی ماندگار توصیه می کنم که در کنار تدابیر قانونی و امثال آن، به فرهنگ‌سازی در فضای عمومی و نیز در نظام بهداشتی اهمیت دهند(۱۴۰۱/۰۲/۲۸).

لزوم ترک برخی عادات غلط مردم

رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود که در ارتباط تصویری با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی در تاریخ۱۴۰۰/۰۲/۲۱ داشتند فرمودند: عادات غلطی در بین ما مردم وجود دارد که با اینها بایستی برخورد کرد. با نصیحت و توصیه و راه‌حل‌های جزئی نمی شود کار کرد، یک کار تحوّلی لازم است؛ مثلاً فرض کنید قضیّه‌ی اسراف. در کشور ما اسراف وجود دارد؛ اسراف آب، اسراف موادّ غذائی، اسراف برق. مسابقه‌ی تجمّل؛ که حالا ما اشرافیگری را نفی کردیم و زشت شمردیم که به جای خود مطلبِ کاملاً درستی است؛ لکن مشکل اینجا است که ریخت‌و‌پاش‌های اشرافی‌گرانه به طبقات غیراشرافی هم در واقع سرایت کرده و متأسّفانه مسابقه‌ی تجمّل در ازدواج ها، در خانواده‌ها و کارهای گوناگون وجود دارد و باید با آن مبارزه کرد. یا بالا رفتن سنّ ازدواج، پیری جمعیّت کشور و همین مسائلی که در بیانات بعضی از دوستان هم بود.

حال، سوال و مسئله اصلی این است که خطاب این فراز از بیانات رهبر انقلاب اسلامی که فرمود «عادات غلطی در بین ما مردم وجود دارد که با اینها بایستی برخورد کرد» و یا «باید با آن مبارزه کرد» کیست؟ چنانکه در بالا نیز به آن اشاره شد، رهبر معظم انقلاب در پیام خود به فعالان حوزه جمعیت در فرازی از بیانات خود می فرماید«...این فریضه درباره‌ی افراد و مراکز اثرگذار و فرهنگ‌ساز، تأکید بیشتر می‌یابد...» و این نشانگر این است که طبعاً اولین خطاب رهبر انقلاب مراکز اثرگذار و فرهنگ‌ساز در کشور هستند و اولین و بیشترین مرکز فرهنگ گذار در کشور نیز، مرکز صداوسیمای جمهوری اسلامی است که همان گونه که در اجرای سیاست های کنترل جمعیتی نقش بی بدیلی را ایفا کرده بود، باید اکنون نیز در راستای ترویج فرزندآوری در بین خانواده ها و جلوگیری از مسئله پیری جمعیت، قدم واقعی و جدی تری برداشته و به فریضه بودن مسئله جبران جمعیت، ایمان راسخ و اعتقاد کامل و کافی داشته باشند.

موارد و نمونه های بسیار زیادی در کشور ما در طول چهار دهه گذشته وجود دارد که نشان داده است وقتی صداوسیما و رسانه ها وارد میدان تبیین و روشنگری شده و شروع به فرهنگ سازی های لازم و مدیریت افکار عمومی جامعه کرده اند، به نتیجه های خوبی رسیده و مشکلات مورد نظر مرتفع شده و اهداف مورد انتظار به دست آمده است؛ چنانکه وقتی در روزهای اخیر، به دلیل ورود توده های سرما و استمرار و ماندگاری سامانه های سرد، کشور با کمبود گاز مواجه شد و تمامی رسانه های صوتی و تصویری به خط شده و اطلاع رسانی ها و فرهنگ سازی های لازم را در راستای مصرف بهینه گاز به کار بستند، نتیجه این اقدامات این شد که مردم در مصرف گاز صرفه جویی کردند؛ به گونه ای که برخی از مدیران عامل شرکت های گاز گفتند «با مدیریت و مشارکت مردم، میزان مصرف گاز روند کاهشی پیدا کرده است».

این مصادیق بیانگر این است که نقش صداوسیما و رسانه های صوتی و تصویری در کشور و هر جامعه ای، نقش اولی و کم نظیر است؛ و مراکز رسانه ای کشور، بخصوص صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران باید در ترویج فرزندآوری و جبران کسری جوانی جمعیت، اقدامات فرهنگی و ترویجی متنوعی را در دستور کار خود قرار دهند.

نباید فیلم‌ها و سریال‌های صداوسیمای کشور به گونه ای تولید و پخش شوند که پاشنه آشیل‌ مقابله با سیاست‌های جمعیتی کشور باشند؛ چنانکه تقریبا در تمامی‌سریال‌های تولیدی صداوسیما، خانواده‌هایی به مخاطب نشان داده می‌شوند که عمدتا کم جمعیت هستند و ترویج سبک زندگی تک فرزندی یا نهایتا دو فرزندی، امری است که به وفور در رسانه ملی مشاهده می‌شود که البته متاسفانه این روزها نیز با پخش مجموعه تلویزیونی «آقای گرفتار» در شبکه آی فیلم، کاملا برعکس سیاست‌های جمعیتی کشور قدم برداشته شده است.

تاکید بر فرهنگ سازی

امروز یکی از مشکلات جامعه‌ی ما مسئله‌ی جوان ها[است] مسئله‌ی اشتغال جوان ها، ازدواج جوان ها، دختران و پسران جوان فراوان؛ [امّا] ازدواج دشوار و گاهی ناممکن است. خب باید کمک کنند؛ باید افراد در این زمینه‌ها کار کنند، تلاش کنند، باید فرهنگ‌سازی بشود. وقتی با تبلیغات چندجانبه و همه‌جانبه روی فرزندآوریِ کمتر تبلیغ می شود، میرسیم به وضعیّت فعلی که آدمهای وارد، هشدار میدهند نسبت به بیست سال دیگر، سی سال دیگر، از لحاظ پیر شدن کشور، پیر شدن جامعه. جامعه‌ی پیر نمی تواند به آن قلّه‌ها برسد؛ همه‌ی پیشرفت های ما تا امروز به برکت حضور جوان ها بوده. بنده گفته‌ام که پیرها بلاشک نقش ایفا می کنند؛ امّا موتور، جوان هایند. اگر این جامعه محروم بماند از یک جمعیّت قابلِ جوان، دشمن بر این جامعه مسلّط خواهد شد. خب این فرهنگ‌سازی لازم دارد؛ فرهنگ‌سازی دست شما است. تشکیل خانواده فرهنگ‌سازی می خواهد، ازدواج آسان فرهنگ‌سازی می خواهد، سخت‌گیری نکردن در امر ازدواج فرهنگ‌سازی لازم دارد؛‌ این فرهنگ‌سازی از شما برمی‌آید،‌ این کار شما است. جامعه‌ی مدّاح خیلی کار می تواند انجام بدهد. (۱۳۹۸/۱۱/۲۶ بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام)

سعید چراغی