فتنه در سایه؛ چرا دراویش گنابادی همچنان آزادانه فعالیت میکنند؟

به گزارش خبرنگار گروه فرق و ادیان خبرگزاری رسا، امنیت ملی هر کشوری وابسته به توانایی آن در پیشگیری از تهدیدات داخلی و خارجی است و در این میان، فرقههای انحرافی که با استفاده از پوششهای مذهبی و عرفانی به فعالیتهای سازمانیافته و بعضاً خشونتآمیز دست میزنند، یکی از چالشهای مهم امنیتی محسوب میشوند و تجربه هایی مثل تجربه تلخ غائله سال ۱۳۹۶ در خیابان پاسداران تهران، نمونهای آشکار از این تهدیدات است که به شهادت مدافعان امنیت از جمله شهید محمدحسین حدادیان منجر شد.
در شرایطی که کشور با تهدیدات متنوع داخلی و خارجی مواجه است، حفظ نظم و امنیت اجتماعی از جمله اولویتهای اساسی هر نظام حکومتی محسوب میشود. با این حال، تجربههای گذشته نشان میدهد که گاه در مواجهه با برخی جریانهای انحرافی، از جمله فرقههای شبهعرفانی و ساختارشکن، ضعفهایی جدی در سازوکارهای حاکمیتی وجود دارد. نمونه بارز این ضعفها را میتوان در مدیریت و کنترل فرقه گنابادیه مشاهده کرد که با وجود سابقه آشکار در فتنهآفرینی، همچنان به فعالیتهای سازمانیافته خود ادامه میدهد.
سوالی که مطرح است این است که با وجود سوابق خشونتآمیز فرقه دراویش گنابادی، چرا همچنان امکان بازگشایی خانقاه مرکزی این فرقه به عنوان پایگاه فتنهانگیزی در تهران حتی به صورت طرح و گفتگو وجود دارد؟ آیا هنوز به اندازه کافی از تجارب تلخ گذشته عبرت نگرفتهایم؟
این سوال زمانی جدیتر میشود که بدانیم خانقاه مذکور، موسوم به «حسینیه امیر سلیمانی»، همان مکانی است که در سال ۱۳۹۶ به صحنه خونینترین درگیریهای خیابانی تبدیل شد. در این میان، تعلل در اتخاذ تصمیمات قاطعانه، خطر بازگشت دوباره به همان شرایط بحرانی را تقویت میکند.
لکن کماکان پس از حوادثی که در سال ۱۳۹۶ رخ داد، بسیاری از محافل و تجمعات این فرقه بدون هیچگونه محدودیت جدی به فعالیت خود ادامه دادهاند و حتی جلسات آیینی و نشستهای هفتگی آنها در دیگر خانقاهها مانند حسینیه حائری در تهران و سایر شهرستانها، بدون مانع و نظارت کافی برگزار میشود.
چگونه ممکن است یک فرقه با سابقه آشوب و خشونت، همچنان بتواند برنامههای خود را به صورت مخفیانه و در پوششهای فرهنگی و عرفانی اجرا کند؟
این سوال زمانی جدیتر میشود که بدانیم بسیاری از این فرقهها، مانند دراویش گنابادی، از بسترهای مختلفی برای سازماندهی و جذب نیرو استفاده میکنند؛ از مراسم آیینی هفتگی و نشستهای خانقاهی گرفته تا ارتباطات مجازی در شبکههای اجتماعی و پیامرسانهای رمزگذاری شده که آنها با استفاده از نمادها، اصطلاحات خاص و رویکردهای عاطفی، به گسترش دامنه نفوذ خود میپردازند، که آینده نهچندان دور، به مشکل امنیتی مواجه خواهد شد.
در نهایت یکی از مهمترین دلایل تکرار فتنههای مشابه در سالهای اخیر، عدم واکنش قاطعانه به فعالیتهای فرقههای انحرافی است که تجربه نشان داده، هرگاه برخورد با این گروهها به تعویق افتاده یا به شکل ناقص و مصلحتجویانه انجام شده، نتیجه آن چیزی جز تقویت زیرساختهای فکری و عملیاتی این فرقهها نبوده است.