نگاهی به شکست‌های ناسا در اکتشاف فضا

ناسا (ادارهٔ کل ملی هوانوردی و فضا آمریکا) به عنوان یکی از پیشوایان اکتشاف فضا در تاریخ انسان به رغم دستاوردهایش با چالش‌ها و شکست‌هایی مواجه شده است.

برخی از ماموریت های این سازمان به دلیل مشکلات فنی، خطای انسانی یا شرایط غیرمنتظره با شکست مواجه شده‌اند این شکست ها گاهی هزینه‌های جانی و مالی سنگینی را برای این سازمان و جامعه علمی به همراه داشته‌اند. در ادامه برخی از این ماموریت های را مرور خواهیم کرد:

• عملیات ماموریت ماهواره Geotail که حاصل همکاری ناسا با ژاپن بود پس از شکست ثبت کننده داده های باقیمانده فضاپیما به پایان رسید. این ماهواره مغناطیس کره زمین را رصد می کرد. در حالی که یکی از دو ضبط کننده داده Geotail در سال 2012(1390) از کار افتاد، دومی به کار خود ادامه داد تا اینکه در 28 ژوئن 2022 (7تیر1401) با یک ناهنجاری مواجه شد. پس از شکست تلاش‌ها برای تعمیر ضبط از راه دور، عملیات ماموریت در 28 نوامبر 2022 پایان یافت.
• در 24 فوریه 2009،(6 اسفند 1387) یک موشک Taurus XL (Taurus T8) حامل ماهواره رصدخانه مدارگرد کربن ناسا (OCO) نتوانست به مدار برسد. ماموریت Taurus T8 شکست خورد زیرا پسارگیر بار (کلاهکی است که برای محافظت بار پرتابگر در برابر تأثیر فشار دینامیکی و گرمایش آیرودینامیکی هنگام پرتاب میان اتمسفر استفاده می‌شود) در هنگام صعود جدا نشد و باعث شد موشک وزن کم نکند.
• ماهواره رصد زمین ناسا، به نام گلوری، صبح 4 مارس 2011 (13 اسفند 1389)به فضا پرتاب شد، اما دانشمندان در عرض چند دقیقه، متوجه شدند که این موشک به مدار نمی رسد. مخروط دماغه موشکی که ماهواره را پوشانده بود از هم جدا نشد و آن را بسیار سنگین و برای رسیدن به مدار کند کرد. این پرتاب ناموفق پس از یک هفته تاخیر به دلیل مشکلات فنی انجام شد و دومین شکست متوالی برای یک موشک Taurus XL بود.
• موشک آنتارس متعلق به اربیتال اسپیس تنها چند ثانیه پس از پرتاب در سال 2014 (1392-1393)منفجر شد. این موشک حامل آزمایش‌های علمی و تدارکات برای ایستگاه فضایی بین‌المللی بود.
•  ماموریت جنسیس در سال 2004 (1382-1383)قصد داشت ذرات باد خورشیدی را جمع آوری کرده و به زمین بازگرداند. با این حال، کپسول برگشت نمونه در صحرای یوتا به دلیل نقص در استقرار چتر نجات ناشی از نصب حسگرها به عقب سقوط کرد.
• کاوشگر پرگرین ماه با سرمایه‌گذاری ناسا و توسط شرکت استروباتیک در ماه ژانویه 2024( دی1402) از ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال فلوریدا به فضا فرستاده شد اما با شکست مواجه شد. پرگرین برای رساندن محموله‌ها به سطح ماه طراحی شده بود. مشخص شد که یک نقص در سیستم پیشران باعث از دست دادن شدید سوخت و آسیب به نمای بیرونی فضاپیما شده است. این شکست و نگرانی ها در مورد کپسول اوریون باعث شد تا ناسا برنامه ریزی خود برای ارسال فضانوردان به سطح ماه را از دسامبر 2025 تا سپتامبر 2026 به تعویق بیاندازد.
• رصدخانه اشعه ایکس چاندرا نیز در طول ماموریت خود با مسائلی مواجه شده است مثلا در سال 2001 (1379-1380) مشکلات ژیروسکوپ را تجربه کرد که بر توانایی آن برای کار دقیق تأثیر گذاشت.

شکست مأموریت‌های ارسال فضانورد به ماه در شرایطی است که ایالات متحده ادعا کرده است در سال 1969 و چندسال بعد از آن، 12 فضانورد را به ماه فرستاده است یعنی بیش از 50 سال پیش، مدعی شده است به فناوری کامل ارسال انسان به ماه دست یافته است.

• فضاپیمای STEREO ارتباط خود را در سال 2014(1392-1393) از دست داد این ماموریت از دو فضاپیمای طراحی شده برای مطالعه خورشید تشکیل شده است. در سال 2014، ارتباط با یکی از فضاپیماها قطع شد و چندین سال طول کشید تا دوباره برقرار شود.
• فضاپیمای دیپ اسپیس 2 بخشی از ماموریت کاوشگر قطبی مریخ در سال 1999 (1377-1378) بود که از 2 کاوشگر برای نفوذ به سطح مریخ تشکیل شده بود. تماس با هر 2 کاوشگر قطع شد و سرنوشت آنها ناشناخته باقی مانده است.
• فاجعه شاتل فضایی چلنجر در سال 1986 (1364-1365) طی ماموریت اس‌تی‌اس-۵۱-ال تنها 73 ثانیه پس از بلند شدن رخ داد و منجر به مرگ هر 7 خدمه شد. علت این فاجعه را خرابی یکی از واشرهای درزگیری در یکی از موشک‌های پیشران جامد اعلام کردند.
• شاتل فضایی کلمبیا اس تی اس 107 در سال 2003(1381-1382) در حین ورود مجدد به جو زمین متلاشی و منجر به مرگ هر 7 خدمه شد. این فاجعه به آسیب وارد شده به سیستم حفاظت حرارتی شاتل در هنگام پرتاب نسبت داده شد.
• فضاپیمای دیده بان مریخ یکی از ماموریت های فضا و کاوشگر فضایی رباتیکی بود که برای مطالعه این سیاره در سال 1993 (1371-1372)به سمت آن فرستاده شد با این حال، تماس با فضاپیما درست قبل از برنامه ریزی برای ورود به مدار مریخ از بین رفت. علت شکست ناشناخته باقی ماند.
• مدارگرد آب و هوای مریخ، در سال 1999 بخشی از برنامه نقشه بردار مریخ 98، بود که به دلیل یک خطای ناوبری ناشی از اشتباه در واحد اندازه گیری از بین رفت. این منجر به ورود فضاپیما به جو مریخ در ارتفاع کمتری از حد مورد نظر شد.