جوانان و نقش ویژه آنان در پیروزی انقلاب اسلامی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، واژه‌ی «جوانی» اشاره به مرحله‌ای از زندگی انسان‌ها دارد که در آن قوای جسمی و روحی بشر در بالاترین درجه و استعداد خود قرار دارد و به عبارت دیگر، تمامی و استعداد درونی و بیرونی انسان در اوج شکوفائی و ثمردهی است. به کسی که در چنین دوران از زندگی بسر می‌برد در فارسی «جوان» و در عربی «شاب» می‌گویند. آدمی با همه ابعاد وجودی و استعداد‌های جسمی، روحی و عاطفی و عقلی خود که علم و تمدن و تکنولوژی پیشرفته امروزی، تنها نمودی از آن است، امکان تکمیل تدریجی این استعداد‌ها را در جوانی به دست می‌آورد.

توجه اسلام به جوانان

دین مبین اسلام که داعیه‌ی انسان‌سازی و شکوفاگری همه‌ی ظرفیت‌ها و استعداد‌های بشری را دارد، جوانی را برترین و شایسته‌ترین مرحله‌ی زندگی می‌داند و بر نقش محوری آن در سازندگی انسان تأکید می‌کند. با نگاهی گذرا به قرآن کریم و بالاخص احادیث پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) وامامان معصوم (علیهم‌السلام) اهمیت و نگاه ویژه اسلام به قشر جوان و  دوره‌ی جوانی بیش از پیش مشخص خواهد شد.

جوانان و نقش ویژه در پیروزی انقلاب

یکی از عواملی که نقش ویژه‌ای در پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۵۷ داشت حضور پرشور و گسترده جوانان این مرز و بوم از شرق تا غرب از شمال تا جنوب کشور بود، جوانانی که با تمام وجود به میدان آمدند.

در واقع باید تاکید کرد که جوانان نقش تعیین کننده و اثرگذاری در پیروزی انقلاب اسلامی داشتند و این مهم به دلیل ایدئولوژی خاص و متمایز انقلاب اسلامی، مکتب اسلامی آن و حضور رهبری دینی در راس آن بود. در حالیکه جوانان سرمایه‌های اصلی هر کشوری محسوب می‌شوند، رژیم پهلوی اهمیتی برای جوانان و توانمندی‌ها و توانایی‌های آن‌ها به وِیژه در عرصه‌های علمی و فرهنگی و سیاسی قائل نبود بلکه دغدغه اصلی آنها، حاکم ساختن فرهنگ غربی در کشور و گرایش به غرب تحت لوای رسیدن به تمدن و پیشرفت بود.

با چنین تفکری فرهنگ دینی و ملی مورد بی‌وجهی قرار می‌گرفت و با ارزش‌ها و باور‌های دینی مقابله می‌شد و در مقابل تلاش می‌شد جوانان به فساد و فحشا تشویق شوند تا فکر و خلاقیت از آن‌ها گرفته شده و به عناصری بی‌تاثیر در فرهنگ و سرنوشت کشورشان مبدل شوند این همان نقشه شوم دشمن بود که رژیم خودباخته طاغوت پهلوی که البته دست نشانده همان دشمن قسم خورده‌ای بود که تنها در فکر تاراج منابع ملی ایران بود، آن را اجرا می‌کرد یعنی به جای توجه به سرمایه‌های اصلی این مملکت با ترویج بی‌بند و باری به دنبال نیل دشمن به اهدافش بود.

نقش اندیشه‌های امام در بیداری جوانان

 اما رهبر بیدار انقلاب دست آن‌ها را خوانده و عنوان کردند: «اصل برنامه این بود تا جوانان را به فساد بکشند تا مبادا در برابر تاراجشان قدرتی قیام کند... تمام مراکز فساد در سراسر مملکت برای مشغول‌سازی جوانان به امور شهوانی بود تا به کلی افکار را از آن‌ها بگیرند و نسبت به کشورشان و هر بلایی که به سرشان می‌آید بی تفاوت باشند.»

نهضت اسلام و آرمان‌های بلند امام در چنین شرایطی سبب بیداری جوانان شد. امام مسیر را نشان دادند و جوانان ایران در اندیشه تحول و رسیدن به ایرانی مستقل و به دور از وابستگی‌های غربی و شرقی، به دور از فحشا و بی‌بند و باری و به دور از تبعیض و بی‌عدالتی به میدان آمدند.

جوانان با این هویت دینی و ملی که از جانب اندیشه‌های والای امام گرفتند و سازماندهی در پایگاه‌های انقلاب یعنی مساجد، حسینیه‌ها، دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه هر یک گوشه‌ای از کلاف سردرگمی و بلاتکلیفی هویت خود باخته و غرق در فساد و بی‌تفاوتی نسبت به سرنوشت و آینده خود، کشور و منابع سرشار کشور را به دست گرفتند تا به کمک و همیاری هم دشمن خودفروخته داخلی و دشمن خون خوار خارجی را بیرون کنند. آمار سنین شهدای انقلاب خود گویای این مهم است که جوانان چه نقش ویژه‌ای در این پیروزی و رهایی از چنگال طاغوت داشته‌اند.

جوانان عامل بقای انقلاب

باید گفت جوانان علاوه بر اینکه توانستند موجب شکل گیری انقلاب اسلامی شوند بلکه یکی از علل مهم حفظ و بقای انقلاب در هشت سال دفاع مقدس نیز جوانان بودند.

علاوه بر حضور پرشور جوانان در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل باید یاد کرد از محور‌های اصلی و تأثیرگذار هشت سال دفاع مقدس، سرداران جوان و شجاعی که حماسه ساز شدند و افتخارات بزرگی را رقم زدند. سردارانی، چون جهان آرا، باقری، همت، باکری، متوسلیان، کاوه، زین الدین و بسیاری دیگر که علیرغم سن کم تأثیرگذاری بسیاری در جنگ داشتند که یک نمونه آن محمدجهان آرا فرمانده سپاه خرمشهر است که با سن و سال کم در یک شرایط سخت توانست یک لشکر را مدیریت کند و در نهایت منجر به آزاد سازی خرمشهر گردید و علیرغم ضربات سنگینی که به دو شهر خرمشهر و آبادان وارد شد، اما شاهد آزادسازی خرمشهر در عملیات بیت المقدس بودیم که باعث غرور و افتخار هر ایرانی است و به عنوان نماد ایثار و مقاومت شناخته می‌شود.

در شرایط سخت جنگ نابرابر که شاهد کمک همه جانبه آمریکا و اروپا به عراق بودیم، با تکیه بر توانمندی داخلی در کنار شجاعت و دلاورمردی مردم، سرداران جوان ایرانی حماسه ساز شدند و عملکرد قابل قبولی داشتند و هر کدام از این سرداران با سن کم یک لشکر را مدیریت می‌کردند و این یک برگ زرین و پرافتخار در تاریخ ملت ایران است که چنین جوانان شایسته و شجاعی را تربیت کرده است.

لزوم توجه به دولت جوان انقلابی

همانطور که در شکل گیری انقلاب اسلامی در سال ۵۷ و همچنین در حفظ و بقای آن در هشت سال دفاع مقدس جوانان نقش ویژه و کلیدی داشتند، امروز نیز در شرایط سخت تحریمی و جنگ‌های ترکیبی دشمنان علیه ایران اسلامی نیازمند حضور بیش از پیش جوانان در عرصه‌های مختلف اداره جامعه هستیم.

باید اذعان کرد در اوائل انقلاب سن بیشتر مسؤلان جمهوری اسلامی از ۵۰ سال بالاتر نبود و خیلی کم پیش می‌آمد که مدیران مسن پشت میز‌های اداره کشور بنشینند.

اتفاقی که در زمانه کنونی برعکس شده است و یکی از علل مهم عدم کارآیی دولت‌ها طی سالیان اخیر  نیز بی توجهی به موضوع حضور جوانان مومن و انقلابی در عرصه‌های مختلف تصمیم‌گیری و اجرایی بوده است.

در همین خصوص رهبر معظم انقلاب در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در بیانیه‌ای به حضور جوانان در روز‌های ابتدایی انقلاب اسلامی و در دوران شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی اشاره و خاطرنشان کردند: «انقلاب به یک انحطاط تاریخی طولانی پایان داد و کشور که در دوران پهلوی و قاجار به شدّت تحقیر شده و به شدّت عقب مانده بود، در مسیر پیشرفت سریع قرار گرفت؛ در گام نخست، رژیم ننگین سلطنت استبدادی را به حکومت مردمی و مردم‌سالاری تبدیل کرد و عنصر اراده ملّی را که جان‌مایه پیشرفت همه‌جانبه و حقیقی است در کانون مدیریّت کشور وارد کرد؛ آنگاه جوانان را میدان‌دار اصلی حوادث و وارد عرصه مدیریّت کرد؛ روحیه و باور "ما می‌توانیم" را به همگان منتقل کرد؛ به برکت تحریم دشمنان، اتکا به توانایی داخلی را به همه آموخت و این منشأ برکات بزرگ شد».

میدان‌داری جوانان و ورود آن‌ها به عرصه مدیریت در روز‌های آغازین انقلاب اسلامی و دوران هشت ساله دفاع مقدس دقیقا همان نقطه عطفی بود که باعث شد انقلاب نوپای ملت ایران بتواند در مقابل انواع مشکلات و تهدیدات داخلی و خارجی مقاومت کند و اتفاقا امتحان‌های مختلف را با سربلندی پشت سر بگذارد.

نکته‌ای که به نظر می‌رسد این روز‌ها مغفول مانده و حتی قانون منع به کارگیری بازنشستگان هم نتوانست چندان به کنار رفتن برخی مدیران سنتی و حضور جوانان در عرصه مدیریت کشور کمک کند.

از این رو مقام معظم رهبری راه برون رفت از مشکلات را در توجه به دولت جوان انقلابی میدانند چنانکه در فرمایش خود در اوائل سال گذشته فرمودند:

«اوّلاً تحوّل لازم است و نیاز امروز ما است؛ ثانیاً تحوّل ممکن است؛ ثالثاً راه ایجاد تحوّل عبارت است از تشکیل یک دولت معتقد به تحوّل و معتقد به عنصر تحوّل‌آفرین، یعنی عنصر جوان نخبه‌ی مؤمن انقلابی؛ یعنی شرطش این است که مؤمن باشد و انقلابی باشد؛ وَالّا اگر جوان بود با همان خصوصیّات جرئت و توانایی و ابتکار، لکن ایمان در او وجود نداشت، خب فایده‌ای ندارد؛ آن جوان با همان نیرو، راه غلط را خیلی سریع‌تر و تندتر از پیر‌ها و سالخورده‌ها خواهد رفت؛ اگر با ایمان نباشد فایده‌ای ندارد؛ اگر انقلابی نباشد، کشور را به سمت یک حرکت تحوّلیِ درست هدایت نخواهد کرد؛ پس بایستی، هم جوان باشد، هم مؤمن باشد، هم انقلابی باشد؛ یعنی این عناصر بایستی در مجموعه‌ی دولت جمع باشد... دولتی که معتقد به جوان‌ها باشد و جوان‌ها را به کار بگیرد.»

لذا دولت محترم و انقلابی باید بتواند با بهره‌گیری از ظرفیت و پتانسیل جوانان کشور، کارآمدی را در کشور ساری و در سطح جامعه جاری کند و این نکته قابل ذکر است که برای ایجاد تغییر و دگرگونی به ایده و افکار جدید نیاز است، افکار و ایده‌هایی برخاسته از ذهن جوانان متخصص، متعهد و انقلابی که دل در گرو نظام و انقلاب اسلامی ایران دارند.

البته بحمدالله دولت جدید توانسته تا حد قابل قبولی جوانان انقلابی را دولت به کار بگیرد و میطلبد که در سطح بدنه مدیران کل کشور هم این توجه ویژه به جوانان انقلابی صورت بگیرد، تا شاهد تحولی در اداره کشور باشیم.