گزارشی از کرسی آزاداندیشی «واکاوی ادله جواز نماز عید غدیر به جماعت»

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، به همت مرکز علمی تربیتی آیت الله میرزا محمد حسن احمدی فقیه یزدی کرسی آزاد اندیشی ارائه تقریر «واکاوی ادله جواز نماز عید غدیر به جماعت» با حضور ناقدین و داوران در مؤسسه آموزش عالی اجتهاد برگزار شد. 

ارائه دهندگان این کرسی حجت الاسلام احمد جواد احمدی فقیه یزدی و حجت الاسلام رضا اکرمی شیرازی و ناقدین حجج اسلام جعفر طبسی، سید محمد واعظ موسوی و قاسم بدخشان و داوران این کرسی، سید عبدالله طواف زاده و سیستانی آله آبادی با مدیریت جلسه توسط سید محمد علی شفیعی بود.

در ذیل گزارشی کوتاه از کرسی آزاد اندیشی ارائه تقریر «واکاوی ادله جواز نماز عید غدیر به جماعت» را از منظر خوانندگان می گذرانیم:

در ابتدای کرسی آزاد اندیشی حجه الاسلام شفیعی مدیر جلسه ضمن تبریک اعیاد رجبیه و دهه فجر توضیحاتی پیرامون کرسی علمی ارائه کرد و در ادامه، پیامی از آیت الله صافی گلپایگانی که در زمان حیات خود در سال 1398 برای برگزاری جلسات علمی درمورد لزوم اهتمام به خواندن نماز غدیر به جماعت صادر کرده بودند را قرائت کرد.

متن پیام آیت الله صافی گلپایگانی به شرح ذیل است:

بسم الله الرحمن الرحیم

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّكِينَ بِوِلاَيَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَئِمَّةِ المعصومین عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ

السلام علیکم ورحمه الله

ماه ذی الحجه که فرا می رسد شیعیان و دوستداران حضرت مولی الموالی امیرالمؤمنین علیه افضل صلوات المصلین، خود را برای برگزاری جشن های بزرگ ولایت و امامت آماده می کنند و همراه با عرشیان و فرشتگان مقرب الهی در بیت المعمور جشن بزرگ آسمانی غدیر را بر پا می نمایند و از این بنده ناتوان و کمترین خادم خدمت گزاران صدیق علوی می خواهند که پیامی داده و عرض ارادت و ادب به چاکران با اخلاص آنان داشته باشم.

حقیر عرض می کنم بنده چه بگویم مگر می شود درباره عظمت و شکوه این جشن های آسمانیکه ملائکه مقرب آنها را اداره می کنند عرضی داشته باشم؟

اندر آن موکب که بر پشت صبا بندندزین     با سلیمان چون برانم من که مورم مرکب است

ولی با زبان الکن خود عرض می کنم: عرض ادب و احترام دارم به اساتید و محققین و عزیزانی که در این محضر نورانی شرکت نموده و در این نشست تخصصی تبیین مبانی فقهی_حدیثی سنت حسنه اقامه نماز جماعت عید غدیر تبادل نظر و گفتمان علمی دارند.

اینجانب بسیار خرسندم که فضلای محترم به این امر مهم توجه نموده و گوشه ای از دَین خود را به ساحت مقدس صاحب ولایت و امامت ادا می نمایند. حقیر برای موفقیت بیشتر شما بزرگواران دعا می کنم و از خداوند متعال مسئلت دارم منظور نظر کیمیا اثر حضرت بقیه الله الاعظم ارواح العالمین له الفداء قرار بگیرید. زاد الله فی توفیقاتکم و ادام الله تاییداتکم و السلام علیکم و رحمه الله.

قم المشرفه

6 ذی الحجه 1440

لطف الله صافی

در ادامه کرسی آزاد اندیشی خلاصه ای از مقدمه آیت الله میرزا محمد حسین احمدی فقیه یزدی بر کتاب سنت جماعت در نماز عید غدیر میثاق با ولایت که در مورد خواندن نماز غدیر با جماعت بود، توسط مدیر جلسه قرائت شد که به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

حقیقت اسلام به دو امر قوام دارد: یکی مقام ولایت و دیگر رسالت. مقام ولایت، مقام ایجاد است و مقام رسالت، مقام تکمیل و فعلیت است. از آنجایی که مقام ولایت، مقام ایجاد است، خداوند تبارک و تعالی به نبی مکرم اسلام ^{صلی الله علیه و آله} امر به ابلاغ تمامیت رسالت نمود، به حدی که «ان لم تفعل فما بلغت رسالته»

غدیر عید ولایت است و ائمه اطهار علیهم السلام برای بزرگداشت و عظمت این عید بزرگ، دستورهای عبادی داده اند که برخی از آن ها به صورت عبادت جمعی است. از برجسته ترین اعمال این روز، برپایی نماز غدیر به جماعت است، که یکی از سنت های کهن و ریشه دار اسلامی است.

حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله این نماز را در روز غدیر اقامه فرمودند و حضرت امیرالمومنین علیه السلام به دستور رسول خدا این نماز را بر پا کردند تا جایی که حتی روز عید غدیری که با روز جمعه مطابق شد، به جای نماز جمعه، نماز عید غدیر را با جماعت اقامه فرمودند.

نماز عید غدیر به جماعت، مورد تاکید و فتوای فقهای برجسته اسلام مانند شیخ مفید است. ایشان نماز غدیر را در میدان مرکزی بغداد با حضور هزاران نفر از شیعه و سنی به جماعت اقامه کردند. خدای متعال را سپاس می گوییم که به ما توفیق عنایت نمود تا یکی از سنت های الهی را احیاء نماییم.

میرزا محمد حسین احمدی فقیه یزدی

سپس با اعلام زمان برای ارائه کنندگان و ناقدین، توسط مدیر جلسه، آنان به ارائه مطالب و نقطه نظرات خود پرداختند.

ارائه کننده اول حجه الاسلام میرزا احمد جواد احمدی فقیه یزدی مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم، ارائه کننده دوم حجه الاسلام محمدرضا اکرمی شیرازی مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم و ناقدین حجج الاسلام محمد جعفر طبسی و سیدمحمد واعظ موسوی که هر دو از اساتید خارج فقه و اصول حوزه علمیه می باشند و همچنین داوران این کرسی حجج اسلام سیدعبدالله طواف زاده و سیستانی الله آبادی بودند.

 ارائه کننده گان به ارائه تقریر دروس فقه آیت الله میرزا محمد حسن احمدی فقیه یزدی پرداختند

حجه الاسلام میرزا احمد جواد احمدی فقیه، برگزاری این کرسی را در این ایام به تناسب ولادت حضرت علی علیه السلام دانسته و ابراز کرد: این جلسه پیش زمینه ای است برای عید ولایت و امامت که برخی مناسک جمعی مانند نماز عید فطر و نماز عید قربان و نماز جمعه باجماعت برپا می شود.

وی در ادامه افزود» دستور انجام نمازی وارد شده و برخی فقها نیز نظر داده اند که در روز عید غدیر به جماعت خوانده می شود و ثمره فرهنگی مهمی دارد و با اقامه این نماز در روز عید غدیر اجتماعات بزرگ غدیر جهت دهی می شوند؛ البته به شرطی که جهت شرعی آن نیز معلوم باشد.

حجه الاسلام میرزا احمد جواد احمدی فقیه در ادامه به ارائه تقریرات دروس خارج آیت الله میرزا محمد حسن احمدی فقیه یزدی که در کتابی با «نام سنت جماعت در نماز عید غدیر میثاق با ولایت» به چاپ رسیده است پرداخته و تقریراتی را در این زمینه بیان داشت.

در ادامه جلسه ارائه کنند دوم حجه الاسلام محمدرضا اکرمی شیرازی برگزاری جلسه در این زمان را به فال نیک گرفت و اظهار داشت: اولا بحث ما یک بحث فقهی است و نحن ابنا الدلیل و بحث دیگر این است که مبانی مرجع فقید حاج میرزا محمد حسن احمدی فقیه را تقریر می کنیم و سپس به ارائه مطالب پرداخت.

سپس ناقد اول حجت الاسلام محمد جعفر طبسی با بیان این که این کتاب را مفصل مطالعه کرده و در 26 سال گذشته در این مورد مقاله ای نوشته ام بیان داشت: این کتاب به نظر بنده بسیار کتاب علمی است، اما دو نکته را باید عرض کنم. یکی از اشکالاتی که من بر این کتاب دارم، اشکالات فنی و ویراستاری است.

وی در ادامه به بیان نمونه هایی از اشکالات ویراستاری پرداخته و آدرس صفحاتی که در آن اشکال وجود دارد را بیان کرد و در رابطه با مسائل علمی افزود: آیا منبع متقدمی نماز خواندن شیخ مفید را نقل کرده است یا نه؟ من در این زمینه چیزی  پیدا نکردم و آنچه آقایان ذکر کردند، همه از معاصرین و متاخرین است و این به نظر بنده برای اثبات مدعا کفایت نمی کند.

حجت الاسلام طبسی اظهار داشت: در این کتاب به این مساله که «شیخ مفید در حضور هزارن نفر در بغداد نماز عید غدیر را خوانده است» کم پرداخته شده است و لازم است تا این گونه مسائل بیشتر مورد اهتمام واقع شده و بیش از قبل باز شود.

در ادامه جلسه ناقد دوم حجت الاسلام سید محمد واعظ موسوی نیز به عدم ویراستاری مناسب را یکی از اشکالات کتاب دانست و ابراز کرد: حق مطلب این بود که شخص ویراستار قوی که هم به متون عربی آشنا باشد و هم به متون فارسی، کتاب را ویراستاری کند که علاوه بر این متن این کتاب نیز، متنی سبک و شواهد بسیاری بر این مدعی در این کتاب ذکر شده است.

وی در ادامه درمورد سند روایات به این مطلب اشاره کرد که با استناد به اداله ضعاف نمی توان مطلبی را تثبیت کرد و بر آن افزود؛ چراکه ارسال روایت و اشکالاتی که بر برخی از رجال روایات توسط ناقد اول بیان شد کما کان برای بنده هم هست.

در ادامه جلسه ارئه کنندگان محترم در فرصت کوتاهی به پاسخ نقد ناقدین پرداختند.

حجه الاسلام احمدی فقیه از زحمات ناقدین محترم که با دقت کتاب را ملاحظه کرده بودند تشکر کرده و اشکالات ویراستاری مطرح شده توسط اساتید حاضر در جلسه را وارد دانست و  اظهار داشت: کتاب، تالیف مرحوم ایت الله احمدی نیست؛ بلکه تقریرات درس او بوده و از گفتاری به نوشتاری تبدیل شده است.

حجه الاسلام محمدرضا اکرمی شیرازی نیز از زحمات ناقدین محترم تشکر کرد و با بیان این که عنوان بحث ما واکاوی ادله جواز نماز عید غدیر به جماعت بود اضافه کرد: بحث کتاب مطرح نبوده است و در ادامه به پاسخ بقیه اشکالات پرداخت.

گفتنی است در پایان کرسی آزاداندیشی داوران حاضر در جلسه به جمع بندی مطالب ارائه شده و نقد ناقدین پرداختند.