در اندیشه امام خمینی مساجد سنگر اسلام هستند

به گزارش گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حجت‌ الاسلام سید سجاد ایزدهی در گفت‌وگو با موضوع جایگاه مسجد در اندیشه تمدنی حضرت امام خمینی (ره)، با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی ایران ماهیتی دینی و مسجدی دارد، اظهار کرد: یکی از مهمترین مسائلی که در مورد انقلاب اسلامی می‌توان مورد توجه قرار داد؛ تناسب پیام‌ها با هدف بود.

رئیس پژوهشکده نظام های اسلامی ادامه داد: اگر بحث علمی باشد انتظار را فقط از دانشگاه داریم؛ اگر بحث در فضای اجتماع و احزاب باشد از نهادها و ارگان‌ها انتظار داریم، اما وقتی موضوع انقلابی است که ماهیتی اسلامی دارد، قطعا مسجد برترین و مناسبت‌ترین وجه برای انتقال داده‌های دینی است؛ آن هم از حیث تولید منابع معرفتی و طبعا این منطق و باور در مسجد برای انقلابیون حاصل می شود و هم برای تجمیع جمعیتی که غالبا دین‌دار هستند مکان مناسبی محسوب می شود.

وی با بیان اینکه مسجد، ظرف متناسب با پیام انقلاب اسلامی است، افزود: از سوی دیگر از آنجایی که انقلاب اسلامی ریشه و مبانی مذهبی داشت، از حیث اجتماعات و روحیه تکافل اجتماعی همواره مسجد بهترین مکان برای توسعه و ترویج معارف اسلامی بود، البته باید به این نکته توجه داشت که ذیل توجه امام راحل به مسجد و محوریت آن، بسیاری از فعالیت ها پس از انقلاب در مسجد نظام یافت‌. 

حجت‌الاسلام ایزدهی با اشاره به جمله معروف امام خمینی (ره) مبنی بر اینکه «مساجد سنگرهای اسلام است. این سنگرها را برای اسلام حفظ کنید»؛ گفت: این توصیف را از چند جهت می‌توان بررسی کرد، نخست آنکه مسجد به تنهایی یک جامعه و البته نمادی از جامعه است که می‌توان ویژگی های مختلفی را در این مکان متبلور کرد؛ مسجد امام و راهبر دارد که به واسطه او هدایت مسجد و فعالیت‌هایی که در آن انجام می‌شود محقق خواهد شد، همچنین مسجد یک محراب دارد که به تعبیری محل حرب و جنگ با نفس است، بنابراین تعبیر امام خمینی (ره) مبنی بر سنگر بودن مساجد به این معنا است که قرار است مواجهه و حرب با دشمنی باشد که انسان را از خدا دور می کند.

رئیس پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: در مسجد جهت‌گیری و جهت‌دهی به جامعه را می بینیم، بنابراین با توجه به اوصافی که اشاره شد در معنای کلان می‌توان مسجد را سنگر دانست، به این معنا مسجد محل حرب و جنگ با دشمن به معنای طاغوت است، در حاکمیت خدا و حاکمیت اسلام، طاغوت وجود ندارد.

حجت‌الاسلام ایزدهی ادامه داد: از سوی دیگر سنگر بودن مسجد به معنای عام به ابعاد معنوی آن باز می‌گردد؛ بسیاری از علما مباحث دینی و معرفتی را در مسجد بسط و توسعه دادند و اساسا مسجد را به محل علم آموزی تبدیل کردند.

وی در بخش دیگری از مباحث خود در مورد پر رنگ کردن نقش مساجد در جامعه تصریح کرد: امروز بسیاری از مساجد تبدیل به مکانی برای عبادت و نماز شده اند، ابعاد اقتصادی و بسیاری از کارکردهای اصیل که در گذشته در سطح مساجد وجود داشت حذف شده اند و یا به شکل محدود در برخی مساجد دیده می شوند و این در حالی است که اگر مسجد توسعه متناسب با ظرفیت خود را داشته باشد شاهد تغییرات اساسی در جامعه خواهیم بود.

حجت الاسلام ایزدهی با تاکید بر این مساله که گسترش کارکردهای مذهبی و غیرمذهبی ناظر بر مباحث فرهنگی در سطح مساجد از اهمیت بسزایی برخوردار است، افزود: باید اقتصاد و فرهنگ مسجد دست به دست یکدیگر داده و مسجد را محلی برای مشاوره خانواده و تربیت فرزندان تبدیل کنند؛ بلکه نوع معماری مساجد در شاکله شهری و تناسب شهر با مسجد نیز مساله ای است که می تواند مسجد را دوباره به مرکزیت جامعه بازگرداند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم سیاست‌گذاران و افرادی که در عرصه مسجد صاحب نظر هستند باید برای توسعه کارکردهای مسجدی متناسب با نیازهای جامعه برنامه ریزی کنند چراکه حمایت حداکثری از در عرصه های قانونی منجر به توسعه مساجد در سطح محلات شده و بزه‌ را در جامعه به حداقل می رساند.