مشارکت حداکثری در انتخابات از دیدگاه امامین انقلاب

اشاره: امامین انقلاب معتقدند مردم سالاری دینی بر اساس اصول و مبانی اسلامی و شریعتی است که از تعالیم دینی منشأ گرفته و در نظام اسلامی امامان و رهبران دینی مسئولیت پیگیری اجرای اصول دینی و رعایت حقوق الهی را بر عهده دارند، مردم نیز باید از طریق شورا‌ها و انتخابات مردمی در تصمیم‌گیری‌های مهم شرکت کنند؛ ولی در مقابل نظریه، دموکراسی غربی بر اساس اصول لائیک و تفکرات انسانی بنا شده و مردم سالاری در این سیستم بر اساس انتخابات و رأی‌گیری انجام می‌شود، قدرت و مسئولیت تصمیم‌گیری در اختیار مردم است و دین و مذهب به عنوان جزء اصلی تصمیم‌گیری‌ها مورد توجه قرار نمی‌گیرد؛ تفاوت اصلی مردم سالاری دینی با دموکراسی غربی در اساس و منشأ اصول و ارزش‌هایی است که بر آنها تأکید شده و مردم سالاری دینی، اصول و ارزش‌های دینی و شریعتی را محور تصمیم‌گیری‌ها قرار داده در حالیکه در دموکراسی غربی، اصول لائیک و انسانی بر اساس اصول دموکراتیک به عنوان مبنای تصمیم‌گیری‌ها مورد توجه قرار گرفته شده است.

از این‌رو خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، در راستای تبیین توأمان بودن جمهوریت و اسلامیت در نظریه سیاسی امام خمینی و رهبر‌ معظم انقلاب با حجت الاسلام خانجانی عضو گروه مکتب امام ‍و رهبری پژوهشكده باقر العلوم علیه السلام گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه خواهد آمد:

رسا ـ مردم سالاری دینی از منظر امامین انقلاب چه تفاوت ماهوی با دموکراسی غربی دارد؟

از نگاه امامین انقلاب در واقع و حکومت و نظام اسلامی بر پایه مردم بنا شده و در واقع اصلی‌ترین رکن را مردم تشکیل می‌دهد؛ علتش هم این است که در واقع اگر قرار باشد پیشرفت، حرکت، نهضت و انقلابی صورت گیرد خواست تا مردم نباشد این محقق نخواهد شد؛ و هویت این حرکت و نظام اسلامی وابستگی به مشارکت مردم دارد و از این جهت اگر خواست، حضور و مشارکت در میدان نداشته باشد عملاً اهداف نظام جمهوری اسلامی محقق نمی‌شود.

در قیام و نهضت آقا رسول اکرم صل الله و علیه و آله در صدر اسلام اول نگاه و فهم مردم اصلاح شد و مردم به میدان آمدند و سپس آن هجرت تاریخی اتفاق افتاد و پایه‌های حکومت اسلامی در مدینه یا شهر یثرب بنا شد و در دوران حکومت آقا امیرالمومنین علیه السلام تمام سعی و تلاش آقا امیرالمومنین این بود که مردم نسبت به نقشه‌های امویان و جریان قاسطین، مارقین، ناکثین و معاویه آگاه شوند و در خطبه‌های نهج البلاغه زیاد مشاهده می‌کنیم که حضرت امیرالمومنین علیه السلام خیلی از اوقات نسبت به عدم فهم درست مردم نسبت به شرایط زمانه گلایه می‌کنند.

اندیشه‌های امامین انقلاب برگرفته از اندیشه‌های راستین اسلامی و تراث شیعی

اندیشه‌های امامین انقلاب برگرفته از اندیشه‌های راستین اسلامی و ریشه در تراث اسلامی دارد و حرکت آقا رسول اکرم صل الله و علیه و آله و امیرالمومنین و ائمه اطهار علیهم السلام این نگاه اصیل امامین انقلاب در این نهضت اسلامی را تاکید می‌کنند؛ لذا اولین اصل در انقلاب اسلامی این است که مردم باید در صحنه حضور پیدا کنند.

بحث مشارکت حداکثری همیشه در همه انتخابات، چه در زمان حضرت امام رحمت الله علیه و چه در بعد از رحلت امام (ره) در دوران رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای مورد تاکید بود و امامین انقلاب اهتمام اساسی بر مشارکت حداکثری مردم داشتند؛ علت این است که وقتی مردم در میدان حضور داشته باشند و از حق انتخاب خودشان استفاده کنند در واقع نوعی مهر تایید بر اصل نظام اسلامی زده‌اند؛ این مشارکت باید منجر به  انتخاب فردی شود که صلاحیت لازم را از جهات مختلف به لحاظ علمی و عملی و تعهد و مسئولیت داشته باشد.

رسا ـ دستاورد‌های مردم‌سالاری دینی برای کشور از منظر امامین انقلاب چه بوده است؟

از منظر امامان انقلاب در واقع موتور محرک همه حرکت‌های نهضت و انقلاب اسلامی ریشه در حضور مردم داشته و در فضای داخل کشور اگر ما می‌توانیم تولید ثروت کنیم و تولید ناخالص ملی افزایش پیدا کند و اگر ما در جنبه‌های مختلف علمی رشد داریم و دانشگاه‌ها در مراکز علمی و پژوهشگاه رشد علمی را به ثمر نشاندند نتیجه حضور مردم در صحنه است.

اگر ما در سطح نخبگانی می‌بینیم اختراعات و پیشرفت‌های علمی در کشور اتفاق افتاده و انقلاب بسیاری از بحران‌های مختلف اجتماعی و بحران‌های سیاسی را پشت سر گذاشته و دچار مانع، آسیب و فروپاشی نشده است به خاطر حضور مردم بوده است، حضرت آقا تعبیری دارند که می‌فرماید این مشکلات و مسائلی که ما در این دوران چهل و اندی سال در انقلابمان تجربه کردیم، یک دهم یا یک صدم این مشکلات در یک کشور دیگر اتفاق می‌افتاد کاملاً آن کشور مضمحل و نابود می‌شد؛ اما انقلاب اسلامی به برکت حضور مردم این بحران‌ها را پشت سر گذاشته و همچنان در فضای خارجی پیام فرهنگی انقلاب را صادر کرده است، این به برکت پشتوانه مردم بوده و اگر ما در جبهه‌های مقاومت این پیروزی‌های عظیم را در طول این سال‌ها به دست آوردیم به خاطر اقتداری بوده که در داخل کشور با حضور مردم حاصل شده و اگر این حضور و مشارکت نباشد این پیروزی‌ها امکان نداشت.

مشارکت و حضور مردم؛ اصل قدرت نرم جمهوری اسلامی و نظام اسلامی 

اصل قدرت نرم جمهوری اسلامی و نظام اسلامی مشارکت و حضور مردم است؛ لذاست که در هر انتخاباتی مقام معظم رهبری تاکید می‌کنند نسبت به اینکه مردم در صحنه باشند؛ زیرا در واقع ابزار بر آب شدن نقشه های دشمنان حضور مردم است و دشمن به شدت سرمایه گذاری می‌کند برای اینکه سطح مشارکت پایین بیاید و مردم در واقع مشارکت کمرنگ داشته باشند؛ چون می‌داند که از همین ابزار می‌تواند بعدا استفاده کند و بگوید این انقلاب مشروعیت خود را از دست داده و مردم دیگر این نظام را نمی‌خواهند؛ لذا تحریم‌ها و فشار چند جانبه را تشدید می‌کنند، از این جهت به این نتیجه می‌رسیم که اصل اول حضور  مردم در میدان است.

رسا ـ عامل حفظ مردمی بودن نظام در دهه‌های گذشته انقلاب چیست؟ چه جریاناتی قصد خدشه دار کردن این ویژگی را داشتند؟

نباید فقط شعار مشارکت مردم داده شود، بعضی‌ها تصورشان این است که امام (ره) یا حضرت آقا وقتی می‌گویند مردم، بهانه‌ای است برای اینکه مردم را آرام کنند یا به نوعی شعاری مردم سالاری را ترویج کنند، در حالی که اصلاً اینطور نیست و در نگاه امامین انقلاب حضور مردم یک حضور واقعی است و به هیچ وجه شعار نیست؛ چون این اقتدار یک اقتدار واقعیه و «هو الذی ایدک بنصره و بالمومنین» در قرآن می‌فرماید: خداوند پیامبر اسلام را که حاکم و رهبر نظام اسلامی است به وسیله مومنین تایید می‌کند، لذا حضور مردم به منزله تایید جامعه اسلامی، امام و رهبر اسلامی و حرکت و نهضت اسلامی است.

مشکلی که وجود دارد این است که عده‌ای از ابتدای انقلاب در این مسیر می‌گفتند که اگر شعار مردم سر داده می‌شود در واقع به نوعی یک کسب مقبولیت ظاهری برای خود و به نوعی فریبکاری است و در واقع این گفته‌ها گاهی اوقات به اعتماد مردم خدشه می‌زند؛ یعنی شخصی در ایامی که نیاز به رای و مشارکت مردم دارد برای اینکه نردبان قدرت را بتواند طی کند و بالا برود و به پست و مقامی برسد از مردم دفاع می‌کند و در بیان خود مدام این حرف تکرار می کند؛ اما زمانی که به مقام رسید مردم را فراموش می‌کند و حیثیت مردمی بودن را از دست می‌دهد.

یکی از شاخصه‌های بسیار مهمی که حضرت آقا نسبت به شهید جمهور حضرت آیت الله رئیسی بیان می‌کنند این است که ایشان واقعا به معنای واقعی کلمه مردمی بودند؛ یعنی غصه مردم را می‌خوردند و خودشان را خدمتگزار مردم می‌دانستند؛ لذا اگر دعوت به مشارکت مردم می‌کردند یا از حضور مردم در عرصه‌های مختلف پیشرفت حمایت می‌کردند این را واقعاً با قلب و باور عمیق خود اعتقاد داشتند و این توجه به این جهت بود که تمام ثانیه‌ها و لحظات عمر خود را صرف خدمت به مردم کرده بودند.

پرهیز از برخورد شعاری و صوری با حضور و مشارکت مردم

یکی از آسیب‌های انقلاب اسلامی برخورد شعاری و صوری با حضور و مشارکت مردم است و جا‌هایی که آحاد جامعه اسلامی نسبت به یک بخش از حکومت انتقاد داشته باشد، پای نظام اسلامی گذاشته می‌شود، مردم هیچ وقت از نظام اسلامی دلسرد و بی اعتماد نشدند؛ اما نسبت به بخشی از بخش‌های اجرایی، تقنینی یا ... دلسرد شدند، اگر کمی مشارکت پایین آمده به خاطر این نوع ریاکاری‌ها و فریبکاری‌های بعضی از اشخاص بوده و الحمدلله در کل تاریخ انقلاب اسلامی اعتماد و پشتیبانی مردم نسبت به نظام اسلامی و حرکت این نهضت پرشور اسلامی به رهبری امام راحل و حضرت آقا همیشه وجود داشته است.

مردم همیشه در بزنگاه‌ها به میدان آمدند و در چالش‌ها و بحران‌های مختلف در صحنه بودند، به عنوان نمونه سال ۸۸ یک بحران عظیمی با دسیسه‌های دشمن به راه افتاد و یک فتنه عظیم به وسیله حضور مردم جمع شد، یا در جریان‌های دیگر مانند شهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در تشییع عظیمی مردم به میدان آمدند و در تشیع حضرت آیت الله رئیسی مردم حضور گسترده‌ای داشتند؛ مردم در راهپیمایی‌هایی در طول این چند دهه بعد از انقلاب اسلامی اعتماد و وفاداری خودشان را به انقلاب اسلامی نشان دادند و حضور مردم در صحنه این ادعا را اثبات کرد.