توافق ایران و عربستان سعودی به لطف شهید سلیمانی بود

«عادل عبدالمهدی» نخست وزیر سابق عراق روایت متفاوتی از توافق ایران و عربستان بیان و به نقش موثر و پررنگ سردار شهید قاسم سلیمانی در آن اشاره کرد.

وی در یادداشتی نوشت: گام اخیر در پکن و صدور بیانیه سه جانبه میان چین، عربستان و ایران دارای اهمیت تاریخی است و بسیاری در بروز و ظهور این رخداد راهبردی نقش دارند.

عادل عبدالمهدی تاکید کرد: این رخداد می تواند چهره منطقه و بلکه جهان را دستخوش تغییر کند، مساله صرفا از سرگیری روابط میان دو کشور درگیر اختلافات نیست بلکه علاوه بر این، توافق مذکور منجر به حل و فصل سلسله پرونده های حساس و خطیری خواهد شد.

نخست وزیر سابق عراق می افزاید: موضوع جدید و حساس میانجی گری چین از این توافق و آنچه از تبعات و سهیم شدن در ترسیم معادلات در منطقه دارد. برخی را من می‌دانم و بدون شک برخی دیگر را هم دیگران می دانند و مواد دیگری را آنها می‌دانند.

وی بیان کرد: در سفر رسمی به چین در سپتامبر 2019 قبل از نشست با «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین، دبیر کل حزب کمونیست و «چیانگ» رئیس شورای دولت (معادل نخست وزیر)  در 2019/9/23، قاسم سلیمانی با من تماس گرفت و گفت که برای شما امکان دارد که به عربستان سعودی بروید؟ پرسیدم برای چه؟ گفت: برای میانجی میان ما و عربستان پاسخ دادم به محض بازگشت به بغداد به ریاض سفر خواهم کرد، این درخواست شهید سلیمانی را با طرف چینی در میان گذاشتم و آنها هم این درخواست را به فال نیک گرفته و از آن استقبال کردند. پرسیدم چه پیشنهادی دارند.

عبدالمهدی افزود: از جمله مواردی که شهید سلیمانی درخواست طرح آن را کرد، عبارت است از اینکه می‌توانیم به حل بحران یمن از طریق دولت وحدت ملی کمک کنیم، از تحول در روابط عربستان و عراق و برقراری روابط گسترده با مردم عراق حمایت می‌کنیم، گفت‌وگو با کشورهای همسایه برخلاف کشورهای دیگر آسان است، تعهد برای کاهش تنش‌ها برای 10 سال، احترام متقابل بر اساس معادله نه غالب و نه مغلوب، تضمین دریانوردی در خلیج فارس، حل مشترک مسائل در سوریه و لیبی و بقیه منطقه و نشست وزرای امور خارجه.

نخست وزیر سابق عراق تصریح کرد: ما با برادران سعودی تماس گرفتیم آنها درباره علت این سفر جویا شدند چون من در آویل 2019 به عربستان سفر کرده بودم؛ من بحث درخواست میانجی گری ایران را مطرح کردم و پرسیدند که طرف ایرانی درخواست کننده کیست و گفتم سلیمانی و آنها استقبال کردند و ما صبح 2019/9/25 ، مهیا سفر به عربستان شدیم و عصر آن روز بغداد را به مقصد عربستان ترک کردیم و در معیت ما «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر قبلی و رئیس اطلاعات آن زمان و نیز «ثامر الغضبان» وزیر نفت و «محمد الهاشمی» مدیر دفتر بودند.

نخست وزیر اسبق عراق می افزاید: پادشاه عربستان از ما استقبال کرد و سپس در ساعات پایانی شب دیداری با ولیعهد این کشور برگزار کردیم.

وی بیان کرد: در آن زمان تاسیسات نفتی آرامکو مورد حمله موشکی قرار گرفته بود و ایران متهم به این حمله شده بود هر چند که این کشور هرگونه مسئولیت در این حمله را تکذیب کرده بود، در روز2019/9/5 ، «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه وقت امریکا تماس گرفت و گفت موشک‌ها بر خلاف شایعات از شمال خلیج فارس شلیک شده و نه عراق. فضا به شدت تنش‌آلود بود و ولیعهد عربستان با عصبانیت سخن می‌گفت، هنگامی که حرف‌هایش تمام شد،گفتیم، آیا شما خواهان جنگ با ایران هستید، گفت نه، گفتم اگر قصد جنگ ندارید یا اوضاع متشنج باقی می‌ماند و هر لحظه امکان از کنترل خارج شدن آن وجود دارد یا اینکه مذاکره کنید، او پاسخ داد، ما این مساله را چندین بار امتحان کردیم اما موفق نشدیم، من به وی حل مشکلات میان رفسنجانی و ملک عبدالله را خاطرنشان کردم، گفت پیشنهاد شما چیست؟ گفتم پنجره و روزنه‌ای باز کنیم، دیدگاهیتان را بنویسید و ما آن را به طرف ایرانی منتقل خواهیم کرد، ما یقین داریم این امر منجر به گشوده شدن باب گفت‌وگو خواهد شد، بن سلمان برگه‌ای شامل 9 مورد درباره احترام به حقوق بین‌الملل، پایبندی عمیق بدان از جمله اصل حُسن همجواری، مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی و توسعه روابط با کشورهای جهان به ویژه کشورهای همسایه که در همزیستی امن و ثبات و شکوفایی نقش دارد، را تحویل ما داد.

عبدالمهدی ادامه داد: طرف سعودی پرسید که شما هم پیشنهادی دارید و ما گفتیم بله. تغییرات زیادی ندادیم اما برخی تغییرات دادیم. برگه اولیه لحن تندی داشت و ما این برگه را به با اندکی تغییرات و تلطیف برخی عبارت‌ها به شهید سلیمانی تحویل دادیم و گفت: کار خوبی به سرانجام رساندید، من این برگه را به سران کشور ارائه خواهم کرد، چند هفته پیش از ترور ایشان، از پاسخ مقامات ایرانی سوال کردم که مقامات عربستانی هم به دنبال جواب آن بودند، شهید سلیمانی گفت: سران ایران این موضوع را بررسی کرده و به محض بازگشت به بغداد، جواب را خواهم آورد.

نخست وزیر اسبق عراق گفت: متاسفانه دولت سابق آمریکا دست به اقدام بزدلانه و احمقانه زد و کیف و جوابیه ایران که همراه شهید سلیمانی بود، پیدا نشد. من در 2020/7/5 نخست وزیری را ترک کردم و الکاظمی عهده دار مسئولیت شد و طرف سعودی تصمیم به ادامه ابتکار عمل گرفت و نشست های اولیه به سرپرستی وی در بغداد در آوریل 2021 برگزار شد و در غیاب او «محمد الهاشمی» جلسات را اداره می کرد و از جانب سعودی هم «خالد الحمیدان» حضور داشت و ریاست طرف ایرانی را هم سعید ایرانی معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران عهده دار بود. این نشستها ادامه یافت تا به توافق راهبردی در پکن منجر شد.

وی در پایان گفت: طرفین با قدرت به مذاکرات ادامه دادند و اگر تحولات منطقه ای و جهانی و نقش موثر و فزاینده چین نبود امکان نداشت این توافق به نتیجه برسد. دو طرف تضمین هایی داده اند. ما از خداوند می خواهیم که صلح بر امت اسلام حاکم شود.

یادآور می‌شود که اعلام توافق میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، در روز جمعه 19 اسفند ماه 1401 برای از سرگیری روابط پس از هفت سال تنش رخ داد.