عفاف و حجاب و راهکارهای دستیابی بر آن

بسم الله الرحمن الرحیم

 

(یا أَیهَا النَّبِی قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِینَ یدْنِینَ عَلَیهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنی  أَنْ یعْرَفْنَ فَلا یؤْذَینَ) احزاب/59 .

« اى پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنین بگو روسری هاى بلند خود را بر خویش فرو افكنند تا شناخته نشوند و مورد آزار قرار نگیرند»

 

یکی ازآرمان های مقدس انقلاب اسلامی تغییر فرهنگ برهنگی حاکم در دوره طاغوت به سمت فرهنگ حجاب و عفاف اسلامی بود که برای تحقق این آرمان تلاش هایی صورت گرفته است اما این تلاش ها برای نهادینه کردن فرهنگ عفاف و حجاب در مقابل تهاجم بی وقفه دشمنان درترویج فرهنگ برهنگی  و ابتذال کافی نبوده است زیرا پس از این همه سال،متاسفانه شاهد رواج روز افزون برهنگی و بد پوششی در سطح جامعه هستیم واگر با این وضعیت، تصمیات جدی از  سوی متصدیان اصلی در این امرصورت گرفته نشود،طولی نخواهد کشید که فرهنگ برهنگی وبی بندباری  تمام فضای جامعه را فرا خواهد گرفت که دیگر برای تغییر یا اصلاح آن دیر خواهد شد زیرا اگر فسادی در جامعه عمومیت پیدا کند به این سادگی نمی توان کاری کرد. بنا براین قبل از این که فرصت ها از دست برود بر دل سوخته گان این تنها نظام شیعی در عالم ، تکلیف است تا هر کس به اندازه توان خویش به پاس حرمت آن خون های پاکی که برای نهادینه شدن فرهنگ عفاف و حجاب اسلامی در این کشورریخته شده است ،برای مبازه با ابتذال و فرهنگ برهنگی، تمام تلاش رابکار گیرد.

 

مقام معظم رهبری در باره فلسفه توصیه اسلام به  حجاب فرمودند: « این مسئله حجاب، محرم و نامحرم، نگاه کردن و نگاه نکردن، همه به خاطر این است که قضیه عفاف در این بین، سالم نگه داشته شود. اسلام به مسئله عفاف زن اهمیت می دهد؛ البته عفاف مرد هم مهم است. عفاف، مخصوص زنان نیست؛ مردان هم باید عفیف باشند؛ منتها چون در جامعه، مرد به خاطر قدرت جسمانی و برتری جسمانی، می تواند به زن ظلم کند و برخلاف تمایل زن رفتار نماید، روی عفت زن بیشتر تکیه و احتیاط شده است. ایشان در باره پیامد بی توجهی به عفاف و حجاب در دنیای غرب فرمودند: « شما امروز هم که در دنیا نگاه کنید، می بینید یکی از مشکلات زنان در دنیای غرب، به خصوص در کشور ایالات متحده امریکا، همین است که مردان با تکیه به زورمندی خودشان، به عفت زن تعدی و تجاوز می کنند. آمار منتشر شده از سوی مقامات رسمی خود آمریکا را من دیدم که یکی مربوط به دادگستری آمریکا و یکی هم مربوط به یک مقام دیگری بود. آمارها واقعاً وحشت انگیز است؛ در هر شش ثانیه، یک تجاوز به عنف در کشور آمریکا صورت می گیرد! ببینید چقدر مسئله عفت مهم است.» (4/10/1370)

 

 

قبل از ارائه راهکارهای ارتقای حجاب و عفاف ضرورت دارد تا برای روشن شدن مفهوم حجاب و عفاف، این دو واژه مورد بررسی قرارگیرد.

 

برای واژه «حجاب»  در میان زبان شناسان عرب، دو معنای اصلی ذکر شده است: 

 

1- حجاب، به مفهوم مانع وحایل میان دو چیز است، خواه آن دو چیز از امور مادی واشیای محسوس باشد ویا از امور معنوی و غیر محسوس.

راغب چنین می گوید :«حجب و حجاب به معنای منع از وصول و رسیدن دو چیز به همدیگر است.»(راغب اصفهانی 1412ق،ص219) صاحب مقاییس اللغه نیز می آورد: «حجب، دارای یک معنای اصلی است وآن منع است. گفته می شود: حجبته ،یعنی؛ منع کردم اورا.»(ابن فارس،1404ق ج2ص147) همچنین در «مصباح» آمده است: «حَجَبَ به معنای منع است و از همین رو به پوشش حجاب گفته می شود زیرا پوشش مانع از مشاهده می شود و به دربان حاجب گفته می شود چون مانع و بازدارندة از ورود دیگران است. اصل معنای حجاب، جسمی است که بین دوجسد حائل می شود و گاه بر امور معنوی نیز به کار می رود؛ از این رو گفته شده است: «عجز» حجاب میان انسان و مراد اوست و «معصیت» حجاب بین بنده و پرورد گار اوست.»( فیومی 1987م ص47) 

 

 

صحاح اللغه معنای پوشش را برای حجاب یاد آور شده وگفته است: «حجاب یعنی پوشش وحجاب درون انسان، یعنی آن چه که بین قلب وسایرآن حائل می شود.»(جوهری 1407ق،ج1ص197) چنان که ابن منظور نیز در لسان العرب، حجاب را به معنای ستر دانسته وگفته است: «حجاب به معنای ستر و پوشش است؛ «حجبه» یعنی آن را پوشانید، زن محجوب، زنی است که پوشیده باشد.» (ابن منظور1405ق،ج1ص298) به نظر می رسد مصطفوی ، جمع بندی خوبی را در میان دو معنای یاد شده ارائه کرده است او گفته است: «حجاب در اصل به معنای مانع از تلاقی دو چیز یا اثرآن دو است؛ چه هر دو چیز مادی باشند یا معنوی، یا یکی مادی و دیگری معنوی و نیز بدون تفاوت از این ناحیه که آن مانع وحجاب، شیء مادی باشد یا امر معنوی»(مصطفوی،1360ش ج2ص177)

 

واژه حجاب در آیه« وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ...»(احزاب:53) و آیه« وَبَینَهُمَا حِجَابٌ...»(اعراف:46)    نیز به معنای منع و مانع آمده است  و به پوشش نیز از این رو حجاب گفته می شود که مانع از دیدن است.

 

 

حجاب دراصطلاح فقه،  به معنای پوشش ویژه ای برای زنان است که مانع و بازدارنده ی نگاه نامحرمان به او و یا مانع انگیزش تمایل جنسی مردان باشد. (فتح الله،1415ق ص454

 

 

 «عفاف» واژه ای عربی است که با فرهنگ اسلامی وارد زبان فارسی شده است. راغب در مفردات می گوید: «عفّت حالت نفسانی است که مانع تسلّط شهوت بر انسان می گردد و انسان عفیف کسی است که با تمرین وتلاش مستمر و پیروزی بر شهوت، به این حالت دست یافته باشد.» (راغب اصفهانی،1412ق،ص573) ابن منظور نیز در لسان العرب می گوید: «عفّت خود نگهداری از غیر حلال، کار های حرام و طمع های پست است، عفت پیشگی یعنی خود نگهداری.»(ابن منظور1405ق،ج9 ص253) در قاموس قرآن آمده است:«عفّت به معنای مناعت است در شرح آن گفته اند: حالت نفسانی است که از غلبه ی شهوت باز دارد. پس باید عفیف به معنای خود نگهدار و با مناعت باشد.»(قرشی1366ق،ج5ص18)

 

 

«عفاف»  یک اصطلاح اخلاقی است.  صفت عفاف در علم اخلاق از مهم ترین فضایل اخلاقی شمرده شده است، ملا صدرا عفاف رادر «اسفار» این گونه تعریف کرده است: «عفاف، مَنِشی است که منشأ صدور کارهای معتدل می شود نه پرده دری می كند و نه گرفتار خمودگی  شود(شیرازی1987م،ج2ص38) خواجه نصیر الدین طوسی در تعریف آن می نویسد: «عفاف آن است که نیروی شهوت مطیع عقل باشد تا تصرف او به اقتضای رأی او بود و اثر خیریت در او ظاهر شود و از تعبد هوای نفس و استخدام لذات فارغ شود » (طوسی1373ش،ص74 به نقل از سجادی، 1365ش،ج3ص296).  سید محمد حسین طباطبایی، عفاف را از اصول سه گانه فضیلت های اخلاقی می داند که صبر، حیا، ایثار، سخاوت، و... برشاخه آن می روید. او پس از آن که قوای شهوانی، غضبی و فکری را منشأ و خاستگاه تمامی اخلاق انسانی بر می شمرد، می گوید:« حد اعتدال در قوة شهوانی«عفاف» وافراط و تفریط در آن«شره» و «خمود» نامیده می شود» (طباطبایی،1417ق ج1ص137)

 

بر اساس معانی یاد شده عفاف معنایی وسیع تراز پاکدامنی از فحشاء  دارد. در  قرآن کریم و  روایات نیز، عفاف به همین معنای وسیع بکار رفته است ، که می توان به دو نمونه زیر اشاره کرد:

 

1-«وَلْیسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لا یجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّى یغْنِیهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ»(نور:33)

«وکسانی که زمینه ای برای ازدواج نمی یابند، باید پاکدامنی (عفت) پیشه کنند تا خداوند از فضل خود آنان را بی نیاز گرداند.»

 

2- «لِلْفُقَرَاءِ الَّذِینَ أُحْصِرُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ لا یسْتَطِیعُونَ ضَرْبًا فِی الأرْضِ یحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِیاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسِیمَاهُمْ لا یسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا...»(بقره:273) « (انفاق شما،مخصوصاًباید) برای نیازمندانی باشد که در تنگنا قرارگرفته اند، نمی توانند مسافرتی کنند(و سرمایه ای به دست آورند) و از شدت خویشتن داری (عفت)، افراد نا آگاه، آنان را بی نیاز می پندارند اما آن ها را ازچهره هایشان می شناسی و هرگز با اصرار چیزی از مردم نمی خواهند »در این آیه واژة عفاف در معنایی فراتر از عفاف جنسی به كار رفته است، كه عبارت است از عفاف معیشتی و اقتصادی می باشد.

 

 

با توجه به معانی حجاب و عفاف می توان به این نکته اشاره نمود که عفاف یک نیروی باز دارنده درونی است و حجاب یک مانع و حافظ بیرونی است که وجود هر یک از آن دو می تواند به نوعی در پدید آمدن و تداوم دیگری نقش داشته باشد و به تعبیر دیگر شاید بتوان گفت،حجاب نشانه و بازتاب بیرونی عفاف است و از سوی دیگر به تعبیر قرآن رعایت حجاب ظاهری می تواند سبب طهارت درونی که همان عفاف است باشد.(نور:30؛احزاب:53) 

 

مقام معظم رهبری نیز در باره نقش حجاب در حفظ عفاف فرمودند: « عفت، آن صخره آسیب ناپذیر در انسان نیست؛ مثل همه خلقیات و خصلت های انسانی، در معرض تهاجم قرار می گیرد. یکی از چیزهایی که می تواند آن را از تهاجم به دور بدارد و عفاف زن و طهارت او و تقوای او و حالت پرهیز و عصمت را در او نگه دارد، نداشتن معاشرت نامناسب در محیط زندگی و محیط کار و محیط جامعه است. معاشرت نامناسب، یعنی معاشرتی که در او جهات فرهنگی و اخلاقی خاص رعایت نشده باشد. آن چیزی که می تواند به این نگه داری و مصون سازی و جداسازی کمک کند، حجاب است. بهترین چیز، حجاب است؛ حجاب از طرف زن و حجاب از طرف مرد. حجاب مرد هم نگاه نکردن است:حجاب، یعنی مانع؛ یعنی فاصل در زن»( 11/12/1364)

 

 

 

با توجه به این که یكى از عوامل مهم در گرایش انسان به سوى فساد و فحشا و انحراف از مسیر حق، جهالت و نادانى است و روى آوردن افراد به سوى فرهنگ ابتذال و برهنگى، معلول ناآگاهی هاى آنها نسبت به جوانب گوناگون آن مسئله است، ارتقاى شناخت نیست به ارزش و جایگاه حجاب و عفاف، آثار مثبت رعایت آن و پیامد خطر ناك بی توجهی به آن براى فرد، خانواده، محل كار و جامعه و همچنین پاسخگویى به شبهات مربوطه به این مسئله می تواند یكى از راه كارهاى ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه باشد. زیرا كم تر كسى پیدا می شود كه اگر بداند به دلیل رعایت نكردن حجاب و عفاف، هم خودش هم خانواده اش و هم محیط كارش و هم جامعه اش دچار پیامدهاى ناهنجارى می شود، حاضر شود توصیه هاى مربوط به حجاب را مراعات نكند، یا بر عكس اگر كسى بداند كه با رعایت كردن ضوابط مربوط به پوشش اسلامى چه آثار و بركات ارزشمندى نصیب او، خانواده و جامعه اش می شود. حاضر نشود آن را نپذیردو همچنین اگر كسى واقعاً بداند كه ترویج فرهنگ برهنگى و بی بندوبارى یكى از توطئه هاى بسیار مهم دشمنان است حاضر شود با رعایت نكردن شئونات اسلامى، خود را تسلیم توطئه هاى آنان نماید.

 

 بنابراین اگر مراكز اداری به دنبال سوق دادن آن مراكز به دنبال نهادینه کردن فرهنگ حجاب و عفاف هستند، ضرورت دارد با بكارگیرى شیوه هاى گوناگون، نسبت به ارتقاى آگاهى آن مجموعه اقدام نمایند والاّ نباید از نیروهاى ناآگاه انتظار داشته باشند كه شئونات اسلامى را در حوزه عفاف و حجاب رعایت كنند. همانگونه كه خداوند هنگام توصیه مردان و زنان مؤمن به رعایت حجاب و عفاف، نسبت به آثار رعایت آن اقدام به آگاهى بخشى می كند و اینگونه می فرماید؛ كه رعایت حجاب و عفاف سبب رستگارى پاكیزگى (جسم و جان) آنها می شود.(نور: 30 و 31) و علاوه براین سبب حفظ و حراست آنها از اذیت دیگران خواهد شد (احزاب: 59) و در جایی دیگر می فرماید هر كس حدود الهى را رعایت كند، بداند كه بهشت ابدى و فوز عظیم نصیبش خواهد شد (نساء:13) و در نهایت در یک هشداری جدی انسان را از پیامد خطرناک پیروی از فتنه های شیطان  در باره حجاب و عفاف آگاه می سازد(اعراف:27)

 

در آموزه هاى پیامبر گرامی اسلام (ص)واهل بیت(ع )نیز هشدارهاى فراوانى درباره پیامد بى توجهى به رعایت عفاف و حجاب وارد شده است.

 

در روایتى از رسول خد(ص) خطاب به زنى به نام حولاء آمده است كه فرمود: «اى حولاء! سوگند به آن خدایى كه مرا به پیامبرى و رسالت خویش مبعوث نموده است ،همانا پروردگار عالم مرا مقام محمود عطا نمود و بهشت و جهنّم خود را به من نشان داد و من دیدم كه اكثر از اهل جهنّم از زنان هستند... اى حولاء، هرزنى كه ایمان به خدا و قیامت داشته باشد، نباید زینت و آرایش خویش را براى غیر شوهرش قرار دهد و نباید در برابر نامحرمان مقنعه و یا روسرى خود را از سرش بردارد ... و هر زنى كه خود را براى غیر شوهرش آرایش نماید و مواضع زینت خود را نزد نامحرمان آشكار نماید، همانا دینش را فاسد نموده و خشم و عضب الهى را براى خود فراهم نموده است» (نورى، 1408ق،ج14ص243) و در جمله اى دیگر درباره پیامد دیگر از خوشبو نمودن زن براى غیرشوهر، فرموده است: «هر زنى كه خود را براى غیرشوهرش خوشبو كند، هیچ نمازى از او قبول نمی شود تا وقتى كه غسل (توبه) نماید مانند وقتى كه براى جنایت خود غسل می كند». (كلینى، 1365ش،ج 5ص 507).

 

و همچنین در همین باره فرمود: «هر زنى كه خود را براى غیر شوهرش خوشبو نماید و از منزلش خارج شود مورد لعن و نفرین است تا وقتى كه به منزل برگردد»، (حر عاملى، 1409ق، 20:161) و در قضیه اى رسول خدا(ص) براى پیامد اُخروى بی مبالاتى عده اى از زنان اُمّتش گریه كرد و وقتى امیرمؤمنان(ع) و فاطمه زهرا(س)سبب گریه آن حضرت را جویا شدند، فرمود: «شب معراج كه مرا به سوى آسمان بالا بردند زنانى از اُمّتم را دیدم كه دچار عذاب شدیدى هستند از دیدن احوال آنها گریه می كنم» و سپس شروع كرد به توصیف عذاب هر كدام از آنها، تا اینكه حضرت زهرا(س) سؤال كرد: اى حبیب من و اى نور چشمم، آنها چه كار در دنیا كرده بودند كه به آن عذاب ها گرفتار شده اند؟

 

 حضرت فرمود: «اما آن زنانى كه به موهاى سر خود آویزان شده بودند آنهایى بودند كه در دنیا موهاى سرشان را از مردان نامحرم نمی پوشاندند و آنهایى كه گوشت بدنشان را می خوردند خود را براى نامحرمان آرایش و زینت می كردندو آنهاكه گوشت بدنشان با قیچی هاى داغ شده بریده می شد در دنیا با رفتارهاى مختلف با نامحرمان اظهار تمایل می كردند و خود را براى آنان عرضه می نمودند» (ابن بابویه، 1363ق، 2: 10).

 

در باره ارزش کنترل نگاه به نامحرم هم فرمودند:«هرنگاه بی جا،تیر مسمومی از تیرهای شیطان است. هرکس از خوف خداآن را ترک کند، خداونددر عوض ایمانی به او می بخشد که شیرینی آن را در قلب خویش احساس نماید.»(مجلسی 1403ق ،ج104ص28)  بنابراین آگاهى بخشى به کارکنان نسبت به ارزش و جایگاه عفاف و حجاب، آثار و بركات آن و پیامد سلطه فرهنگ برهنگى، می تواند نقش بسیار مهمى دردستیابی به فرهنگ عفاف و حجاب داشته باشد.

 

 

 نوع رفتار و سبك زندگى افراد و جوامع می تواند، نشانه و نمایى از سطح ایمان و باورهاى آنان باشد، قرآن در تأیید این طلب آورده است: «وَ الْبَلَدُ الطَّیبُ یخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ الَّذِی خَبُثَ لاَ یخْرُجُ إِلَّا نَكِداً» (اعراف: 58) و سرزمین پاک(حاصلخیز)گیاهش به اذن پروردگارش می روید و سرزمینی که پلید شده است گیاهش جز اندکی بر نمی آید.

 

 امیرمؤمنان على(ع) نیز در اینكه نوع رفتارهاى انسان متأثر از باورهاى قلبى اوست و می توان به وسیله سبك و شیوه رفتار به سطح ایمان افراد دست یافت فرموده است: «فبالایمان یسَّتدلُّ على الصالحاتِ و بالصالحاتِ یستَدلُّ علَىَ الایمان؛ ایمان را بر كرده هاى نیك می توان دلیل گرفت و از كردار نیك هم می توان ایمان را تشخیص داد». (شریف رضى، 1379ش، ص 155). امام صادق(ع) نیز درباره ارتباط ظاهر و باطن و تأثیر باورهاى درونى در رفتار ظاهرى، می فرماید: «آلودگى ظاهر، اثر و معلول آلودگى باطن است، كسى كه درون خود را تطهیر كند، خداوند بیرون او را پاك می كند و كسى كه در درون، پرواى خدا را داشته باشد، خداوند در آشكار او را رسوانمى كند، اما كسى كه در نهان به خدا خیانت كند، خداوند متعال در آشكار، او را رسوا و بی آبرو می كند». (مصطفوى، 1360ش، ص 107).

 

 البته اعمال و رفتار زمانى می تواند نمایانگر باورهاى درونى و ایمان افراد باشد و میزان سنجش اعتقادات درونى قرار بگیرد كه آن عمل و رفتار به صورت مستمر در موارد گوناگون از آنان سر بزند و گرنه به انجام دادن یك بار عمل، نمی توان پى به ایمان و اعتقاد درونى آن فرد برد، زیرا چه بسا، آن عمل به صورت اتفاقى آن هم در شرایط خاصى از او سر زده باشد.  بنابراین اگر شیوه و سبك رفتارى كسى، علی رغم اظهار ایمان و دین دارى سنخیتى با ایمان و باورهاى دینى وى نداشته باشد، این امر، دلیل بر ضعف و سطحى بودن باورهاى قلبى اوست.

 

 مرحوم علامه طباطبائى درباره تأثیر گذارى اعتقادات و باورها در سبك زندگى فرموده است: «اختلاف سبك ها در جوامع انسانى، ریشه در مذاهب مختلف دارد، و گوناگونى شیوه هاى زندگى در جوامع بشرى نیز از گوناگونى اصول اعتقادى آنها درباره حقیقت عالم سرچشمه گرفته است». (طباطبایى، 1417ق،ج16 ص200_ 201) شهید مطهرى هم در نقش آفرینى ایمان بر سبك و سیره زندگى انسان می فرماید: «آن چیزى كه لازم است مورد توجه واقع شود، این است كه تنها ایمان، قادر است كه فرد را به صورت یك انسان واقعى در آورده، هم خودخواهى، هم خود پرستى را تحت الشعاع عقاید و مسلك قرار دهد و هم نوعى تعبّد و تسلیم در فرد ایجاد كند، طورى كه انسان در كوچك ترین مسئله اى كه مكتب عرضه می دارد به خود تردید راه ندهد و هم آن را به صورت یك شئى محبوب و گران بها در آورد، در حدّى كه زندگى بدون آن، برایش هیچ و پوچ و بى معنا باشد». (مطهرى، 1378ش،ج 2ص 41 و 42)

 

بنابراین اگر متصدیان امور در مراكز اداری به دنبال آن هستند تا سبك پوشش و عفاف را در آن محیط به سمت سبك اسلامى سوق دهند می بایست در تقویت ایمان و باورهاى درونى نیروها، سرمایه گذارى نمایند و به دنبال راهكارهایى بروند كه اجراى آن سبب تقویت و تحكیم باورها می شود كه ما در اینجا به بعضى از آن راهكارها كه در آموزه هاى دینى مطرح شده، اشاره می كنیم.

 

 الف: یاد خدا «أَلاَ بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»(رعد:28) همانا با یاد خدا قلب ها آرامش پیدا می كند.

 

 

 یاد مرگ و قیامت یکی دیگر از راهکارهایی است که می تواند سبب تقویت ایمان شود چرا كه به تعبیر امام صادق7 یاد مرگ، خواهش هاى باطل را ازدل زایل می كند و ریشه هاى غفلت را می كند و دل را به وعده هاى الهى قوى و مطمئن می گرداند و طبع را رقیق و نازك می سازد و عكس هاى هوا و هوس را می شكند و آتش حرص را فرو می نشاند و دنیا را حقیر و بی مقدار می سازد» (مصطفوى، 1360ش: 371) و به قول رسول گرامى اسلام9: «همانطورى كه آهن زنگ می زند دلها نیز زنگار می بندد، عرض شده ای رسول خدا، راه صیقل دادن به آنها چیست؟ فرمود: تلاوت قرآن و یادآورى مرگ» (ابن ابى جمهور، 1405ق، ج 1،ص 279)

 

 یكى از راههاى تقویت ایمان و یاورهاى درونى، نشستن پاى وعظ واعظان صاحب دل است، از امیرمؤمنان7 درباره اثر گذارى موعظه نقل شده است كه فرمود: «موعظه سبب زنده شدن دلها می شود» (تمیمى 1366ش: 29) و در سخن دیگر فرمود: «موعظه سبب صیقل شدن نفس و جلاى قلوب است» (تمیمی 1366ش: 200).  اثر گذارى موعظه در حدّى است كه حتى پیامبران خود را از آن بی نیاز نمی دیدند، بر همین اساس رسول گرامى اسلام9 با اینكه برترین مخلوق عالم هستى می باشد اما از جبرئیل درخواست موعظه می كند و جبرئیل نیز به ایشان عرضه می دارد: «یا محمد هر چه می خواهى زندگى كن ولى بدان كه خواهى مُرد و به هر چه می خواهى دل ببندى ببند، ولى روزى از آن جدا می شوى و هر گونه می خواهى عمل كن ولى بدان روزى آن را ملاقات خواهى كرد». (كلینى، 1365ش، ج3ص 255)

 

 بنابراین شایسته است كه متصدیان امور در مراكزاداری هر چند گاه با هدف تقویت ایمان با دعوت از واعظان صاحب دل، زمینه وعظ را براى كاركنان خویش فراهم نمایند تا شاید موعظه هاى واعظ در مخاطبان اثر كند و آنها را به سمت اجرایى نمودن حدود الهى سوق دهد.

 

 

 یكى از راهكارهاى تقویت و تثبیت ایمان و باورهاى درونى پرهیز از چیزهایى است كه سبب فاسد شدن و تضعیف ایمان است، براساس فرموده امیرمؤمنان(ع) یكى از ویژگی هایى كه ایمان و یقین انسان را در معرض سقوط قرار می دهد، دنیاگرایى است (تمیمى،1366ص 229) بنابراین هر كس كه به دنبال آن است تا قدرت ایمان و باورهاى قلبی اش حفظ شود باید از هر گونه دنیاپرستى و دنیاگرایى در زندگى پرهیز نماید و یكى از بهترین راه پیشگیرى از گرایش به دنیا، یادآورى مرگ و قیامت است، از رسول خدا9 در این باره نقل شده است كه فرمود: «مرگ را بسیار یاد كنید زیرا یاد مرگ گناهان را پاك و از رغبت به دنیا می كاهد» (ابن ابى فراس، 1410ق، ج 1ص 269)  امیرمؤمنان على(ع) نیز در این باره فرمود: «كسى كه بسیار یاد مرگ كند به مقدار كمى از دنیا راضى می شود». (كلینى، 1365ش، ج ص 315)

 

 

 قران چراغ فروزانى است. (مائده: 15) كه هر كس با او اُنس گیرد از نورانیت آن بهره مند گردیده و به راه راست هدایت خواهد شد (اسراء: 9) همانگونه كه رسول گرامى اسلام(ص) فرمود: زنگارهاى قلب بوسیله قرآن جلا پیدا می كند (ابن ابى جمهور، 1405ق، ج 1ص 279) و در قرآن نیز آمده است كه تلاوت قرآن نزد مؤمنان، سبب افزایش و ازدیار ایمان آنان می شود (انفال: 2) و همچنین قرآن در بردارنده داروى شفابخش قلبهاست (یونس: 57)  مقام معظم رهبرى درباره آثار و بركات اُنس با قرآن فرموده است: «اگر با قرآن اُنس پیدا كنید می بینید كه دل و جان شما نورانى می شود، به بركت قرآن بسیارى از ظلمات و ابهام ها از قلب و روح انسان زدود می شود» (بیانات مقام معظم رهبرى، در دیدار با قاریان، 14/10/1373)

 

 بنابراین هر كسى كه به دنبال تقویت و استحكام بخشیدن به ایمان خویش یا ایمان مجموعه خودش هست، یكى از مهم ترین راهكارش تقویت اُنس با قرآن است كه باید از ابزار گوناگون براى دست یابى به این هدف استفاده نماید.

 

 

 یكى از عوامل تقویت و تحكیم ایمان در قلب ها، عشق به اهل بیت(علیهم السلام) است از امیرمؤمنان7 در این باره نقل شده است كه فرمود: «خوشا به حال كسى كه محبت ما اهل بییت(علیهم السلام) در قلب او رسوخ داشته باشد، ایمان در قلب چنین كسى، ثابت تر از كوه اُحُد در مكانش خواهد بود و هر كس كه دوستى ما در قلب او جاى نگیرد، ایمان در قلب او مانند ذوب شدن نمك در آب ذوب می شود» (هلالى      1405ق ص 515 و 516)

 

 بنابراین، جامعه اى از ایمان راسخ برخوردارى خواهد بود كه عشق به اهل بیت (علیهم السلام)در افراد آن جامعه لب ریز گردد در چنین صورتى، دیگر آن جامعه به سراغ برهنگى، ابتذال و بی عفتى نخواهد رفت بلكه همانند دوران دفاع مقدس، اگر روزى توطئه اى و تهاجمى از سوى دشمنان به سمت جامعه اسلامى صورت گیرد، اهل ایمان با تمام وجود در مقابل آن توطئه خواهند ایستاد و حتى حاضر خواهند شد جان شیرینشان را در این راه فدا كنند اما اگر خدا ناكرده روزى پرچم عشق اهل بیت(علیهم السلام) در این كشور پایین كشیده شود، آن روز، روز سقوط ارزشها خواهد بود بنابراین، تنها را حفظ و حراست از ارزشهاى الهى به ویژه، حفظ عفّت و پاكدامنى دست برنداشتن از قرآن، اهل بیت(علیهم السلام)است، همانطورى كه رسول گرامى اسلام (ص) در این باره فرمود: «من در میان شما دو چیز گرانبها را امانت می گذارم تا زمانى كه به آن دو تمسّك می جویید، هرگز گمراه نخواهید شد» (حرّانى، 1363قص 34).

 

 

 منشأ اصلى ایجاد فضائل اخلاقى، ایمان است، تقویت و تحكیم ایمان هم به استمرار این گونه اعمال مرتبط است، برهمین اساس خداوند در قرآن فرمود: «وَ الَّذِینَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى» (محمد: 17)آنانکه هدایت یافتندو تسلیم فطرت پاک خویش شده و از پی حق رفته اند، خدا بر هدایتشان افزوده است.  از امام باقر(ع) نیز در این باره نقل شده است كه فرمود: چهار چیز است كه در هر كس باشد، اسلام او كامل و برایمانش یارى می شود و گناهانش از وى پاك می گردد و به دیدار خدا رود در حالى كه از او راضی است و اگر سراپایش را گناه فراگرفته باشد، خداوند آنها را بریزد و آن چهار صفت عبارتند از: وفا به عهدى كه انسان با خدا می بندد و راستگویى با مردم و شرم و حیا از آنچه كه نزد خدا و مردم زشت می نماید و خوش خلقى با خانواده و سایر مردم» (مفید، 1364شص 185)

 

 

 تجربه نشان داده است كه اگر فلسفه ،آثار و بركات حجاب از سوی بانوان محجّبه تازه مسلمان، گفته شود اثرش چند برابر گفته هاى بعضى از ماها می باشد. زیرا بسیارى از آنها با اینكه در دریاى برهنگى غرق بودند و انواع اقسام برهنگى را تجربه كردند و از امكانات فوق العاده مادى برخوردار بودند اما پس از تأمل و تفكر به این نتیجه رسیدند كه تنها راه حفظ شخصیت و نجات خویش، روى آوردن به اسلام و رعایت احكام آن به ویژه پوشش اسلامى است. بر همین اساس، مسئولین مربوطه در مراكز اداری می توانند با دعوت از بانوان محجبه تازه مسلمان، نسبت به آگاهى بخشى نیروها، قدم هاى مؤثرى بردارند، ما در این بخش براى نمونه به ذكر سخنان بعضى از بانوانى که با فطرت پاك خویش دریافتند، فرهنگ ابتذال و برهنگى، جز به یغما رفتن كالاى ارزشمند عفت زن، نقشى دیگر ندارد و براى دست یافتن به آرامش و آزادى توحید، اسلام را برگزیدند و حجاب اسلامى را به عنوان پوشش خویش انتخاب كردند، اكتفا نموده و مخاطبان را براى دستیابى به اطلاعات كامل تر در این زمینه به سایت مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت(علیهم السلام) ارجاع می دهیم.

 

 1 . فاطمه آناستازیا پژووا از روسیه: او دختر تازه مسلمان ازروس طرفدار دو آتشه ایران و حزب اللَّه لبنان است تاكنون دوبار به ایران سفر كرده و به زیارت امام رضا(ص)رفته است او در باره علت بد حجابى دختران ایرانى این چنین گفته است: «روزگارى من هم بدون هیچ دلیل وشناختى بی حجاب بودم مشكل امروز بخشى از جوانان ایرانى هم دقیقاً همین است، مشكل نسل جدید آن ها نا آشنایى با اسلام است، هنوز قشنگی هاى اسلام و شیعه را نمی دانند و گرنه برهنگى را جذاب و نماد روشنفكرى نمی خوانند، این (حجاب) محدودیت نیست بلكه احترام به شخصیت خویش است، این اتفاقاً عین آزادى است، خود را از نگاه باقى افراد مصون می دارید.» (مصاحبه، خبرگزارى تسنیم با فاطمه آناستازیا، 5/8/95)

 

 2 . تینا هاوسكى از آمریكا: ایشان با نویى مسیحى مقیم كشور آمریكا از خانواده اى اصیل در دین مسیحیت به دلیل اینكه دین مسیحیت پاسخگوى سؤلاتش نبود، اسلام را انتخاب كرد و با مرد مسلمان ایرانى ازدواج كرد و پس از تولد فرزندشان براى اقامت به شیراز آمدند. خانم هاوسكى، حجاب و پوشش را بزرگ ترین هدیه از دین اسلام می داند، و این دین به معناى كامل آزادى، چیزى فراتر از آنى است كه ما می بینیم و یا انتظار داریم. بهترین راهنما و سرمشق، اهل بیت(علیهم السلام) و قرآن هستند (مصاحبه كاتون پرنیا با تینا هاوسكى، 26/9/1392، سایت دانشگاه علوم پزشكى فسا)

 

 3 . سونیا (زهرا) كاسترو از آرژانتین :  او در زمینه حجاب گفته است:«حجاب هدیه خداست و براى حمایت از زن است و در جامعه باعث می شود خانم ها با آزادى، تحصیل و كار كنند و احساس امنیت داشته باشند». (مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت).

 

 4 . امیلى (مریم) فرانسوا، روزنامه نگار انگلیسى:  مریم فرانسوا مشهور به امیلى فرانسوا، نویسنده، روزنامه نگار و بازیگر و هنرپیشه انگلیسى است، وى هم اكنون نماینده دانشگاه اسلامى آكسفورد است و با حجاب اسلامى در برنامه هاى مختلف تلویزیونى با موضوع جایگاه زن مسلمان در جامعه حاضر می شود. او درباره دلیل حجابش گفته است: با حجاب شدم چون مسلمان شدم» (مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت).

 

 5 . مریم فلمینگ، اهل آمریكا: او در پاسخ برخى كه می گویند چرا زنان مسلمان این گونه خود را می پوشانند؟ گفته است: «خوب شما به حضرت مریم نگاه كنید، حضرت مریم چگونه لباس می پوشیده است؟ چطور می توانید بگویید كه زنان مسلمان قابل احترام نیستند و به اسلام حمله می كنید در حالى كه خودتان می بینید كه حضرت مریم كاملاً پوشیده است. (مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت).

 

 6 . ملانى دیامز از فرانسه: او كه از خوانندگان فرانسوى است و اخیراً مسلمان شده است درباره حجاب گفته است: «حجاب با ارزش ترین گنجى است كه به دست آورده ام و حاضر به از دست دادن آن نیستم» ایشان درباره فواید رعایت پوشش اسلامى براى او گفته است: «حجاب به من شخصیت،شجاعت،صبر،اعتقادراسخ ومعنویت قوی می دهدحجاب من رابطه با،خداست، من خودم شخصاً تصمیم گرفته با حجاب شوم و با همه اعضا و جوارحم می دانم كه باید با حجاب باشم هنگامى كه در اماكن شلوغ به من خیره می شوند آسوده هستم، من باحجاب،خودم را یافتم هر چند كه دولت فرانسه فكر كند روسرى من براى آنها یك معضل است ... پوشش باعث می شود تا آزادى داشته باشم آن هم آزادى كه خودمان انتخاب می كنیم هر آنچه انجام می دهیم آزادانه است بدون این كه بدن خود را در اختیار دیگران قرار بدهیم»

 

 ایشان در ادامه گفته: «خیلى خدا را شاكرم كه در جوانى اسلام و حجاب را درك كردم، این باور قوى كه می گویند حجاب اعتماد به نفس و قدرت به انسان می دهد صحت دارد، من با داشتن حجاب در محل كارم محكم و پایدار بودم، پوشش چیزى سختى نیست بلكه شیرین است اگر شما آن را معامله اى با خدا بدانید كه با هیچ چیز دیگرى قابل قیاس نیست» (مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت)

 

 7 . ربیعه على، بانوى تاز مسلمان تانزانیایى: او درباره علت با حجاب شدن خویش گفته است: «پوشش خانم هایى كه به عنوان راهبه در كلیسا حضور داشتند برایم جذاب و جالب بود و همیشه دوست داشتم مانند آنها لباس بپوشم، قبل از مسلمان شدنم كامل نبودم ولى بعد از روى آوردن به اسلام و خواندن آیه هاى نورانى قرآن خود را كامل می دانم. اواز بانوان ایرانى خواست تاقدرت كشور خود را با این همه حرمت و عفت بدانند و مواظب باشند كه كشورهاى غربى نتوانند با بی حجابى در كشور تأثیر گذارى داشته باشند. (مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت)

 

 8 . ورونیكا (مریم فاضلى) بانوى شیعه آلمانى: او درباره فواید ارزش حجاب با چادر گفته است: «زیر این چادر مشكى،هم ارزش پیدا كردم و هم كرامت، كرامتى كه جز زیر این سیاهى جاى دیگر پیدا نمی شود. من اوایل كه مسلمان شده بودم نماز می خواندم و روزه می گرفتم ولى حجاب نداشتم به همین دلیل به آرامش هم نرسیده بودم، حجاب براى زن جهاد است و این یك مسئولیت است و فقط یك تكه پارچه به عنوان روسرى نیست، این به دنیا نشان می دهد كه ما مسلمان هستیم. حجاب براى من یك تولد دوباره بود از این رو دوباره شهادتین را گفتم و اشك ریختم در قم و در كنار سفره اهل بیت بود كه مذهب تشیع را درك كردم و زیباترین لحظه زندگى ام هم این است كه چادر نماز بر سر می گذارم و در مقابل درگاه خداوند دست نیاز دراز می كنم». (مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت)

 

 9 . سهیلا آریان ایرانى مقیم آمریكا: او درباره ارزش حجاب اسلامى گفته است: «همان اولین روزى كه حجاب را انتخاب كردم دعا كردم كه خدایا اگر یك روزى خواستى این حجاب دو مرتبه از سر من برداشته شود آن روز را آخرین روز عمر من قرار بده كه دیگر اقلاً با جهل از این دنیا نروم، هر روز دعا می كنم كه مرا ثابت قدم نگه دارد»

 

 او درباره احساس خود بعد از رعایت پوشش اسلامى گفته است: «بعد از انتخاب حجاب حس كردم صاحب دارم، دوست دارم در مقابل این همه نعمت هایى كه خداوند به من داده بندگى او را بكنم چون واقعاً تا آن لحظه كه من حجاب را انتخاب نكرده بودم فهمیدم كه زندگى نكردم چون بندگى نکردم، من با انتخاب حجاب، هیچ احساس محدودیتى نمی كنم احساس می كنم كه یك قدم از زمین بالاتر رفته ام، وقتى كه دفعه اول با حجاب به آمریكا برگشتم دوستانم به دیدنم آمدند، یكى از آنها در حضور جمع به من گفت، سهیلا این چیه روى سرت گذاشتى و من همان لحظه گفتم، اینو میگی؟ این تاج بندگى منه، تاج بندگى من به عنوان یك زن شیعه مسلمان»  (مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت)

 

 10 . دایانا بیتى از آمریكا: او بانوى 39 ساله شیعه شده آمریكایى است كه در دبیرستانى در ایالت كارادوى آمریكا، ریاضى تدریس می كند، درباره حجاب می گوید: «تا زمانى كه حجاب را شخصاً تجربه نكرده بودم، قادر به تحسینش نبودم، پیشتر هم، خانمى نبودم كه براى جلب توجه مردان لباس هاى زننده به تن كنم، اما بعد از تجربه حجاب این را به خوبى در رفتار مردان لمس می كردم كه ایشان در ارتباط با من ادب بیشتر و نگاهى انسانی تر برخورد می كردند، همین امر به من كمك كرد درك كنم كه حجاب چه تأثیرى در روابط اجتماعى افراد دارد، غرب هم باید با زندگى و روش اهل بیت(ع) آشنا شوند تا ظرفیت حقیقى اسلام را دریابد».  (مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت)

 

 11 . آتسكو هوشینو - بانوى شیعه ژاپنى: او درباره محجبه شدن خویش گفته است: «براى نخستین بار در مشهد مقدس، حجاب فاطمى یعنى چادر بر سر كردم و از اینكه این پرچم مشكى را كه شهدا در این مورد در وصیت نامه هاى خود به آن تأكید بسیارى كرده اند را به خوبى توانسته ام حفظ كنم بسیار خرسند و شادمان هستم، ابتدا چادر سر كردن برایم سخت بود ولى الآن دیگر نمی توانم از آن جدا شوم، چادر به من فهماند نگاه دیگران مهم نیست، نگاه خداوند مهم است، حجاب فقط براى دین اسلام نیست، یك ارزش بشرى است و اگر حجاب و عفاف نداشته باشیم در واقع حرمت خداوند را می شكنیم و در نتیجه حرمت خودمان هم شكسته می شود».  (مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت)

 

 12 . آماندا غیر مسلمان آمریكایى: او در دانشگاه با تعدادى دختران مسلمان آشنا می شود و آنها از حجاب براى او سخن گفتند، ایشان درباره علت محجّبه شدنش گفته است: «دختران مسلمان به من گفتند كه دستور حجاب براى محافظت زنان از نگاه هوس آلود مردان است و این مسأله باعث آرامش زنان خواهد شد، مدتى در مورد این مساله فكر كردم و سپس تصمیم گرفتم، اوائل كمى برایم سخت بود چون تا بحال كمتر غیر مسلمانى پوشش حجاب را انتخاب كرده است اما پس از مدتى آرامش خاصى پیدا كردم و حجاب را با تمام وجود پذیرفتم»، (مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت)

 

 13 . لیندسى یاسمین كونیگ از آمریكا: او درباره ارزش پوشش اسلامى گفته است: «هنگامى كه دانستم حجاب از احكام اسلام است، فكر كردم مایه دردسر است ولى با انتخاب آن احساس می كنم بهترین نعمتى است كه خداوند به ما داده است، اولین روزى كه با حجاب بیرون رفتم، خیلى احساس افتخار می كردم، با هیچ كلمه اى نمی توانم احساس را بیان كنم، حجاب بهترین چیزى ممكن براى زن است، مهم ترین فایده آن حفظ عفت در برابر مردان و احساس آرامش و امنیت است».  (مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت)

 

 14 . سارابوكر  از آمریكا: او در معرفى خود گفته است: «من یك زن آمریكایى هستم كه در مركز آمریكا بدنیا آمده ام، من مانند هر دختر دیگرى بزرگ شدم، با علاقه و تعلق خاطر شدید به زرق و برق زندگى در گران شهرها، در نهایت من به فلوریدا و از آنجا به ساحل جنوبى میامى نقل مكان كردم  ... سالها گذشت تا متوجه شدم كه هر چه بیشتر در جذابیت زندگی ام، پیشرفت می كنم در جه رضایت شخصى و خوشبختى ام اُفت می كند، من برده مُد بودم من گروگان ظاهرم بودم ... تا اینكه یك روز من با قرآن، كتابى كه در غرب بطور منفى كلیشه اى معرفى شده است برخورد كردم، در ابتدا سبك و نحوه برخورد قرآن مرا تحت تأثیر قرار داد و سپس نگاه آن به هستى، زندگى، آفرینش و ارتباط میان خالق و مخلوق مرا به شگفتى آورد من قرآن را خطابه اى مملو از بصیرت و بینش براى قلب و روح، بدون نیاز به هیچ مترجم (مفسر) و كشیشى یافتم.

 

 سرانجام من حقیقت را دریافتم ... من یك رداى (چادر) زیباى بلند و یك پوشش سر كه شبیه لباس عرفى زنان مسلمان است خریدارى كردم و از آن استفاده نمودم تا اینكه احساس كردم كه همه زنجیرها پاره شده اند و من بالآخره آزاد شده ام و من از حجاب رضایت داشتم ... و پس از اسلام آوردن با مرد مسلمانى ازدواج كردم  ... هیچ چیز مرا از تعویض بیكنی ام در ساحل جنوبى و زندگى پر زرق و برق سبك غربی ام با زندگى در آرامش با خالقم و لذت بردن از زندگى در میان همنوعانم به عنوان یك شخص با ارزش، خوشحال نمی كند بدین دلیل است كه من استفاده از نقاب را انتخاب كرده ام و تا پاى مرگ از حق لاینفك ام براى پوشیدن اش دفاع خواهم نمود، به شما زنانى كه مفاهیم زشت كلیشه اى علیه حجاب فروتنانه اسلامى را می پذیرید می گویم كه شما نمی دانید كه چه چیزى را دارید از دست می دهید» (سایت مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت)

 

 

 یكى از راهكارهاى ترویج فرهنگ حجاب و عفاف و سوق دادن مراكز اداری به سمت رعایت پوشش اسلامى، انتقال پیام شهیدان بوسیله روش هاى جذاب در این اماكن می باشد، زیرا شهیدان محبوبیت ویژه اى نزد همه اقشار جامعه دارند،زیرا اگر نگاهى به شركت كنندگان در تشییع جنازه هاى شهدا بیفكنیم به این نكته پى خواهیم برد كه افراد با چهره هاى مختلف حتى افراد كم حجاب در اینگونه مراسم به احترام شهید اشك می ریزند و به تابودهاى آنان متوسل می شوند، بنابراین می توان با درج خاطرات و توصیه هاى شهیدان درباره حجاب و عفاف در تابلو های ادارات و پخش كلیپ ها و نصب بروشورها وتراكت ها در اینگونه اماكن در تقویت فرهنگ عفاف و حجاب، قدم هاى موثرى برداشت، براى دسترسى به اطلاعات در این زمینه می توان از آرشیو بنیاد شهید و مراكز حفظ آثار و ارزشهاى دفاع مقدس استقاده نمود. اما براى تبرك و تیمن این سطور، در این جا به ذكر چند نمونه از سفارش هاى آن سفر كردگان آسمانى بسنده می شود،امید آنكه این سفارش ها چراغ راه همه مان باشد تا در پرتو آن به از مسیر حق منحرف نشویم.

 

 1 . شهید یعقوب ابراهیم نژاد: «اگر می دانستم با هر بار كه خونم ریخته می شود بی حجابى، آغوش حجاب در برمی گیرد حاضر بودم هزاران بار كشته شوم».

 

 2 . شهید احمد پناهى: «حجاب شما سنگرى است آغشته به خون من كه اگر آن را حفظ نكنید به خون من خیانت كرده اید».

 

 3 . شهید محمد محمودى: «حجاب شما از خون كه در جبهه می ریزد براى دشمن كوبنده تر است»

 

 4 . شهید ابراهیم هاشمى: «حجاب شما به خون ما رنگ می بخشد».

 

 5 . شهید تقى سیفى: «خواهران در حجاب و برادران در نگاه می توانند شیطان را سركوب كنند».

 

 6 . شهید منصور رنجبران: «این دنیا زودگذر است و به زودى همگى ما براى پاسخ در میز محاكمه الهى حاضر می شویم و آن موقع است كه از شما سؤال می شوداى زنان آیا پیرو حضرت فاطمه(س) بودید یا نه؟ چه جوابى دارید بدهید؟»

 

 7 . شهید محمدرضا جمشیدیان: «آخر تا كى؟ چقدر شهدا وصیت كنند كه خواهران حجاب، حجاب، چرا از زینت(س) و زهرا(س)درس نمی آموزید؟ دیگر بقیه با وجدان خودتان، آخر كمى هم به آخرت فكر كنید».

 

 8 . شهید عبداللَّه محمودى: و تو اى خواهر دینی ام، چادر سیاهى كه تو را احاطه كرده است از خون سرخ من كوبنده تر است».

 

 9 . شهید رحیم آنجفى: «خواهرم، محجوب باش و با تقوا،شمایید كه دشمن را با چادر سیاهتان و تقوایتان می كُشید، حجاب تو سنگر تو است تو از داخل حجاب، دشمن را می بینى و دشمن تو را نمی بیند».

 

 10 . شهید محمد كریم غفرانى: «حفظ حجاب هم چون جهاد در راه خداست».

 

  11 . شهید سیدمحمدتقى میر غفوریان: «از تمامى خواهرانم می خواهم كه حجاب، این لباس رزم را حافظ باشند».

 

 12 . شهید صادق مهرى پور: «یك دختر نحبیب باید با حجاب باشد».

 

 13 . شهید بهرام یادگارى: «خواهرم، حجاب تو مشت محكمى بردهان منافقین و دشمنان اسلام می زند».

 

 14 . شهید حمید رستمى: «به پهلوى شكسته فاطمه زهرا«س» قسمتان می دهم كه حجاب را، حجاب را رعایت كنید».

 

 15 . شهید على اصغرپور: «خواهر مسلمان، حجاب شما موجب حفظ نگاه برادران خواهد شد، برادر مسلمان، بی اعتنایى شما و حفظ نگاه شما موجب حجاب خواهران خواهد شد».

 

 16 . شهید على رضائیان: «شما خواهرانم و مادرانم، حجاب شما جامعه را از فساد به سوى معنویت و صفا می كشاند».

 

 17 . شهید على روحى نجفى: از خواهران گرامى خواهشمندم كه حجاب خود را حفظ كنند، زیرا كه حجاب خون بهاى شهیدان است».

 

 18 . شهید غلامرضا عسگرى: «مادرم، من با حجاب و عزّت نفس و فداكارى شما رشد پیدا كردم».

 

 19 . شهید محمد حسن جعفرزاده: «اى خواهرم، قبل از هر چیز، استعمار از سیاهى چادر تو می ترسد تا سرخى خون من».

 

 20 . شهید محمّد كشورى: «خواهر حزب اللّهی ام، ممكن است شما فكر كنید كه چرا این سعادت (فیض شهادت) تنها نصیب برادران می شود، لكن اى  خواهرم، این را بدان كه شما در سنگر حجاب و مسجد و مدرسه كوشا باش، فعالیت شما از خون ما پر ارج تر و كوبنده تر است و نیز فیض آن از شهادت كمتر نیست».

 

 21 . شهید حمیدرضا قلی زاده: «خواهرم حجابت را حفظ كن و به دشمنان اسلام و انسانیت بفهمان كه زن مسلمان ایرانى زنى است آزاده با شخصیت با ایمان و الهام گرفته از مكتب بانوى بزرگ اسلام زهراى اطهر(س) كه هرگز اجازه نخواهد داد، همانند زنان به لجن كشیده، از او عروسكى كوكى بسازند و وسیله اى براى فروش بیشتر كالاهاى تجارتى شود».

 

 22 . شهید حمیدرضا نظام : «خواهرم حجاب نشانگر زیبایى روح و اندیشه توست، خواهرم، حجاب تضمین كننده سلامت و پارسایى جامه است، جامعه را به ویرانى مكش، خواهرم، غنچه نهفته در برگ را نچینند، از بی حجابى است اگر عمر گل كم است، نهفته باش و همیشه گل باش».

 

 23 . شهید محمدعلى وكیل زاده: «خواهرم با حفظ حجاب و نجابت و عفّت خود، حضرت زینب(س) را خشنود كن».

 

 24 . شهید عباس شعیبى : «تو را سفارش می كنم كه حجاب را و دیگر رسالت هاى زینبى را فراموش نكنى، و جنگ تو مبارزه با بی بندوباری ها و بی حجابی ها و خلاصه نبرد با خود فروختگان داخلى است، این وظیفه شما و همه پیروان زینب است. ( نرم افزار وصیت نامه شهداى انقلاب اسلامى) 

 

 

 یكى از راهكارهاى نهادینه کردن فرهنگ عفاف و حجاب، ترویج فرهنگ غیرت در میان مردان است زیراهرگونه بی توجهی آنان به امر حجاب وعفاف و رهاکردن کردن زنان در سطح جامعه  خسارت جبران ناپذیری را به حوزه فرهنگ عفاف و حجاب واردکند .از این روهمان گونه که خداوند به مومنان هشدار داده است که از حریم خانواده خویش حفاظت کنند: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِیكُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ؛ اى كسانى كه ایمان آورده اید، خود و خانواده ى خویش را از آتش دوزخى كه هیزمش از مردم و سنگ خار است حفظ كنید» (تحریم: 6)پدران و شوهران عصر ما نیز باید در حفظ عفاف و حجاب خانواده خویش غیرت نشان دهند و گرنه مصداق این سخنان رسول خدا(ص) خواهند شد که فرمود: «خداوند بینى هر یك از مؤمنانى را كه غیرت نمی ورزند به خاك می مالد» (برقى 1371ق، ج 1: 115)«و هرمردی  راضی شودبه آرایش نمودن و خارج شدن زنش از خانه، بی غیرت است و کسی که این مردرابی غیرت بنامد گناهی نکرده است.

 

وزن هنگامی که از خانه اش باآرایش و عطرخوش خارج شودومرداوهم به چنین عمل همسرش رضایت دهدبه هر قدمی که زن بر می داردبرای شوهر او به تعدادقدمهای زن خانه ای درجهنم ساخته می شود... وحفظ نمودن زنانتان، رضایت خداو خوشحالی خداوند را در پی داشته و باعث داخل شدن شما به بهشت ،بدون حساب خواهدبود.پس وصیت مرادر مورد زنان خود بخاطر بسپاریدتا از شدت حسابرسی الهی نجات پیدا کنید و هرکه این وصیت مرا حفظ نکند فردای قیامت در محضر خداوند اوضاع و احوالش وخیم خواهد بود و سپس فرمود: همانا زنان، دامهای شیطان هستند»(شعیری 1405ق، ص185)و همچنین فرمود:« مردان بی غیرت وارد بهشت نخواهند شد و فرد بی غیرت کسی است که (بارفتارهای مختلف خویش و همسرش) توجه مردان اجنبی را به سوی ناموسش جلب نماید.»(نوری 1408ق،ج13ص111)امیر مومنان علی (ع) نیز در سفارش خویش به فرزندش امام حسن(ع)در این باره فرمود:« زنان خود را از دید نامحرمان حفظ نما، چرا که رعایت حجاب، هم برای تو و هم برای خود آنها بهتراز این است که در معرض بد بینی قرار بگیرند و همانا خارج شدن زنان از منزل،عاقلانه تر ازداخل شدن نا محرم غیر قابل اطمینان به داخل منزل نیست، پس ای فرزندم هرچه توان داری در جهت اینکه زنان تو غیر از خودت را نشناسند به کار گیر و آن را انجام ده.»(شریف رضی 1379ش،ص 405)و آن حضرت در جمله ای دیگر در موردمردان بی غیرت که ادعای محبت به ایشان دارد فرمود:« ما یُحِبّنا...ولادیُّوث؛انسان بی غیرت مارا دوست ندارد.»(حمیری 1413ق،ص450)

 

 

یکی ار راههای تربیت و آموزش بشر در تمام حوزه های اعتقادی ،اخلاقی و رفتاری استفاده از الگوهاست همانگونه که خداوند در قرآن کریم از این شیوه برای هدایت انسان ها استفاده کرده است، آنجا که پیامبر عزیز اسلام (ص)(احزاب:21)،وحضرت ابراهیم (ع)(ممتحنه:4و6) را به عنوان اسوه معرفی کرده است، در مسئله عفاف و حجاب نیز می توان با استفاده از الگوهایی همچون حضرت فاطمه (س)،حضرت زینب(س) و دیگر زنان مومنه که در سخت ترین شرایط زندگی سعی نمودند از حجاب و عفاف خویش دفاع کردند، برای نهادینه کردن عفاف و حجاب استفاده نمود. 

 قرآن.

1.. غررالحكم و دررالكلم، تمیمى آمدى، عبدالواحد، قم، دفتر تبلیغات اسلامى، 1366ش.

2.. مجموعه ورّام، ورّام ابن ابى فراس مسعود بن عیسى، قم، مكتب فقهیه، 1410ق.

3.. عوالى اللئالى، ابن ابى جمهور، محمد بن زین الدین، قم، دارالسید الشهداء، 1405ق.

4.. اخلاق ناصری،طوسی نصیرالدین،تهران،خوارزمی،1373ش.

5.. فرهنگ معارف اسلامی،سجادی سید جعفر،تهران،انتشارات ایران، 1365ش.

6.. معجم مقاییس الغة،ابن فارس احمد،قم،مکتبة الاعلام،1404ق.

7.. لسان العرب،محمد بن مکرم ابن منظور،قک ادب الحوزه،1405ق.

8.. تحف العقول، ابن شعبه حرّانى، حسن بن على، قم جامعه مدرسین، 1363ق.

9.. امالى، شیخ مفید، محمد، مشهد، آستان قدس، 1364ش.

10.. من لایحضره الفقیه، ابن بابویه محمد بن على، قم، جامعه مدرسین، 1413ق.

11.. تهذیب الاحكام، طوسى، محمد بن حسن، تهران، دارالكتب الاسلامیة، 1407ق.

12.. مستدرك الوسائل، نورى میرزاد حسین، قم، مؤسسه آل البیت، 1408ق.

13.. المحاسن، برقى احمد بن محمد، قم، دارالكتب الاسلامیه، 1371ق

14.بحارالانوار، محمد تقی مجلسی،بیروت،دار احیاء التراث العربی،1403ق.

15.. جامع الاخبار،شعیری محمد بن محمد،قم، دارالهجرة1405ق.

16.. قرب الاسناد،حمیری عبد الله بن جعفر،قم ، موسسه آل البیت،1413ق.

17..معجم الفاظ فقه جعفری،احمد فتح الله،الدمام،اهل بیت،1415ق.

18..قاموس قرآن،قرشی علی اکبر،تهران،بنیاد بعثت،1366ش.

19..التحقیق فی کلمات القرآن، مصطفوی حسن، تهران،نشر کتاب،1360ش

20..مفردات الفاظ القرآن،راغب اصفهانی ابو القاسم،بیروت دارالعلم،1412ق.

21.. المصباح المنیر،فیومی احمد بن محمد، قم، دارالهجرة ،1405ق.

22.. الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة ،  شیرازی صدر الدین، بیروت،دار احیاء التراث 1987م .

23.. الكافى، كلینى، محمدبن یعقوب، تهران، دارالكتب الاسلامیه، 1365ش.

24.. الصحاح،جوهری اسماعیل ، بیروت، دارالعلم للملایین،1407ق.

25..سلیم بن قیس،هلالی سلیم بن قیس،قم،انتشارات هادی،1405ق.

26.. پایگاه اطلاع رسانى دفتر مقام معظم رهبرى

27.. سایت دانشگاه علوم پزشكى فسا.

28.. سایت مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت(ع).

29.. خبرگزارى تسنیم.

30.. وسائل الشیعه، حرّ عاملى، محمد بن حسن، قم، آل البیت، 1409ق.

31.. عیون اخبار الرضا، ابن بابویه محمد بن على، قم، رضا مشهدى، 1363ق.

32.. نهج البلاغه، شریف رضى، محمد بن حسن، ترجمه محمد دشتى، قم، مشهور 1379ش.

33.. مصباح الشریعه، مصطفوى حسن، تهران، انجمن اسلامى، حكمت و فلسفه ایران، 1360ش.

34.. المیزان، طباطبایى، محمدحسین، تهران، دارالكتب الاسلامیه، 1417ق.

35.. مجموعه آثار، مطهرى مرتضى، تهران، انتشارات صدرا، 1378ش.