به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در عصر حاضر، مفهوم دفاع مقدس دیگر محدود به جنگ‌های نظامی نیست و به عرصه‌های مختلفی از زندگی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و فناوری گسترش یافته است. با وجود پایان یافتن جنگ تحمیلی، تهدیدات و چالش‌های جدیدی در قالب جنگ نرم، تحریم‌های اقتصادی، حملات سایبری و تهاجم فرهنگی ظهور کرده‌اند. این چالش‌ها به تلاش‌های مستمر و همه‌جانبه نیاز دارند تا استقلال، هویت ملی و امنیت کشور حفظ شود. بنابراین، دفاع مقدس در شکل‌های نوین خود همچنان ادامه دارد و وظیفه هر فرد و نهاد در جامعه است که در مقابل این تهدیدات بایستد و از ارزش‌ها و دستاوردهای خود دفاع کند.
اگر بخواهیم به برخی از عرصه‌های نبرد و دفاع مقدس در جهان امروز اشاره کنیم، شامل موارد زیر است:
1. دفاع دینی و اعتقادی
یکی از مهم‌ترین اشکال دفاع مقدس در عصر حاضر، دفاع از دین و اعتقادات اسلامی است. در دنیای امروز، ارزش‌های دینی و معنوی به‌وسیله جریان‌های مختلف فکری و رسانه‌ای مورد هجمه قرار می‌گیرند. دشمنان با ابزارهای فرهنگی و رسانه‌ای تلاش می‌کنند تا اصول و ارزش‌های دینی را تضعیف کرده و جامعه را از معنویت دور کنند. در چنین شرایطی، پاسداری از مبانی دینی و تقویت باورهای اعتقادی، به‌ویژه در میان جوانان، اهمیت ویژه‌ای دارد. مقابله با تهاجم فرهنگی و فکری و تقویت فرهنگ دینی از طریق آموزش‌های دینی، ترویج سبک زندگی اسلامی و پاسخ‌گویی به شبهات، بخشی از این دفاع به شمار می‌رود. علمای دین، اندیشمندان و خانواده‌ها نقش کلیدی در این زمینه دارند و با حفظ هویت دینی، از انسجام معنوی جامعه دفاع می‌کنند.
2. دفاع فرهنگی
در عصر حاضر، یکی از مهم‌ترین اشکال دفاع مقدس، دفاع فرهنگی است. دشمنان با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای، فضای مجازی و تبلیغات گسترده، سعی در تغییر ارزش‌ها و باورهای جامعه دارند. جنگ نرم در زمینه‌های فرهنگی، اعتقادی و هویتی جریان دارد و نسل جوان به‌ویژه در معرض این هجمه‌ها قرار گرفته است. برای مقابله با این تهاجم، تقویت فرهنگ دینی، ملی و ترویج ارزش‌های اسلامی ــ ایرانی نقش کلیدی دارد.
3. دفاع اقتصادی
دفاع اقتصادی به عنوان شکلی دیگر از دفاع مقدس در دنیای امروز مطرح است. جنگ‌های اقتصادی از طریق تحریم‌ها و فشارهای مالی به دنبال تضعیف استقلال اقتصادی کشورها هستند. مقاومت در این جبهه نیازمند تولید ملی، خودکفایی در زمینه‌های اقتصادی و تقویت زیرساخت‌های اقتصادی کشور است. اقتصاد مقاومتی به‌عنوان راهبردی مهم برای مقابله با این چالش مطرح شده و همگان به تلاش برای حمایت از تولید داخلی و کاهش وابستگی‌ها فراخوانده شده‌اند.
4. دفاع علمی و فناوری
در جهان مدرن، رقابت‌های علمی و فناوری یکی از اصلی‌ترین عرصه‌های مبارزه است. قدرت‌های جهانی تلاش می‌کنند تا از طریق فناوری‌های پیشرفته و تسلط بر دانش نوین، کشورهای دیگر را تحت کنترل خود درآورند. اما کشورهای مقاوم، با سرمایه‌گذاری در آموزش و پژوهش و توسعه فناوری‌های بومی، در حال دفاع از استقلال علمی خود هستند. این نوع دفاع، پایه‌گذار اقتدار ملی و توانایی در مواجهه با چالش‌های آینده است.
5. دفاع سایبری
یکی از جدیدترین اشکال دفاع مقدس در عصر حاضر، دفاع سایبری است. با توسعه فضای مجازی و اینترنت، تهدیدات امنیتی در فضای سایبری افزایش یافته است. حملات سایبری به زیرساخت‌های حیاتی کشورها می‌تواند خسارت‌های بزرگی به بار آورد. برای مقابله با این تهدیدها، تقویت زیرساخت‌های امنیت سایبری و تربیت نیروهای متخصص در این حوزه ضروری است. دفاع سایبری به مثابه خط مقدم جدیدی در جنگ‌های مدرن شناخته می‌شود.
6. دفاع اجتماعی و همبستگی ملی
در کنار سایر اشکال دفاع، تقویت همبستگی ملی و اجتماعی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. دشمنان از طریق ایجاد تفرقه‌های قومی، مذهبی و اجتماعی تلاش می‌کنند تا اتحاد جامعه را تضعیف کنند. اما افزایش وحدت و همدلی میان اقشار مختلف جامعه و تقویت روحیه مشارکت مردمی در مسایل ملی می‌تواند سد محکمی در برابر این تهدیدها ایجاد کند. این نوع دفاع نیازمند تقویت روابط اجتماعی و ایجاد حس مسئولیت جمعی در میان همه اعضای جامعه است.