گزارشی از هم اندیشی علمی «قدس الامة؛ تأملی بنیادین»

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، دکتر مختار شیخ‌حسینی رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ابتدای هم اندیشی علمی «قدس الامة؛ تأملی بنیادین» که بصورت مجازی ازسوی دفتر تبلیغات اسلامی با همکاری مراکز علمی برگزار شد، با گرامیداشت روز قدس و محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی تصریح کرد: در این هم اندیشی سعی میکنیم یک پرسش مشترک را با اساتید درمیان بگذاریم تا از منظر تخصصی خودشان به این پرسش بپردازند که چرا امروز باید فلسطین مساله اول جهان اسلام باشد و اساتید محترم با توجه به تخصص خودشان از نظر سیاسی، امنیتی، فقهی و کلامی و… به این پرسش بپردازند که بتوانیم یک صورت‌بندی خوبی برای ارائه به مخاطبان داشته باشیم. 

آگاهی نسبت به مسئله فلسطین عمیق نیست

در ادامه، دکتر علیرضا مقدم رئیس پژوهشکده مطالعات منطقه‌ای المصطفی (ص) در سخنانی تصریح کرد: مساله فلسطین حدود ۶ ماهی است که مهم‌تر شده و ما یک نوعی فقر آگاهی را در عرصه عمومی در خصوص فلسطین داشتیم که در این ایام مقداری بهتر شد اما علیرغم اینکه این مساله مساله مهمی است، آگاهی نسبت به مساله فلسطین هنوز به حد عمیقی نرسیده است که حتی در سطح نخبگان دانشگاهی نیز با این مساله مواجه هستیم. 

وی افزود: مهمترین مساله‌ای که ما در شش ماه اخیر با آن مواجه بودیم مساله طوفان الأقصی بود و بعد از این عملیات شاهد تغییر اساسی در همه جوانب فلسطین هستیم و هیچ چیز در فلسطین به قبل از ۷ اکتبر بازنخواهد گشت و یک تفاوت اساسی و یک تغییر راهبردی بعد از این عملیات اتفاق افتاد. 

رئیس پژوهشکده مطالعات منطقه‌ای المصطفی (ص) رژیم صهیونیستی طبق مستنداتی که موجود است، تا کنون در دستیابی به اهداف خود موفق نبوده و اگر بخواهیم به فردا نگاهی بیندازیم دولت نتانیاهو سقوط خواهد کرد و غزه به شکل اسفباری با آسیب جدی روبرو است و بخشی از نیروهای مقاومت تحت تأثیر قرار گرفته و مردم غزه پیامد‌های بعد از جنگ را خواهند داشت ولی مساله اساسی این است که فلسطین همچنان مساله اساسی باقی خواهد ماند. 

وی با طرح این پرسش که در سوی مقاومت پیروزی را چگونه باید تفسیر کرد؟ گفت: پاسخ به این سوال نیازمند تامل دوباره به جبهه مقاومت و هدف کانونی آن است و چند هدف را می‌توان در نظر گرفت که یک هدف اساسی تشکیل دولت فلسطین است، یک هدف نابودی اسرائیل و دیگری بقا و حیات خود نیروهای مقاومت است. 

مقدم در ادامه با بیان اینکه هرکدام از این سه هدف چالش‌هایی را خواهد داشت، به تبیین چالش‌ها پرداخت. 

امت اسلام در یک آزمون اخلاقی قرار گرفته است

از دیگر سخنرانان این هم اندیشی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر حبیب الله بابایی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بود. 

وی در سخنانی با بیان اینکه از دومنظر اخلاقی و فلسفی اجتماعی یا الهیاتی اجتماعی می‌توان به روز قدس و مساله فلسطین پرداخت گفت: از منظر اخلاقی کتابی هست با عنوان تمدن بر بنیان همدلی یا تمدنی بر اساس اخلاق همدلی که اساسا اصل همدلی را بر اصل خرد برجسته‌تر نشان داده و معتقد است ماهیت انسان را هم انسانی همدل میداند و انسانی که با دیگری‌ها تمدن خودش را می‌سازد. 

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره‌ای به بخشی از این کتاب گفت: تصورم این است که روز قدس یک ماهیت اخلاقی پیدا می‌کند و امت اسلام در مواجهه با مساله فلسطین و مساله قدس در یک آزمون اخلاقی قرار گرفته و روز قدس روز کنش اخلاقی مسلمانان در برابر آنچه که در فلسطین امروز دارد رخ می‌دهد با یک نگاه حداقلی همدلی انسانی و بلکه یک همدلی اسلامی و توحیدی است. 

وی بیان داشت: من تفاوتی بین غزه ۲۰۰۸ و عملیات اسرائیلی‌ها و شنبه سیاه و کشتاری که در غزه اتفاق افتاد با آنچه که امسال اتفاق افتاد می‌بینم و اساسا غزه آن روز یک غزه‌ای بود که در برابر صهیونیست‌ها به یک وضعیت انفعالی و سلبی تبدیل شد اما غزه امروز با یک وضعیت ایجابی و استقبالی که خود طوفان الاقصی از سافرینگ‌های خودخواسته و انتخاب شده و هدف دار شکل گرفت، بوجود آمده است. 

حجت الاسلام بابایی گفت: به رغم همه کارهای وحشیانه‌ای که از ناحیه صهیونیست‌ها اتفاق افتاده، حرکت غزه یک حرکت حماسه‌ای است و شور اجتماعی موجود در آن تضعیف کننده نبوده و حتی ثمربخش و نتیجه بخش است و افق‌ها و امید‌های جدیدی را به رغم بدترین شرایط تاریخی موجود در فلسطین بوجود آورده است و فلسطین را می‌توانیم به مثابه یک نمادی از تمدن اسلامی ببینیم که در ویترینش غزه قرار گرفته است. 

رژیم صهیونیستی برای حفظ امنیت غرب ایجاد شده است

در ادامه دکتر حسین آجورلو پژوهشگر ارشد غرب آسیا در سخنانی با بیان اینکه اساسا تشکیل رژیم صهیونیستی به جهت تامین امنیت منطقه‌ای شکل گرفته و اصولا آن چیزی که به کشور‌ها مجوز هرگونه اقدامی می‌دهد مسائل امنیتی است گفت: حتی در اسلام نیز مجوز قتل نیز در بحث‌های امنیتی صادر می‌شود چرا که بحث امنیت یک جامعه بسیار مهم است. 

وی افزود: رژیم صهیونیستی برای حفظ امنیت غرب ایجاد شده است و تمام معیارهای غربی توسط این رژیم شکسته می‌شود اما باز هم غرب سکوت می‌کند و حمایت می‌کند و علت آن این است که یک نگاه امنیتی به این رژیم است. 

پژوهشگر ارشد غرب آسیا ادامه داد: با این اوصاف اگر ما به هردلیلی به این موضوع به یک نگاه امنیتی نگاه نکنیم داریم در یک پروسه‌ای همکاری می‌کنیم که غرب زمین بازی را برای ما طراحی کرده است و خودش می‌خواهد نگاه امنیتی داشته ولی ما را از نگاه امنیتی دور کند. 

وی با اشاره به تلاش غرب برای عادی‌سازی سیاسی و اجتماعی مساله فلسطین گفت: این عادی‌سازی یعنی همان خارج کردن مساله مهم فلسطین از مساله امنیتی و نگاه امنیتی. 

آجورلو با بیان اینکه غرب به دنبال مدیریت و کنترل ثروت و اقتصاد و تمدن همه جانبه ما است تصریح کرد: آن‌ها می‌خواهند تمام ارکان زندگی جهان اسلام را مدیریت کنند و همچنان غرب را بعنوان مدیر و ناظم این نظام منطقه‌ای حفظ کنند. 

وی اظهارداشت: بحث دودولتی هم که مطرح می‌شود، منجر به کش دادن مساله فلسطین و از اولویت خارج کردن آن حداقل در جهان اسلام خواهد شد که می‌تواند یک فاجعه در جهان اسلام باشد. 

از نگاه‌های شعاری و احساسی در مساله فلسطین گذر کنیم

حجت الاسلام دکتر سیدکاظم سیدباقری عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز در این هم اندیشی علمی گفت: فلسطین امروزه نه تنها مساله اول جهان اسلام بلکه مساله اول انسانیت است و ما از حدود ۱۵۰ سال اخیر به این سو با یک میهمان ناخوانده‌ای به نام غرب در جهان اسلام روبرو بودیم که این میهمان بیشتر در جهت سود جویی خودش بوده و در ادامه آن مسیر زمینه‌های شکل گیری یک دشمن تحمیل شده در جهان اسلام نیز از سوی غرب فراهم شد. 

وی افزود: حضور این دشمن تحمیل شده منجر به قتل‌ها و کشتار‌ها و آوارگی‌ها شده است و از سوی دیگر تقابل‌هایی میان جهان عرب و اسرائیل بوجود آمد که برای نمونه جنگ ۶ روزه به نحوی سبب تحقیر مسلمانان شد و دستاورد مثبتی هم برای آن‌ها نداشت. 

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: از اینجا بود که مردم فلسطین آهسته آهسته با توجه به جنایت‌ها و خیانت‌های برخی کشور‌های عربی دیدند که کسی به داد آن‌ها نمی‌رسد و گره مشکلات آن‌ها فقط به دست خودشان باز می‌شود و انتفاضه مردمی اول و دوم شکل می‌گیرد و قدم به قدم گروه‌های مبارز فلسطینی شکل می‌گیرند. 

وی عنوان داشت: برای اسرائیل امنیت از همه جهت مهم است که با حضور رزمندگان و عملیات ۷ اکتبر این مساله شکسته شد و آن امنیت پوشالی فروریخت و این مساله در شش ماه گذشته نه تنها فلسطین را از مساله جهان عرب خارج کرد بلکه تبدیل به جهان اسلام کرد و از جهان اسلام نیز با توجه به وجدان‌های بیدار جهان تبدیل به مساله اول وجدانهای بیدار انسانی کرد. 

حجت الاسلام سیدباقری با بیان اینکه مساله فعلی جنگ رسانه هاست اظهارداشت: برای اینکه به شناخت درست و دقیق از مسائل برسیم چاره‌ای نداریم که به جنایات اسرائیل و مسائل پیرامون آن به طور دقیق و حساب شده عمق ببخشیم. 

وی بیان داشت: اگر کشور‌های غربی و قدرت‌های بزرگ راهبردی به نام امنیت اسرائیل دارند تا نگهبان و تامین کننده منابع آن‌ها باشد ما نیز باید این را در ذهن خودمان برجسته کنیم که از نگاه‌های شعاری و احساسی گذر کنیم. 

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان کرد: با همه پشتیبانی‌های آمریکا از اسرائیل یک شکافی بین عقیده آن‌ها در مساله تامین امنیت توسط اسرائیل بوجود آمد و دیدیم که آمریکا دیگر به ادامه جنگ رای نداد و این نشان می‌دهد که اسرائیل دیگر نمی‌تواند تامین کننده خواسته‌های آمریکا برای منطقه باشد. 

تمدن غربی به دنبال توسعه رژیم صهیونیستی است

سپس، حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدعلی رنجبر عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) در سخنانی بیان داشت: درگیری ما با اسرائیل، درگیری قومیت یهود و اسلام نیست بلکه مساله امت است و امت واحد جمعیتی ذیل یک واحد بزرگ به نام تمدن است. 

وی افزود: درگیری تمدنی غرب با تمدن اسلامی منجر به این شد که سعی کنند امت اسلامی را فروبپاشاند و با این فروپاشی ملیت‌ها و قومیت‌های مختلف را نیز تحت تاثیر خود قرار دهند. 

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) ادامه داد: اینطور نیست که در توسعه رژیم صهیونیستی فقط آمریکا یا انگلیس دخیل باشند بلکه تمدن غربی از این مساله حمایت می‌کند و ریشه در تقاطع اشتراک منافع صهیونیست‌ها و منافع تمدن مستکبر غربی دارد. 

وی اضافه کرد: ما باید دنبال این باشیم که آن نقطه و اشتراک منافع چیست و ما چگونه این نقطه مشترک را باید فهم کنیم و چرا باید مساله ما ازبین بردن آن باشد؟ 

در پایان این نشست نیز دکتر شیخ‌حسینی با جمع‌بندی از این هم اندیشی خاطرنشان کرد: درحوزه عربی مساله برای ملت‌ها در لایه بسیار بالایی قابل طرح است اما در ایران این تفاوت هست که این ضرورت را نشان می‌دهد که باید این روایت را بیشتر دنبال کنیم.